DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0564
5S8 Vlyssis Aldrouandi
INVENTIO, ET TRAHENDI *
Ratio.
NO N N V L LI Authores,Sc pratfcrtim Brasauolusinuentionis modum hunc
suisscdeclarant. Dumquidam NautarcircamincrasMagnetisnwiasulca!,,
tcsmiscriJperijsscnt.cxtraiaisjOccultauijferreisnaiiiLimclauiSjiclaMagiic,;
prodijsse excogitarunt. Quocirca deinccps,ad euitandum huiusmodi periculum,Nau.
tarper ha'C loca transiruri Jigncisclauis nauescompaginarunt, &pra:cipUc,qui'nanj.'
gationcm Indieam in Calecut susccpcrunt. Hoc postca csse falsum superius cxsemcn-
tiaGargiar,ostendimus. Satiusigiturcrit cumalijsAuthofibusalsereremagneiicuFn
, -. ]apidcminmonteIdainucntumfuisscaquodampastorenominatoMagncic,qui;,r.
jsr inmn- mcn[a pascenSi aim baculum haberet cuspidcferrea munitum, &calceosfetreiscla. c
"J ■ ""*" uisarmatos;Isarmentascqucnscumad locapcrucmsfet, vbi plurimits Magnesnalcc-
* ' batur,abeoviolenter traclusjobmatcriamferreamjhumi ruerere cogebatur: vndc
ibi relictis baculo, & calccis ferratis, vix discessit.
Circaferritrahendiratioricmvarijvariasscntcntiasprotulerunt.Aliquihancvim
trahcn tcm falsis Cacodarmonum imposturis adscripserunt; cum potiiis id omnipotcn.
tirerumomniumConditoriattribuenduincssct. Cumnonsolumhaevisaitrahaisin.
hoc]apide,vctuii5quoq;inmuItisalijsrebusobscruetur.Qt:adoquidcniscribitioaii-
nes Eusebius Norimbeigcnsis scaudiuissea Patrc quodam rcni prorsus inhocgcucre
admirandam. Vcncrat is rccens cx insula Zeilano, vbi dum morarctur, in duos hcmi.
nesincidisseaiebatjCjuispatio vigintipassuunidiilantesduoiigiumanibiistcnebani,
<jukocculta quadam vitrute ita trahcbantur, vtvix possent vioicntia- rcsistcrc,doncc
coniungeten tur, qua? copulatio fiebat vi tuiusdam licrbc mirabili aiti aisionc pollcn-
'Aii* 'v'm t,s"imcdioduorumJignoniincollocara:. ItemaIius,qui,multotciiipore,inBcngala
tnhtttdi ' versatus crar,rctulitini!laRegionenosciherbam,qua;alialigna, vclutimagncsict-(j
hakentia, rumJ attra&a coniungcbat. AudiuitetiamKJrcherius Roma-a Patrc Didaco Salazar,
quicumProcuratoreMcxicanoRomam,negotiorumcausadeccntuierat,inMc)iita-
naProuiiiciacrescerccertum virgultigenusMalo punico nonabsimilc,citius tcnclls
virga'cei ta rationesecla- partes occjIco quodam odio ita auersantur, vt iimulne vio-
knter quidcm contineri poilintiQuocircaibi pallim hit fit Puerorum iocus.
Sed vtadremnostramrcuertamur.Doatirahendifcmrarione,inuIta'tuniV"etfr!
tum,tumNuperorumopiniones circuinfcruntur. ThalesMiIesius,qui fuitvnuscx
septcm Grarcia; Sapicntibus,putauir,refcrente Aristotele, Magnetem cllc anima quo-
dampreditum, cum vidcret in illo vim ailiciendifetri vigcre. Hincaliqui Autnores
abhacsententianon valdedi/crepanteSjVt Cardanus,& Agricola.magnttcmviuerci
&ferrumilliuichYcpabulum tradiderunt ;cumhuiusmodi lap.s inlimatutafcrriop-
limeconseruetur. Ha;cicntcntiacstcxpIodcnda,iionsoJum,tjuia rcccdataverisPsii-
losophisdogmatibus,dum Aristotclts pluribus in locis lapides ali minimcpofcco1!-
sequenterq; nccetiam viucrc demonstret. Verirmetiam,quia Scaligtr,in cxercitatio- H
nibuscontraCardaniirn,aiTcueranrius dicitseobscruasieferri limaturammagnens
conseruatricem nunquam ponderefuisie diminutam: quaptopttr illius pabuluniwi-
Plinfas d- nimcestepoiTediuuigat. PlatoinTimcopliilosbphicisincedensspccuIationibus.fai-
sime. ptumrtliquitiionincssehuiclapidi vittutcmattrahendi fertum,scdpropellcndiae-
tem, itaut ipatium inane inter vtrumque relinquatur; idcoque serrum , propuHo
3ereamagncte,illic6inlocnm vacnumsucccdere aiseucrauit. Non defnerun',1]1"
existimarunt td prouenirea quadampropria qualitate,& natura,quafcrrumad ne -
lasboicalesdirigitur. Alijadformamsubstantialcmretulerunt. Nonnulliidawi"11'
runtcuidam proprietatioccultaii Deo,vclCarlishuic lapidi imprclsar; velutirUw-
barbatumabhumanocorporcbiltm, Agaricumpituitam^&Polypodiuiiiiiicliii"111'
liamattrahit,&cducir.Sunt ctiam aliqui Authoreshuiusopinionis,hanc vimitenL-*
attribuendam clTe certa?, & peculiari t empcratura-,& proportioni quatuor Pr'marlL
Lib.xw- qualitatum. HancsententiamDiuusThomas acritcrrefellitjinquiensvirtuicp"'
sic.t* ■ . ",c"
INVENTIO, ET TRAHENDI *
Ratio.
NO N N V L LI Authores,Sc pratfcrtim Brasauolusinuentionis modum hunc
suisscdeclarant. Dumquidam NautarcircamincrasMagnetisnwiasulca!,,
tcsmiscriJperijsscnt.cxtraiaisjOccultauijferreisnaiiiLimclauiSjiclaMagiic,;
prodijsse excogitarunt. Quocirca deinccps,ad euitandum huiusmodi periculum,Nau.
tarper ha'C loca transiruri Jigncisclauis nauescompaginarunt, &pra:cipUc,qui'nanj.'
gationcm Indieam in Calecut susccpcrunt. Hoc postca csse falsum superius cxsemcn-
tiaGargiar,ostendimus. Satiusigiturcrit cumalijsAuthofibusalsereremagneiicuFn
, -. ]apidcminmonteIdainucntumfuisscaquodampastorenominatoMagncic,qui;,r.
jsr inmn- mcn[a pascenSi aim baculum haberet cuspidcferrea munitum, &calceosfetreiscla. c
"J ■ ""*" uisarmatos;Isarmentascqucnscumad locapcrucmsfet, vbi plurimits Magnesnalcc-
* ' batur,abeoviolenter traclusjobmatcriamferreamjhumi ruerere cogebatur: vndc
ibi relictis baculo, & calccis ferratis, vix discessit.
Circaferritrahendiratioricmvarijvariasscntcntiasprotulerunt.Aliquihancvim
trahcn tcm falsis Cacodarmonum imposturis adscripserunt; cum potiiis id omnipotcn.
tirerumomniumConditoriattribuenduincssct. Cumnonsolumhaevisaitrahaisin.
hoc]apide,vctuii5quoq;inmuItisalijsrebusobscruetur.Qt:adoquidcniscribitioaii-
nes Eusebius Norimbeigcnsis scaudiuissea Patrc quodam rcni prorsus inhocgcucre
admirandam. Vcncrat is rccens cx insula Zeilano, vbi dum morarctur, in duos hcmi.
nesincidisseaiebatjCjuispatio vigintipassuunidiilantesduoiigiumanibiistcnebani,
<jukocculta quadam vitrute ita trahcbantur, vtvix possent vioicntia- rcsistcrc,doncc
coniungeten tur, qua? copulatio fiebat vi tuiusdam licrbc mirabili aiti aisionc pollcn-
'Aii* 'v'm t,s"imcdioduorumJignoniincollocara:. ItemaIius,qui,multotciiipore,inBcngala
tnhtttdi ' versatus crar,rctulitini!laRegionenosciherbam,qua;alialigna, vclutimagncsict-(j
hakentia, rumJ attra&a coniungcbat. AudiuitetiamKJrcherius Roma-a Patrc Didaco Salazar,
quicumProcuratoreMcxicanoRomam,negotiorumcausadeccntuierat,inMc)iita-
naProuiiiciacrescerccertum virgultigenusMalo punico nonabsimilc,citius tcnclls
virga'cei ta rationesecla- partes occjIco quodam odio ita auersantur, vt iimulne vio-
knter quidcm contineri poilintiQuocircaibi pallim hit fit Puerorum iocus.
Sed vtadremnostramrcuertamur.Doatirahendifcmrarione,inuIta'tuniV"etfr!
tum,tumNuperorumopiniones circuinfcruntur. ThalesMiIesius,qui fuitvnuscx
septcm Grarcia; Sapicntibus,putauir,refcrente Aristotele, Magnetem cllc anima quo-
dampreditum, cum vidcret in illo vim ailiciendifetri vigcre. Hincaliqui Autnores
abhacsententianon valdedi/crepanteSjVt Cardanus,& Agricola.magnttcmviuerci
&ferrumilliuichYcpabulum tradiderunt ;cumhuiusmodi lap.s inlimatutafcrriop-
limeconseruetur. Ha;cicntcntiacstcxpIodcnda,iionsoJum,tjuia rcccdataverisPsii-
losophisdogmatibus,dum Aristotclts pluribus in locis lapides ali minimcpofcco1!-
sequenterq; nccetiam viucrc demonstret. Verirmetiam,quia Scaligtr,in cxercitatio- H
nibuscontraCardaniirn,aiTcueranrius dicitseobscruasieferri limaturammagnens
conseruatricem nunquam ponderefuisie diminutam: quaptopttr illius pabuluniwi-
Plinfas d- nimcestepoiTediuuigat. PlatoinTimcopliilosbphicisincedensspccuIationibus.fai-
sime. ptumrtliquitiionincssehuiclapidi vittutcmattrahendi fertum,scdpropellcndiae-
tem, itaut ipatium inane inter vtrumque relinquatur; idcoque serrum , propuHo
3ereamagncte,illic6inlocnm vacnumsucccdere aiseucrauit. Non defnerun',1]1"
existimarunt td prouenirea quadampropria qualitate,& natura,quafcrrumad ne -
lasboicalesdirigitur. Alijadformamsubstantialcmretulerunt. Nonnulliidawi"11'
runtcuidam proprietatioccultaii Deo,vclCarlishuic lapidi imprclsar; velutirUw-
barbatumabhumanocorporcbiltm, Agaricumpituitam^&Polypodiuiiiiiicliii"111'
liamattrahit,&cducir.Sunt ctiam aliqui Authoreshuiusopinionis,hanc vimitenL-*
attribuendam clTe certa?, & peculiari t empcratura-,& proportioni quatuor Pr'marlL
Lib.xw- qualitatum. HancsententiamDiuusThomas acritcrrefellitjinquiensvirtuicp"'
sic.t* ■ . ",c"