DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0825
MufeiMetallici Lib.IV. 8ig
Cum atitcmha»c facultas saxifica sit valida, & quc
humidoducat,-hincnon cst mirandum, si saporem salis gcncr
sbrccDiuus AugustinussannoranrcMcrcuriali in varijsleiTtioiiibus)alTeuc
conucrsionemvxoris Lochin statuam/alis, pattim supra vim natura? ,& parttmsecun-
dumnatusa:crdinemfuitfc:quasisalissuccushumanocorpori siririsicus. Idcircoad-
ditDiuus Augustinus,incnairandismirabiIibussacra:Scriprura:,ab Omnipotenti rc-
rumomniumGubcrnatorcpoitionemsalis,qua;erac inabditis parcibus corporis ad
IIIiusambiciimeducHftiisTcjqu.isiiiioJcscorporca vxorisLothcxsiccitatcsalissaxeam
duritiemcontraxerit: Vciumanhuiusmodisal inhumanocorporerepcriatur,necne
non cst prafsentis loci disputare.
Ex his allatis sen tcncijs, qua-nam sit pr.-cfcrcnda, proculdubio ambigimus s cunu
omnesaliqua exparteprobanda:ciie vidcantur. Nihilominus nos cutn Boetio asse-
uerabimus,adhanc transmutationem requiri idoneam dispo(icionem,tum exparte
Pacicntis,nernpe rci transmutandar,cum ex patccAgentis,nimirum elficicntis, vn.i
E cumsuamateria,quatanquam proximo instrumentovtitur. Primitits rei transmu- cMthim
tanda: disposicio talis esse deber, vt corpus penerrabile habcat, itaut omnes partes et- iasidtjit ;i-
iam pcnitiores proprio, vcl agencis humido madesieri pc;umt,deindevt humidicas tiam.
propria,vela(ii:Lii;iLK:L;bIil]iusmodicorporeasiatimsegfegariqueac.PrJEtereaAgens,
siuc calor sit intensus,siucremissus,debct habcre Iiumidumaistu, vel potcntiaPatien-
ti, velsibiadiunctum ,&maceria Agentis sit spiritus, vel quidpiam acucum, vt partes
corporis alterandas etiam magis intimas penctrare possit. Rursus materia Agentis
constaredehctcxpartibusterrestribusadeo tenuibus,vtin aquam proiecta: ,& exha-
lationjbus pcrmixta: diaphaneitatem, nimjrum perspicuitatem nonimpediant.Praidi-
elisomnibusaddenda cilvirtusassimilatrix materia: insidens Agenci,quam nonnulli
vimsaxificam indigitant.
• Insuper notandum est,qu6d qucmadmodum Nacura variasres,& potisTimuii-j
Ugoareddirsaxeayrationeiiuperiusexarata, arsquoquc in omnibusNatuta:a;muIa,
idemprtfstare nititur. Quamobrcm in Germania,vtaniinaducititGcsncnis,impo-
C nunt lignum Alni cuiusuis magnitudinis in labia illa ampla amea., in quibus Lupulus,
proCcrcuiliaparandajCOquitur. Cuuiautemlupulusabunde coiftus fuerit,Iignum
eximuiit,&,pertriei)nium,arena,vclsabura,in cellarijs obruuntinam postea indc
.exemptuminlapidcmduratuminueniui)t,&es illo paiantCotcs,quaspostmodum _
ad acuenda feiramenta adhibcnc.
Quoad secundam qu«stio!icm,niminimviidcnam tanta tcstaccorum,&Conchi-
lioiumcopia dimanaucric,qu,i: inmontibusquibusdam iapidea inuenicur. Circs_*
hoc ttcs pra:cipua:arfcruiitur scntcnciar.quarum quamam sit pta:fercnda,diligeriter
incjuircridumest. Primafuit illorum ,qui existimarunt huiusmodi Conchas,&plu. printtopi-
rahuius gencrisilIucreductafuissc,quo temporc,montesa diluuijs aquarum supc- nia,
ratifueiunt- Haxopinionon prorsusadmitccndaessc vidc:ur,quoniam oiim terra,
& montcs non .i Mari, sed ab immodicis imbribus, nimirum Caili inundationibus fue-
runtobruti. Prieterquamquod norj inouinibusmonribus,icd in quibusdam horum
similia testacca lapidca obscruantur.
D Sccundasenteiitiafuitillorum,quiarbitratisuiitConchilia,& alia huiuS generis Stcandat-
tcstacea inmontes.i M;ui fuisse ia&jiia iquoniam hosmonres amari faclos esse zfce-ptniti.
ueraruntjdumolimarenaineumulosvnScuin his Conchiiijs coaceruata fuit: quan-
doquidem,vbi nunc montes conspiciuntur,antiquitus marc ssuctuassc pronuncia-
iunt,quopostcapaiiI.itimtecedente,huiusinodiarciiarum cumuli cum ccstaccis,ni-
mirummontcscum insulis detcifti fucrunt. Idcirco, mare reccdcncc,&sololapide-
scence, Conchilia ibi relieta in lapides concrcuitsc cradiderunt: siquidem,vbi nunc
cst arida, ibi olim fuilsemare Ari ttoteles tcsti.icatur. Vnde Ouidiusacccdens adhac
opinionem cecinit luinc in inodum.
------vidif^tmacmjiiorettrrm, , . Li.zs.me-
Etprecul a kmu Concht Ucaere marit)&, Mw.
Tercia scntctitia.cjuammagis probamus,fuitillorutn, quivolueruntTestacea Con- Ttrtm opi-
ohi]ia,'&aliahuiusgenerisibiabsqiv|[adifricultateprog.igni posse ,vbihumor,velli- „,-„_
quoradhorumgcnerationcmidoncusinuenitti::,imm6,quaiidononeritjptusadpro-
Zzz 3 . ducen-
Cum atitcmha»c facultas saxifica sit valida, & quc
humidoducat,-hincnon cst mirandum, si saporem salis gcncr
sbrccDiuus AugustinussannoranrcMcrcuriali in varijsleiTtioiiibus)alTeuc
conucrsionemvxoris Lochin statuam/alis, pattim supra vim natura? ,& parttmsecun-
dumnatusa:crdinemfuitfc:quasisalissuccushumanocorpori siririsicus. Idcircoad-
ditDiuus Augustinus,incnairandismirabiIibussacra:Scriprura:,ab Omnipotenti rc-
rumomniumGubcrnatorcpoitionemsalis,qua;erac inabditis parcibus corporis ad
IIIiusambiciimeducHftiisTcjqu.isiiiioJcscorporca vxorisLothcxsiccitatcsalissaxeam
duritiemcontraxerit: Vciumanhuiusmodisal inhumanocorporerepcriatur,necne
non cst prafsentis loci disputare.
Ex his allatis sen tcncijs, qua-nam sit pr.-cfcrcnda, proculdubio ambigimus s cunu
omnesaliqua exparteprobanda:ciie vidcantur. Nihilominus nos cutn Boetio asse-
uerabimus,adhanc transmutationem requiri idoneam dispo(icionem,tum exparte
Pacicntis,nernpe rci transmutandar,cum ex patccAgentis,nimirum elficicntis, vn.i
E cumsuamateria,quatanquam proximo instrumentovtitur. Primitits rei transmu- cMthim
tanda: disposicio talis esse deber, vt corpus penerrabile habcat, itaut omnes partes et- iasidtjit ;i-
iam pcnitiores proprio, vcl agencis humido madesieri pc;umt,deindevt humidicas tiam.
propria,vela(ii:Lii;iLK:L;bIil]iusmodicorporeasiatimsegfegariqueac.PrJEtereaAgens,
siuc calor sit intensus,siucremissus,debct habcre Iiumidumaistu, vel potcntiaPatien-
ti, velsibiadiunctum ,&maceria Agentis sit spiritus, vel quidpiam acucum, vt partes
corporis alterandas etiam magis intimas penctrare possit. Rursus materia Agentis
constaredehctcxpartibusterrestribusadeo tenuibus,vtin aquam proiecta: ,& exha-
lationjbus pcrmixta: diaphaneitatem, nimjrum perspicuitatem nonimpediant.Praidi-
elisomnibusaddenda cilvirtusassimilatrix materia: insidens Agenci,quam nonnulli
vimsaxificam indigitant.
• Insuper notandum est,qu6d qucmadmodum Nacura variasres,& potisTimuii-j
Ugoareddirsaxeayrationeiiuperiusexarata, arsquoquc in omnibusNatuta:a;muIa,
idemprtfstare nititur. Quamobrcm in Germania,vtaniinaducititGcsncnis,impo-
C nunt lignum Alni cuiusuis magnitudinis in labia illa ampla amea., in quibus Lupulus,
proCcrcuiliaparandajCOquitur. Cuuiautemlupulusabunde coiftus fuerit,Iignum
eximuiit,&,pertriei)nium,arena,vclsabura,in cellarijs obruuntinam postea indc
.exemptuminlapidcmduratuminueniui)t,&es illo paiantCotcs,quaspostmodum _
ad acuenda feiramenta adhibcnc.
Quoad secundam qu«stio!icm,niminimviidcnam tanta tcstaccorum,&Conchi-
lioiumcopia dimanaucric,qu,i: inmontibusquibusdam iapidea inuenicur. Circs_*
hoc ttcs pra:cipua:arfcruiitur scntcnciar.quarum quamam sit pta:fercnda,diligeriter
incjuircridumest. Primafuit illorum ,qui existimarunt huiusmodi Conchas,&plu. printtopi-
rahuius gencrisilIucreductafuissc,quo temporc,montesa diluuijs aquarum supc- nia,
ratifueiunt- Haxopinionon prorsusadmitccndaessc vidc:ur,quoniam oiim terra,
& montcs non .i Mari, sed ab immodicis imbribus, nimirum Caili inundationibus fue-
runtobruti. Prieterquamquod norj inouinibusmonribus,icd in quibusdam horum
similia testacca lapidca obscruantur.
D Sccundasenteiitiafuitillorum,quiarbitratisuiitConchilia,& alia huiuS generis Stcandat-
tcstacea inmontes.i M;ui fuisse ia&jiia iquoniam hosmonres amari faclos esse zfce-ptniti.
ueraruntjdumolimarenaineumulosvnScuin his Conchiiijs coaceruata fuit: quan-
doquidem,vbi nunc montes conspiciuntur,antiquitus marc ssuctuassc pronuncia-
iunt,quopostcapaiiI.itimtecedente,huiusinodiarciiarum cumuli cum ccstaccis,ni-
mirummontcscum insulis detcifti fucrunt. Idcirco, mare reccdcncc,&sololapide-
scence, Conchilia ibi relieta in lapides concrcuitsc cradiderunt: siquidem,vbi nunc
cst arida, ibi olim fuilsemare Ari ttoteles tcsti.icatur. Vnde Ouidiusacccdens adhac
opinionem cecinit luinc in inodum.
------vidif^tmacmjiiorettrrm, , . Li.zs.me-
Etprecul a kmu Concht Ucaere marit)&, Mw.
Tercia scntctitia.cjuammagis probamus,fuitillorutn, quivolueruntTestacea Con- Ttrtm opi-
ohi]ia,'&aliahuiusgenerisibiabsqiv|[adifricultateprog.igni posse ,vbihumor,velli- „,-„_
quoradhorumgcnerationcmidoncusinuenitti::,imm6,quaiidononeritjptusadpro-
Zzz 3 . ducen-