DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0527
MufeiMetallici Lib.IV. S2I
L O C V S.
DE locogencrationislapidumnihilccrti staiucre poiTumuSi'eimihinooin vno
scd inmultiplici loco,climate,&: clcmcnto producantur.Primitus aliquando
originem trahunt in nubibus jdeinde in corporibus animalium, tcrtio in slu-
niinumripiSjCiua-inproducendisiapidibuSjnonsuntvniformcsjquandoquidemaiiic
rardiiis, alia- otyusiapillosgignunt ,quemadmodum de ssuminc Gion Auicennas tc-
stificatur. Hic enim amnis, nonnisi spatio triginta trium, annorum calculos procreat.
PrietcreaHoninomnibiisssuuiotumripisIapilliproueniuntinamaquiepaludoiKla-
pides potiuscorrumpimt, qu.im generent. Insuper copiosi lapides in montibusoriun-
tur: vndc Torrcutes ab illis dcsccndcntes naturam lapidum, & montium solent osten-
dere. Quinimo' in aquisetiamlapidcsnascuntur. Suntenimqua?damaqua:supersuas
E ripas fusx, qua.-Iapidibus ortum impcrtiun tur; idque iilis non acddit, quando super
aiiumlOLumspargiiiitur. CompertumetiamestJnPyreneis^elTcquaviamlocajiru»
quibus aqua; fluuiatilcs in calculos tranlmutanturicum ramcn alibi affusar,nullain
transmutationcmadmittant. Similiterligna,qutein quibusdam aquisdintius moran-
tur,intapidescouuertuntur,figuramlignoruni adhuc rctincntia . Item planta; ali-
qusinillisaquiSj&etiaininmarinisnat^jitanaturrelapidCEappropinquantjVtin-*
aereparumexIiccatar,lapidisformamadipiscaritiir.
LAPIDIS MOLLIFICANDl,
Scfrangendiratio.
NON polTumusauttacere,qua;dchocoperesentimus,autnonseritireiIIa,quar
dchocdkidebeant. Nam AntoniusMizaldusaliquando scriptum reliquit,
quoscunquelapides mirum in modum mollesccrcposse,siin sanguine calido „. .. .
Bcuisj&pinguedineVcruecis.additaportione aceti accrrimi,pernostcnt. Item_j '""
Olaus Magmis monimeutismandauit non aliarationemagissaxa frangi posse, quam
larido accenso, quod verisimiic esse existimamus;cum pingue humidum illi sit admix-
tum idcircd siamma acris disi ibi moraripotest.
Pariter lapispalmi crassitudinc frangirur,qui malleo interdum percuslus iitum con-
temnit. Idautemsolopugnopraistaripotest. Resautemsicschabct ,iuxta Cardani Lib.\Z.de
mentem. Lapisextcnditursupraplanumligncum,sed reaius,& uieliiissupcr lapi. fubtil.
deum ;sic autem eleuatur ab altcro capite, vt tantummodo sustineatur, nulla vi adhi-
bitaideindeparssaxieleuatapugnopcrcutitur ,quoicTu,simu! ,&scmeIplano alli-
ditur,& ilcin multa frusta flndieur. Sin aurem pitgnuscelerius,aut seiius fcriar, quam
extremam lapidis tabuiam tetigerit ,irrita cft pcrcu/sio, & iapis non frangitur:cun_j»
enimcxtremum vn^ cum violentia iitusillisum fucrit rabula;ptx&i&x,pondus iungi-
D turcumimpctu,&f7tnonsecus,acsi vehemcnti ictu mallei pcrcutcretur. Huius rei
causam nobisaisignare conatur Cardanus dum inquit id ficri,dumaer,qui tst in me-
dio,diIabinequit: omniscnim motus tempore indigct;quando crgo non dilabitur,
neceiTaricWapidemfrangit ,cumduocorporasc sepenctrarcnequcant,nisi quotiso-
lidumcstscindatur. Hocqucindc manifcstumesse tradit,quiaquantdlapisfueritla-
tiorj&planumvtriusqiKqualc&quantomagisckuabitucIapiSj&celeriorfictKtus,
tant<S facilius lapis ille frangetur.
DENOMINATA.
CVM lapis nominibus varijs, tam apud Latinos,quatn apud Grscos insrgniatur,
variaquoque&diucrsasunt,qua>aIapidedenominantur. In primisenume.
rabhnus illa ,qiui: ad lapidem pcrtinent. Nam lapideum dicimus, quod ex la-
Pidibusconstatj&muri!sitavocatur,quia«lapidibussitintegr«tus. Lauidosunuj
Xx $ ap-
L O C V S.
DE locogencrationislapidumnihilccrti staiucre poiTumuSi'eimihinooin vno
scd inmultiplici loco,climate,&: clcmcnto producantur.Primitus aliquando
originem trahunt in nubibus jdeinde in corporibus animalium, tcrtio in slu-
niinumripiSjCiua-inproducendisiapidibuSjnonsuntvniformcsjquandoquidemaiiic
rardiiis, alia- otyusiapillosgignunt ,quemadmodum de ssuminc Gion Auicennas tc-
stificatur. Hic enim amnis, nonnisi spatio triginta trium, annorum calculos procreat.
PrietcreaHoninomnibiisssuuiotumripisIapilliproueniuntinamaquiepaludoiKla-
pides potiuscorrumpimt, qu.im generent. Insuper copiosi lapides in montibusoriun-
tur: vndc Torrcutes ab illis dcsccndcntes naturam lapidum, & montium solent osten-
dere. Quinimo' in aquisetiamlapidcsnascuntur. Suntenimqua?damaqua:supersuas
E ripas fusx, qua.-Iapidibus ortum impcrtiun tur; idque iilis non acddit, quando super
aiiumlOLumspargiiiitur. CompertumetiamestJnPyreneis^elTcquaviamlocajiru»
quibus aqua; fluuiatilcs in calculos tranlmutanturicum ramcn alibi affusar,nullain
transmutationcmadmittant. Similiterligna,qutein quibusdam aquisdintius moran-
tur,intapidescouuertuntur,figuramlignoruni adhuc rctincntia . Item planta; ali-
qusinillisaquiSj&etiaininmarinisnat^jitanaturrelapidCEappropinquantjVtin-*
aereparumexIiccatar,lapidisformamadipiscaritiir.
LAPIDIS MOLLIFICANDl,
Scfrangendiratio.
NON polTumusauttacere,qua;dchocoperesentimus,autnonseritireiIIa,quar
dchocdkidebeant. Nam AntoniusMizaldusaliquando scriptum reliquit,
quoscunquelapides mirum in modum mollesccrcposse,siin sanguine calido „. .. .
Bcuisj&pinguedineVcruecis.additaportione aceti accrrimi,pernostcnt. Item_j '""
Olaus Magmis monimeutismandauit non aliarationemagissaxa frangi posse, quam
larido accenso, quod verisimiic esse existimamus;cum pingue humidum illi sit admix-
tum idcircd siamma acris disi ibi moraripotest.
Pariter lapispalmi crassitudinc frangirur,qui malleo interdum percuslus iitum con-
temnit. Idautemsolopugnopraistaripotest. Resautemsicschabct ,iuxta Cardani Lib.\Z.de
mentem. Lapisextcnditursupraplanumligncum,sed reaius,& uieliiissupcr lapi. fubtil.
deum ;sic autem eleuatur ab altcro capite, vt tantummodo sustineatur, nulla vi adhi-
bitaideindeparssaxieleuatapugnopcrcutitur ,quoicTu,simu! ,&scmeIplano alli-
ditur,& ilcin multa frusta flndieur. Sin aurem pitgnuscelerius,aut seiius fcriar, quam
extremam lapidis tabuiam tetigerit ,irrita cft pcrcu/sio, & iapis non frangitur:cun_j»
enimcxtremum vn^ cum violentia iitusillisum fucrit rabula;ptx&i&x,pondus iungi-
D turcumimpctu,&f7tnonsecus,acsi vehemcnti ictu mallei pcrcutcretur. Huius rei
causam nobisaisignare conatur Cardanus dum inquit id ficri,dumaer,qui tst in me-
dio,diIabinequit: omniscnim motus tempore indigct;quando crgo non dilabitur,
neceiTaricWapidemfrangit ,cumduocorporasc sepenctrarcnequcant,nisi quotiso-
lidumcstscindatur. Hocqucindc manifcstumesse tradit,quiaquantdlapisfueritla-
tiorj&planumvtriusqiKqualc&quantomagisckuabitucIapiSj&celeriorfictKtus,
tant<S facilius lapis ille frangetur.
DENOMINATA.
CVM lapis nominibus varijs, tam apud Latinos,quatn apud Grscos insrgniatur,
variaquoque&diucrsasunt,qua>aIapidedenominantur. In primisenume.
rabhnus illa ,qiui: ad lapidem pcrtinent. Nam lapideum dicimus, quod ex la-
Pidibusconstatj&muri!sitavocatur,quia«lapidibussitintegr«tus. Lauidosunuj
Xx $ ap-