DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0950
P44 Vlyssis Aldrouandi
ssailum purum in medicamme sumpium, ventris ssusionescocrcet: pariter Abstinen- E
ria, & Castitascrystallinam putitatcm pra; se ferunt, & ssuxum inhontsts, & pcrnicio-
sa?libidiniscompcscunt. Prxtcrea viriomnesprobi,& iusti naturam Gystalli imitari
videntui:siquidem Ciystallum,/irapiensignen!,esca; iUumcormnunicat;aisiiniliterhi
diuina;chariratisssammamsuscipientes,ca;tctoshomines, cxcmp!o,&do&rina,adri-
morenij & amorcm Dei alliciunt, &inflammant. Tandcm homo criminolus pcenitcn-
i]adu<aus,peinaiuramCrystalli,mcIiusmanisest:mu-,quoniampropiiacriminapa-
tefaciens ,tlaritatem Crystalli acqnirit, & lumen diuina; gratia; (ulcipit5 deindc,ad
modum Gystalli, aducrsusqust-curoq;Diaboli, &mmiditentamcntadurelcit.
VSVS IN MEDICINA.
tXTRINSECVS,& intrinseciis Crystallum in med icina non mediocritcr con-
ducit. PrimituSjCoIlosjsuspe.Tdatur, praua,&iurbulenta inibmnia arcere per- B
hibctur,necnon verrigini medctur. Olim,lococautcrijferreicandefa<aiivte-
rcmedmm. bantur pila ciystailina radijs solatibus cxposita,& Mjtthiolus hanc magna Patietum,
'& Astantimnadmir.itioneadhibuilTcfitetur, Anselmus tamen Bottius non minorem
dolorcmhaecxeitari.quamfmocandentieKiitimat. Pilaquoqiexctystallo^obfri- i
giditatem, lingua: fcbriciran tium supponitur, vt (itis- tollatur, Rutsus cadem manibus
a-grotantiurr.ficquenter pcrtraclatur, vt calor ftbrilis temittatur. Sedaquarosacea
sarpius mergi debct, quando ha-c pila manibus ^grotamis incaluerit. Puluis quoque
„ Crystalli vtiliteraddtntifricia vsurpattir, & comp':sjnonem viisueti citrini ingredi-
VKgamu [us,()uodjn]eo[igi1Kfaciei)&incicatricibusdeaIbandis,fdiciteradhibenir.
tttTmum. ptijuisetiam Oystallj.in multisaffcctibt!sinteinis,comiiu-ndatiis,&^imiitnad-
uersus Epilcpsiim, & patissimum aduersus illam, qua- per conscnsum vteri generatur.
Crato quemdi.m piiluerem contta Epilcpsiani mtmotar,quem Casar pro iruximo se-
cteto habuir: quandoquidero homincs etiam proucCta: etatis huic moibo obnoxij.post
purgationcm, liberati fucunt. Compositio huius puJueris recipiebat vnciam Crystalli G
pra;parati,Iciupulosduoscoralloruin tubrorum ,scrupulum margaiitaium prajpara-
tarum, & scrupulum scmiJTcm smaragdi orientalis, cuius compositionis dimidia pars
prodtjsiconstiiutbaiur. ln syncnpe.&alijsasfectionibus cordis non vulgarirer pro-
barur;quoniatr,cum sit Ja|>islblaiis,miraiidum in moduni spititusvitalcscxhilarar;
CryH&IIum >dciK& vtrtres Altroiogi ciystallum SoIj dkartmr. Iiem puluishuiuslapidis in vino
Soli dua propinatusdylenteiiamcccicet, &aIbos vtcii ssuorescohibti. Insuper ssuxuroca;-
iiacumapioprietatc,tanquaro Bczaurcompescit. Dtinde ca!culosfiangit,illosquc
cnm artnulisptrviinam tjptllit AropHuscum vino, veliuscuJonutricibusdatus,co- •
piamJaclisaugeiettaditur. HincMaibodeussiccecinic
HutiCtiia». quidsm irtmm tum ruelkproptaaat,
J>iit>pctu trtdunitmjUrnr isov lefft, ^
PlinJusiIIamCrystallispeciem,qu3mItidtmcera;limiIemVeteresfaciebant,&in
puluerem icdaiSamlaudat, vt moisibuslt hntumonummcdeainr .Jmmdpuluiscuius-
cumq,Crystalli,adpondusdjachma',cu.moIioamygdalarum dulcium exhibiruseu- H
rat Patientts,qniargcntunisublimatutnhauserunt. Atidrcas Libauius,&aiij Chy-
milrar cx Chiystallo liquoiem ,& alia magistcria.chymicis organis paranc, vt pra-di.
cris motbis mtdcamur, quoniam hac medicamina crudo Ctystallo pra-Itantiora csse
Crytlaltum arbitrantur.Gyshllum quoque, testeQuerccrano,inpo!lincmrcda(3um,spatioho-
ipudchy- ra;,viignis,cj(candescit,dtiiideej;tinguituraquaBaphani,Ononidis,veIPetrosc-
missm. lini ,cui quatta pars olti vittioli, ve! sulphuris acidi fuerit addita. Hoc opusdecics
repetitur,& postea sactharooptimetritopravdicHaquapauIa:imasfunditur,&dili-
gentersparhuJalignca rooueiur. Huiussacchaiiscmithoclearmane ,& Vespcri Pa-
licutihus piabttur, quoniam non solumobstiu&ionts conruroacesreserat, sed etiam
Jithiasirocuiat. Podagticis itemconuenite ,syncopi, & afFedibus Cerebri competc-
iepeihibecur,quiaccrebrumroboratj&spiiitusvitalesr«rcat.
ssailum purum in medicamme sumpium, ventris ssusionescocrcet: pariter Abstinen- E
ria, & Castitascrystallinam putitatcm pra; se ferunt, & ssuxum inhontsts, & pcrnicio-
sa?libidiniscompcscunt. Prxtcrea viriomnesprobi,& iusti naturam Gystalli imitari
videntui:siquidem Ciystallum,/irapiensignen!,esca; iUumcormnunicat;aisiiniliterhi
diuina;chariratisssammamsuscipientes,ca;tctoshomines, cxcmp!o,&do&rina,adri-
morenij & amorcm Dei alliciunt, &inflammant. Tandcm homo criminolus pcenitcn-
i]adu<aus,peinaiuramCrystalli,mcIiusmanisest:mu-,quoniampropiiacriminapa-
tefaciens ,tlaritatem Crystalli acqnirit, & lumen diuina; gratia; (ulcipit5 deindc,ad
modum Gystalli, aducrsusqust-curoq;Diaboli, &mmiditentamcntadurelcit.
VSVS IN MEDICINA.
tXTRINSECVS,& intrinseciis Crystallum in med icina non mediocritcr con-
ducit. PrimituSjCoIlosjsuspe.Tdatur, praua,&iurbulenta inibmnia arcere per- B
hibctur,necnon verrigini medctur. Olim,lococautcrijferreicandefa<aiivte-
rcmedmm. bantur pila ciystailina radijs solatibus cxposita,& Mjtthiolus hanc magna Patietum,
'& Astantimnadmir.itioneadhibuilTcfitetur, Anselmus tamen Bottius non minorem
dolorcmhaecxeitari.quamfmocandentieKiitimat. Pilaquoqiexctystallo^obfri- i
giditatem, lingua: fcbriciran tium supponitur, vt (itis- tollatur, Rutsus cadem manibus
a-grotantiurr.ficquenter pcrtraclatur, vt calor ftbrilis temittatur. Sedaquarosacea
sarpius mergi debct, quando ha-c pila manibus ^grotamis incaluerit. Puluis quoque
„ Crystalli vtiliteraddtntifricia vsurpattir, & comp':sjnonem viisueti citrini ingredi-
VKgamu [us,()uodjn]eo[igi1Kfaciei)&incicatricibusdeaIbandis,fdiciteradhibenir.
tttTmum. ptijuisetiam Oystallj.in multisaffcctibt!sinteinis,comiiu-ndatiis,&^imiitnad-
uersus Epilcpsiim, & patissimum aduersus illam, qua- per conscnsum vteri generatur.
Crato quemdi.m piiluerem contta Epilcpsiani mtmotar,quem Casar pro iruximo se-
cteto habuir: quandoquidero homincs etiam proucCta: etatis huic moibo obnoxij.post
purgationcm, liberati fucunt. Compositio huius puJueris recipiebat vnciam Crystalli G
pra;parati,Iciupulosduoscoralloruin tubrorum ,scrupulum margaiitaium prajpara-
tarum, & scrupulum scmiJTcm smaragdi orientalis, cuius compositionis dimidia pars
prodtjsiconstiiutbaiur. ln syncnpe.&alijsasfectionibus cordis non vulgarirer pro-
barur;quoniatr,cum sit Ja|>islblaiis,miraiidum in moduni spititusvitalcscxhilarar;
CryH&IIum >dciK& vtrtres Altroiogi ciystallum SoIj dkartmr. Iiem puluishuiuslapidis in vino
Soli dua propinatusdylenteiiamcccicet, &aIbos vtcii ssuorescohibti. Insuper ssuxuroca;-
iiacumapioprietatc,tanquaro Bczaurcompescit. Dtinde ca!culosfiangit,illosquc
cnm artnulisptrviinam tjptllit AropHuscum vino, veliuscuJonutricibusdatus,co- •
piamJaclisaugeiettaditur. HincMaibodeussiccecinic
HutiCtiia». quidsm irtmm tum ruelkproptaaat,
J>iit>pctu trtdunitmjUrnr isov lefft, ^
PlinJusiIIamCrystallispeciem,qu3mItidtmcera;limiIemVeteresfaciebant,&in
puluerem icdaiSamlaudat, vt moisibuslt hntumonummcdeainr .Jmmdpuluiscuius-
cumq,Crystalli,adpondusdjachma',cu.moIioamygdalarum dulcium exhibiruseu- H
rat Patientts,qniargcntunisublimatutnhauserunt. Atidrcas Libauius,&aiij Chy-
milrar cx Chiystallo liquoiem ,& alia magistcria.chymicis organis paranc, vt pra-di.
cris motbis mtdcamur, quoniam hac medicamina crudo Ctystallo pra-Itantiora csse
Crytlaltum arbitrantur.Gyshllum quoque, testeQuerccrano,inpo!lincmrcda(3um,spatioho-
ipudchy- ra;,viignis,cj(candescit,dtiiideej;tinguituraquaBaphani,Ononidis,veIPetrosc-
missm. lini ,cui quatta pars olti vittioli, ve! sulphuris acidi fuerit addita. Hoc opusdecics
repetitur,& postea sactharooptimetritopravdicHaquapauIa:imasfunditur,&dili-
gentersparhuJalignca rooueiur. Huiussacchaiiscmithoclearmane ,& Vespcri Pa-
licutihus piabttur, quoniam non solumobstiu&ionts conruroacesreserat, sed etiam
Jithiasirocuiat. Podagticis itemconuenite ,syncopi, & afFedibus Cerebri competc-
iepeihibecur,quiaccrebrumroboratj&spiiitusvitalesr«rcat.