DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0448
44» ~ Vljssis Aldrouandi
DIFFERENTIiE.
N:
IONNVLLI suerunt, qui Lapides in ttiplex discrimen distribuctunt, prj_
niumdixeiuntesrcniaioristerrcitrcitari5,ve]utiIuntLapidcs,quipasiGiriiini^
niuntur. Secundumstatueruntcstcmedium imci eommunesLapides.&geni.
...oS^&hocdiscrimiiiegeirimasctUmopacascoinprchedunt.In tcrtiadirii-rentiagcm.
Lib. %.sos mastatuinmodo peilucidasrcponunt.Gcorgtus Agrieola qu-ttuor Lapidum essegenc-
■$■ radcereuit,quorumpiimuin,communiaoinincLapidis,in(jgniuit,&adhocgcnusMa,
gnetem, Harmatitem,Actitem,&aIias specics complure>.eduxi.. Sccundum gcnus
nuncupauicgemmam, & hoc gcnerc Adamantcm,Carbmiculum, &similcs Lapillos
ampkctitur.Tertium vocauitgenusmagnumLapidum, quodinlrargcmma-poliwtara
rccipit,vtmarmoriidq;colorc,&natalilocodilcriminauit:cumaliudPorphyrites,vel
* Ophites,aliudParJum,Laconicum, &slmilecognominetur. Quartomgeiius,sai<tini,s
:, veIutiarenarium,&calcariumnominauit. Fuerunt insupei aIijAuihores,quigcm,
masad Lapidem tanquam ad genus refcrendas non esteasscueraruntmihiloiriinit.qui.
gcnusproximumcommunchabenr, &horiimncucrum,ncqucmetallum,nequeluc«is
concretus, neq; terra suntueliquum est, vt genus proximum sic tcrra durata.quamullo
alionomincquamLapidis.indigitatur. Quocirca Lapismcriroranquamgenusdice-
tur,& degcmma etiampredicabirur: hinc qua-uisgemma eritdiccnda Lapis,sd qui-
Lilt.de-> libetLapisgemmaminimcvocabitur. Pra-terea AnielniusEoetius id stubilire vidc-
Upid. tur,dumLapidumdirfetentiasdistribuit,donec inclalseni geminarumincidat. Ete-
nini allerit alium Lapidem a natui a magnumproduci, alium paruum, exparuisalium
en"einuenturarum,aliumfrequcnten>,exraris,atjumdurum,alium mollem.exduris
aliumpnlchrum,&aspectn gramm,alium, turpetii,& tandem pulchrtim,noininegcm.
mj,dccorat: vndccolligendumest gemuiam ad Lapidem tanquamadgcnusessi icdu-
. cendam-j.
Sasavcr6nonnullipartimdiscriminantaconsrstenria,namtoph[rScstmo!liSj&li. rj
Jex pracdurus; partim ab vsu, veluti iaxum quadrarum, quod ad ardirkia traliitur,8: h-
xumcrustosum, quia in crustas ad tccla findatur, &saxum calcarium,quoniam tsco-
cTumproc.Tinentoadhibcatur. Arenariumetiamin adificijsest vtile,quia calcembt-
"bit. Cotessuiit,qua;adacuendosgladiosattinent, &sicdeinccpsdealjjsdisserctidmii
Lib.z.c.q, est- Verum,ratione vsus,Lco8aptistain suo Volumine de Aircnite&ira tradit.Lapi-
dum alioseste viuos, &fortes, velutiiiint silices, marmora,& siniilia; nahtLapidesna-
tur3litergraues,&ionorisunt,alioscstecralios,lcucs,&surdos, quemadiiirjdumsuntil-
li,quinaturamtophi,&sabuli referunri RuriusLapidum aliosplan* lupcificiei,*.
angulorumatquuliumconsiituii,quosvocatquadratos, asiosiinearumina-qualiiim-j,
vario.umanguloruni,qiiosrudcsnoininat. DcnuoLapidum aliosesse magnosailcrif,
quiad libitum pcrtraitari nequcunt,aliosminuros,cjui mcdium locuminterpndi*
ciosoccupant. Quinimdsaxa jntcrdum tam grandiagcncrantur, vt intcgrosmomcs,
&vaItosininariscopulascon!tituani. ProptcrcalegimusinCostnographiavniuersa-
li, saxa cssc tamvastaiu icgionc Valcsiana, vt in illiscxoauatis mimerosar famiiia:ha- H
bitent. In Vasleetiam iedunensi Templum,& ainplum Monastcrium inlaxosine calce,
&ligniseiTcfabricatum. Scd quid vagamur pcrremotasrcgioncs,dumin AgroBono-
niensi,decimoabvrbeLapidc,habemusm<»uc'iisaxcum, inquoconspiciiuricalpiuin
Templum,nomineBeata;Maria. scmper Virginis, Deo dicatum, vulgd ii¨-' Mi-
DifferemU donnidelSasso, vbiquoq;scalpta esidomusiaccrdotis', quc tjuotidie in pra?dicto Tcm-
sixorum, plocajlestemHostiam Deo immolat. Disserunt autcmh«c ingentia saxaa marinoribul,
&marmo- quia excerrestriori,& impuriori mareriac6stanr,&liccrip/a coioribus, instar mariiio-
mm. ium,varient :niliilommtis;i :'c;ni;i_atisaiiperdiscrimmanr.ur,quoniamcoloiessai[0-
rum obscuriores, &sa;dioresobscruantur.
CeteiiimsatiuierittamLapidum,quamsaxorumnonsoIumsubstantiam,sedcmm
omnes qualimes,& accidcqtia diligentiiis cxaminare : sic enim exactiorcindiBe-
rentiarumcognitionemmanisestabimus. Quoad subitantiam, saxum diciturglareo-
sum,&Lapisarenosus,deindcali;Lapidcs}>atteshabcntdistincTas,alijindist;ili*'11'
DIFFERENTIiE.
N:
IONNVLLI suerunt, qui Lapides in ttiplex discrimen distribuctunt, prj_
niumdixeiuntesrcniaioristerrcitrcitari5,ve]utiIuntLapidcs,quipasiGiriiini^
niuntur. Secundumstatueruntcstcmedium imci eommunesLapides.&geni.
...oS^&hocdiscrimiiiegeirimasctUmopacascoinprchedunt.In tcrtiadirii-rentiagcm.
Lib. %.sos mastatuinmodo peilucidasrcponunt.Gcorgtus Agrieola qu-ttuor Lapidum essegenc-
■$■ radcereuit,quorumpiimuin,communiaoinincLapidis,in(jgniuit,&adhocgcnusMa,
gnetem, Harmatitem,Actitem,&aIias specics complure>.eduxi.. Sccundum gcnus
nuncupauicgemmam, & hoc gcnerc Adamantcm,Carbmiculum, &similcs Lapillos
ampkctitur.Tertium vocauitgenusmagnumLapidum, quodinlrargcmma-poliwtara
rccipit,vtmarmoriidq;colorc,&natalilocodilcriminauit:cumaliudPorphyrites,vel
* Ophites,aliudParJum,Laconicum, &slmilecognominetur. Quartomgeiius,sai<tini,s
:, veIutiarenarium,&calcariumnominauit. Fuerunt insupei aIijAuihores,quigcm,
masad Lapidem tanquam ad genus refcrendas non esteasscueraruntmihiloiriinit.qui.
gcnusproximumcommunchabenr, &horiimncucrum,ncqucmetallum,nequeluc«is
concretus, neq; terra suntueliquum est, vt genus proximum sic tcrra durata.quamullo
alionomincquamLapidis.indigitatur. Quocirca Lapismcriroranquamgenusdice-
tur,& degcmma etiampredicabirur: hinc qua-uisgemma eritdiccnda Lapis,sd qui-
Lilt.de-> libetLapisgemmaminimcvocabitur. Pra-terea AnielniusEoetius id stubilire vidc-
Upid. tur,dumLapidumdirfetentiasdistribuit,donec inclalseni geminarumincidat. Ete-
nini allerit alium Lapidem a natui a magnumproduci, alium paruum, exparuisalium
en"einuenturarum,aliumfrequcnten>,exraris,atjumdurum,alium mollem.exduris
aliumpnlchrum,&aspectn gramm,alium, turpetii,& tandem pulchrtim,noininegcm.
mj,dccorat: vndccolligendumest gemuiam ad Lapidem tanquamadgcnusessi icdu-
. cendam-j.
Sasavcr6nonnullipartimdiscriminantaconsrstenria,namtoph[rScstmo!liSj&li. rj
Jex pracdurus; partim ab vsu, veluti iaxum quadrarum, quod ad ardirkia traliitur,8: h-
xumcrustosum, quia in crustas ad tccla findatur, &saxum calcarium,quoniam tsco-
cTumproc.Tinentoadhibcatur. Arenariumetiamin adificijsest vtile,quia calcembt-
"bit. Cotessuiit,qua;adacuendosgladiosattinent, &sicdeinccpsdealjjsdisserctidmii
Lib.z.c.q, est- Verum,ratione vsus,Lco8aptistain suo Volumine de Aircnite&ira tradit.Lapi-
dum alioseste viuos, &fortes, velutiiiint silices, marmora,& siniilia; nahtLapidesna-
tur3litergraues,&ionorisunt,alioscstecralios,lcucs,&surdos, quemadiiirjdumsuntil-
li,quinaturamtophi,&sabuli referunri RuriusLapidum aliosplan* lupcificiei,*.
angulorumatquuliumconsiituii,quosvocatquadratos, asiosiinearumina-qualiiim-j,
vario.umanguloruni,qiiosrudcsnoininat. DcnuoLapidum aliosesse magnosailcrif,
quiad libitum pcrtraitari nequcunt,aliosminuros,cjui mcdium locuminterpndi*
ciosoccupant. Quinimdsaxa jntcrdum tam grandiagcncrantur, vt intcgrosmomcs,
&vaItosininariscopulascon!tituani. ProptcrcalegimusinCostnographiavniuersa-
li, saxa cssc tamvastaiu icgionc Valcsiana, vt in illiscxoauatis mimerosar famiiia:ha- H
bitent. In Vasleetiam iedunensi Templum,& ainplum Monastcrium inlaxosine calce,
&ligniseiTcfabricatum. Scd quid vagamur pcrremotasrcgioncs,dumin AgroBono-
niensi,decimoabvrbeLapidc,habemusm<»uc'iisaxcum, inquoconspiciiuricalpiuin
Templum,nomineBeata;Maria. scmper Virginis, Deo dicatum, vulgd ii¨-' Mi-
DifferemU donnidelSasso, vbiquoq;scalpta esidomusiaccrdotis', quc tjuotidie in pra?dicto Tcm-
sixorum, plocajlestemHostiam Deo immolat. Disserunt autcmh«c ingentia saxaa marinoribul,
&marmo- quia excerrestriori,& impuriori mareriac6stanr,&liccrip/a coioribus, instar mariiio-
mm. ium,varient :niliilommtis;i :'c;ni;i_atisaiiperdiscrimmanr.ur,quoniamcoloiessai[0-
rum obscuriores, &sa;dioresobscruantur.
CeteiiimsatiuierittamLapidum,quamsaxorumnonsoIumsubstantiam,sedcmm
omnes qualimes,& accidcqtia diligentiiis cxaminare : sic enim exactiorcindiBe-
rentiarumcognitionemmanisestabimus. Quoad subitantiam, saxum diciturglareo-
sum,&Lapisarenosus,deindcali;Lapidcs}>atteshabcntdistincTas,alijindist;ili*'11'