DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0082
ια —2) Ιστορία τών Παγασών προαηρμοαμένη προς τά περιοωθέντα μνημεία
ζητήματα των Θεσσαλών, αδιάφορα ή μικροϋ διαφέροντος
δντα τοις περιοίκοις.
Το περίφημον άρα χωρίον τοϋ θονκυδ. Λ' 78 δυναστεία
μ'άλλον ή ισονομία έχρώντο το έγχώριον οι Θεσσαλοί είναι
άσχετον προς τους περιοίκους, σχετικόν δε προς τους πενέ-
στας καΐ το πλήθος εν γένει των Θεσσαλών ή δ' ερμηνεία
τής λέξεως το έγχώριον, ή προσέκρουσαν οι φιλόλογοι και
πολιτειολόγοι άπό Διονυσίου ήδη τοΰ Άλικαρνασσέως, και
αί ποικίλαι διορθώσεις αυτής,1 διαλευκαίνεται πλήρως εκ
τών προειρημένουν σημαίνει δήλα δη κατά τί) έγχώριον, ήτοι
κατά την άπδ παλαιών χρόνων (ώρισμένως άπό τοΰ Άλεύα)
έπιτόπιον κατάοταοιν το τών Θεσσαλών πλήθος, οί Θεσ-
σαλοί, ό λαός καΐ οί πενέσται, έδνναστενοντο μάλλον ή ίσο-
νομονντο, καθ'ά καΐ σήμερον οί κολλήγοι καΐ ό λοιπός γεωρ-
γικός κόσμος τής πεδιάδος δυναστεύονται υπό τών «.τσιφλ^ι-
κιούχων» ή «αφεντικών».
Όπως δήλα δη νϋν οί γεωργοί έ'χουσι δικαίωμα ψή-
φου, διατιθεμένης μέχρι προ πέντε ετών - συνηθέστατα κατά
τάς υποδείξεις, ορέξεις και πιέσεις τών δεσποτών, καί τίνα
ταγοϋ, όστις καθίστατο νόμω θετταλόον, ήτοι ως απεφάσισε
το πάντων κοινόν τών Θεσσαλών τουναντίον οί περίοικοι
κατά τήν τοιαύτην έκλογήν θά εΐχον σημαντικά μεν επίσης
άλλα και ούσιαστικώτερα δικαιώματα τοϋ τών Θεσσαλών
πλήθους, άφ' ου και εξ αυτών ήδύνατο πιθανώτατα νά έκ-
λεγή ταγός, εκ πενεστών δε ουχί- όντως αναφέρεται ό Κι-
νέας, λεγόμενος Γοννενς τήν πατρίδα, ήτοι Περραιβός, αυ-
τόχρημα δήλα δή περίοικος, ότι κατεστάθη τοιούτος γενι-
κός ταγός. '
Το δε κατά ταΰτα ασθενές τής ύπηκοότητος τών πε-
ριοίκων άποδεικνύουσιν έτι πρώτον μεν ή ΰπαρξις αυτε-
ξουσίων κοινών τών λαών τούτων, δεύτερον δε ή κοπή αυ-
τονόμων νομισμάτων νπ' αυτών, τρίτον δε μάλιστα ή . απο-
στολή ιδίων ίερομνημόνων εις το Άμφικτυονικύν συνέδρων
οΰτως άρα δέονται συμπληρώσεως τίνος καί διασαφήσεως
τά άλλως άριστα περί τούτοην υπό Εά. ΜθνθΓ έ. ά. εϊρη-
μένα, έτι δε και επανορθώσεως, τά υπό 0θγ1ι9Γ(1 Κίρ, άτινα
άλλαχοϋ ήμφεσβήτησα ώς προς τήν ούσίαν τής ύπηκοότη-
τος τών περιοίκων, ην ο Κίρ άνήγαγεν εις πλήρη ύπο-
Εϊκών 92. Τό Βόρειον τέρμα τών προϊστορικών Παγασών. Η = ίερόν "Ηρας- Π = αΊ πηγαί, έξ ων ήτυμολογήθησαν αί Παγασαί-
ΕΑ έκδολαί Άναύρον Μ-Μ' = τάφρος τοϋ 1275 μ. Χρ. (βλ. έδάφ. 3)• Ο = όρμος «Ταρσανάς ■ ΤΔ-ΤΔ' = τεϊχος
τής Δημητριάδος• ΠΠ-ΠΠ'= χώρος τών προϊστορικών Παγασών.
περαιτέρω ψιλήν Ίσονομίαν,8 είχε και τό πλήθος τώΛ' Θεσ-
σαλών δικαιώματα τίνα, ϊσως τυπικά, κατά τήν έκλογήν τοϋ
τον παρ' ήμϊν, γενναιότατα επίσης άγωνισθέντα κατά τους τελευ-
ταίους πολέμους, έτι δε παρέχουσι και πλείστον Ιππικόν ό αριθμός
αυτών είναι, πολλώ μείζων τοϋ τών ευζώνων ομοίως ό Ιάσων επαι-
νεί τον στρατόν τοϋτον παρά Ξενοφ. Έλλ. Ρ' 1 11 «τοσούτους
και τοιούτους έχοντας πενέστας», «ων εγώ και τά σώματα και την
μεγαλοψυχίαν ορών κτλ.»• τό δλον τοϋ στρατοϋ τούτου της πεδινής
-εσσαλίας, άνευ τών περιοίκων, λογίζεται ό Ιάσων εις 0,000 ιππείς
και πλείονας τών 10,000 οπλιτών, μετ' εκείνων δέ εις ίππεΐς μεν
πλείονας τών 8,000 όπλίτας δέ 20,000 πελταστάς δέ πλείονας τών
σήμερον εκ τών αυτών τόπων ουδέ τό ήμισυ τοΰ άριθμοϋ
τούτου αποδίδεται.
1\Βλ• Εά• ΜθνβΓ έ'. ά. 218 (σημ. 2) κ. έ., ένθα διεξετάζεται
μεν, αλλά δέν διασπα^τ™, ι υ '
' ' "•α°αφειται το ζήτημα.
-') Μέχρι τοΰ έτους 1909ου ήρχον εν Θεσσαλία δλιγαρχικώς Ισχυ-
ροί τίνες πλούσιοι και ώς έπί τό πλείστον μή εγχώριοι- μεταστραφέντος
δ έκτοτε του πολιτεύματος προς τό πολιτικώτερον, έπεκράτησαν
οί γεωργικοί, όντες εντόπιοι και μή πλούσιοι, δημοτικώτεροι δέ δια
τοΰτο, μηκέτι διευθύνοντες τάς εκτελεστικός εξουσίας αυτοί.
Λ) Διότι τό δικαίωμα τών δεσποτών τοΰ νά έκτοπίζωσι κατά
βούλησιν τους γεωργούς οικογενειακώς, ώς μή κεκτημένους μηδέ
ίδιον οίκον, επειδή καί αί οΐκίαι τών «τσιφλικιών» άνήκουσι τοις
δεσπόταις, καί νά μετατρέπωσι κατά βοΰλησιν τάς καλλιεργούμενος
εκτάσεις εις λιβάδια, ή εις ιδίας σποράς, κοινώς «κουλοΰκια» (βλ.
Άρχ. Έφημ. 1910 359-361), δικαίωμα έν χρήσει νϋν πλήρει καί
τέλειαν παρά τά υπό τοϋ Οοδί&ηζϊ έ. ά. 120-121 άριστα
είρημένα. 6
Οΰτως άρα και οί μετά τά Τρω'ίκά κατασχόντες καί τήν
κατά τον έσω Παγασιτικόν χώραν ταύτην Μαγνήτες λογί-
ζονται περίοικοι υπό τοιούτον πνεύμα, οΐον έξεθέσαμεν, καθ'
άπασαν τήν άπό τής πρωίμου γεωμετρικής περίοδον, ήτοι
άπό τής ύπό Άλεύα κατασταθείσης πολιτείας, μέχρι τής υπό
μετά τήν δημοτικωτέραν μεταστροφήν τοΰ πολιτεύματος, άφαιρεΤ
πλείστον τής ισονομίας, έρημοι δέ πολλά ^ωρία' εγώ πέρυσιν εΐδον
τό παρά τον "Ατραγα Κουτσόχερον έ'ρημον, μεταβεβλημένον ύπό τοϋ
κυρίου εις λιβάδιον, έν φ προ ολίγων ετών εΐχον εύρει αυτό άκμαΐον.
4) Παρ'°ί/ροδ. Ε' 9;5 «Θεσσαλοί.. .απέπεμψαν κοινΓ] γνώ/η] χρεω-
μένοι χιλίην τε ϊππον καί τον βαοάέα (=ταγόν) τον σφέτερον Κινέην,
άνδρα Γονναϊον •■• πρώτη γραφή ήτο Κονιαϊον, ην διατηρεί ό Εά.
ΜθνθΓ έ. ά. 249 καί εγώ δέν άνήρεσα δλως εν Πρακτικοΐς 1910
261-262• αλλά φαίνεται ότι ή γραφή Γονναϊον (ή Γόννιον- Γοννέα-
Γοννήα) είναι αξία προτιμήσεως" έν τοιαύτη περιπτώσει προκύπτει
σπουδαΐον συμπέρασμα, δτι ή ταγεία αύτη ήδύνατο νά δοθή καί
περιοίκω, δπερ δια τών προειρημένων μοι καθίσταται λίαν εύλογον
σημειωτέον δμως δτι ό Άριοτοτ. έν 'Αθην. Πολιτ. ιθ' 5 αποκαλεί τον
Κινέαν θεσααλόν γενικώς• τά τοΰ ΟοδίδΠΖΪ έ'. ά. 77 είναι ανί-
σχυρα προς συγκράτησιν τοΰ Κονιαϊον.
•"') Κίρ, Τ1ΐΘ88&1ϊδθ1ΐθ 8ίΐΐάίβη (1910) 115" 139 κ. έ." Πρακτικά
1910 260 κ. έ.• είναι εύνόητον δτι τό τε ζήτημα τής ταγείας καί τό
τής πενεστείας, μάλιστα δέ τό τής ύπηκοότητος τών περιοίκων καί τό
περί τών κοινών αυτών, άποτελοΰσι θέματα ιδίων διεξοδικών ερευνών.
ζητήματα των Θεσσαλών, αδιάφορα ή μικροϋ διαφέροντος
δντα τοις περιοίκοις.
Το περίφημον άρα χωρίον τοϋ θονκυδ. Λ' 78 δυναστεία
μ'άλλον ή ισονομία έχρώντο το έγχώριον οι Θεσσαλοί είναι
άσχετον προς τους περιοίκους, σχετικόν δε προς τους πενέ-
στας καΐ το πλήθος εν γένει των Θεσσαλών ή δ' ερμηνεία
τής λέξεως το έγχώριον, ή προσέκρουσαν οι φιλόλογοι και
πολιτειολόγοι άπό Διονυσίου ήδη τοΰ Άλικαρνασσέως, και
αί ποικίλαι διορθώσεις αυτής,1 διαλευκαίνεται πλήρως εκ
τών προειρημένουν σημαίνει δήλα δη κατά τί) έγχώριον, ήτοι
κατά την άπδ παλαιών χρόνων (ώρισμένως άπό τοΰ Άλεύα)
έπιτόπιον κατάοταοιν το τών Θεσσαλών πλήθος, οί Θεσ-
σαλοί, ό λαός καΐ οί πενέσται, έδνναστενοντο μάλλον ή ίσο-
νομονντο, καθ'ά καΐ σήμερον οί κολλήγοι καΐ ό λοιπός γεωρ-
γικός κόσμος τής πεδιάδος δυναστεύονται υπό τών «.τσιφλ^ι-
κιούχων» ή «αφεντικών».
Όπως δήλα δη νϋν οί γεωργοί έ'χουσι δικαίωμα ψή-
φου, διατιθεμένης μέχρι προ πέντε ετών - συνηθέστατα κατά
τάς υποδείξεις, ορέξεις και πιέσεις τών δεσποτών, καί τίνα
ταγοϋ, όστις καθίστατο νόμω θετταλόον, ήτοι ως απεφάσισε
το πάντων κοινόν τών Θεσσαλών τουναντίον οί περίοικοι
κατά τήν τοιαύτην έκλογήν θά εΐχον σημαντικά μεν επίσης
άλλα και ούσιαστικώτερα δικαιώματα τοϋ τών Θεσσαλών
πλήθους, άφ' ου και εξ αυτών ήδύνατο πιθανώτατα νά έκ-
λεγή ταγός, εκ πενεστών δε ουχί- όντως αναφέρεται ό Κι-
νέας, λεγόμενος Γοννενς τήν πατρίδα, ήτοι Περραιβός, αυ-
τόχρημα δήλα δή περίοικος, ότι κατεστάθη τοιούτος γενι-
κός ταγός. '
Το δε κατά ταΰτα ασθενές τής ύπηκοότητος τών πε-
ριοίκων άποδεικνύουσιν έτι πρώτον μεν ή ΰπαρξις αυτε-
ξουσίων κοινών τών λαών τούτων, δεύτερον δε ή κοπή αυ-
τονόμων νομισμάτων νπ' αυτών, τρίτον δε μάλιστα ή . απο-
στολή ιδίων ίερομνημόνων εις το Άμφικτυονικύν συνέδρων
οΰτως άρα δέονται συμπληρώσεως τίνος καί διασαφήσεως
τά άλλως άριστα περί τούτοην υπό Εά. ΜθνθΓ έ. ά. εϊρη-
μένα, έτι δε και επανορθώσεως, τά υπό 0θγ1ι9Γ(1 Κίρ, άτινα
άλλαχοϋ ήμφεσβήτησα ώς προς τήν ούσίαν τής ύπηκοότη-
τος τών περιοίκων, ην ο Κίρ άνήγαγεν εις πλήρη ύπο-
Εϊκών 92. Τό Βόρειον τέρμα τών προϊστορικών Παγασών. Η = ίερόν "Ηρας- Π = αΊ πηγαί, έξ ων ήτυμολογήθησαν αί Παγασαί-
ΕΑ έκδολαί Άναύρον Μ-Μ' = τάφρος τοϋ 1275 μ. Χρ. (βλ. έδάφ. 3)• Ο = όρμος «Ταρσανάς ■ ΤΔ-ΤΔ' = τεϊχος
τής Δημητριάδος• ΠΠ-ΠΠ'= χώρος τών προϊστορικών Παγασών.
περαιτέρω ψιλήν Ίσονομίαν,8 είχε και τό πλήθος τώΛ' Θεσ-
σαλών δικαιώματα τίνα, ϊσως τυπικά, κατά τήν έκλογήν τοϋ
τον παρ' ήμϊν, γενναιότατα επίσης άγωνισθέντα κατά τους τελευ-
ταίους πολέμους, έτι δε παρέχουσι και πλείστον Ιππικόν ό αριθμός
αυτών είναι, πολλώ μείζων τοϋ τών ευζώνων ομοίως ό Ιάσων επαι-
νεί τον στρατόν τοϋτον παρά Ξενοφ. Έλλ. Ρ' 1 11 «τοσούτους
και τοιούτους έχοντας πενέστας», «ων εγώ και τά σώματα και την
μεγαλοψυχίαν ορών κτλ.»• τό δλον τοϋ στρατοϋ τούτου της πεδινής
-εσσαλίας, άνευ τών περιοίκων, λογίζεται ό Ιάσων εις 0,000 ιππείς
και πλείονας τών 10,000 οπλιτών, μετ' εκείνων δέ εις ίππεΐς μεν
πλείονας τών 8,000 όπλίτας δέ 20,000 πελταστάς δέ πλείονας τών
σήμερον εκ τών αυτών τόπων ουδέ τό ήμισυ τοΰ άριθμοϋ
τούτου αποδίδεται.
1\Βλ• Εά• ΜθνβΓ έ'. ά. 218 (σημ. 2) κ. έ., ένθα διεξετάζεται
μεν, αλλά δέν διασπα^τ™, ι υ '
' ' "•α°αφειται το ζήτημα.
-') Μέχρι τοΰ έτους 1909ου ήρχον εν Θεσσαλία δλιγαρχικώς Ισχυ-
ροί τίνες πλούσιοι και ώς έπί τό πλείστον μή εγχώριοι- μεταστραφέντος
δ έκτοτε του πολιτεύματος προς τό πολιτικώτερον, έπεκράτησαν
οί γεωργικοί, όντες εντόπιοι και μή πλούσιοι, δημοτικώτεροι δέ δια
τοΰτο, μηκέτι διευθύνοντες τάς εκτελεστικός εξουσίας αυτοί.
Λ) Διότι τό δικαίωμα τών δεσποτών τοΰ νά έκτοπίζωσι κατά
βούλησιν τους γεωργούς οικογενειακώς, ώς μή κεκτημένους μηδέ
ίδιον οίκον, επειδή καί αί οΐκίαι τών «τσιφλικιών» άνήκουσι τοις
δεσπόταις, καί νά μετατρέπωσι κατά βοΰλησιν τάς καλλιεργούμενος
εκτάσεις εις λιβάδια, ή εις ιδίας σποράς, κοινώς «κουλοΰκια» (βλ.
Άρχ. Έφημ. 1910 359-361), δικαίωμα έν χρήσει νϋν πλήρει καί
τέλειαν παρά τά υπό τοϋ Οοδί&ηζϊ έ. ά. 120-121 άριστα
είρημένα. 6
Οΰτως άρα και οί μετά τά Τρω'ίκά κατασχόντες καί τήν
κατά τον έσω Παγασιτικόν χώραν ταύτην Μαγνήτες λογί-
ζονται περίοικοι υπό τοιούτον πνεύμα, οΐον έξεθέσαμεν, καθ'
άπασαν τήν άπό τής πρωίμου γεωμετρικής περίοδον, ήτοι
άπό τής ύπό Άλεύα κατασταθείσης πολιτείας, μέχρι τής υπό
μετά τήν δημοτικωτέραν μεταστροφήν τοΰ πολιτεύματος, άφαιρεΤ
πλείστον τής ισονομίας, έρημοι δέ πολλά ^ωρία' εγώ πέρυσιν εΐδον
τό παρά τον "Ατραγα Κουτσόχερον έ'ρημον, μεταβεβλημένον ύπό τοϋ
κυρίου εις λιβάδιον, έν φ προ ολίγων ετών εΐχον εύρει αυτό άκμαΐον.
4) Παρ'°ί/ροδ. Ε' 9;5 «Θεσσαλοί.. .απέπεμψαν κοινΓ] γνώ/η] χρεω-
μένοι χιλίην τε ϊππον καί τον βαοάέα (=ταγόν) τον σφέτερον Κινέην,
άνδρα Γονναϊον •■• πρώτη γραφή ήτο Κονιαϊον, ην διατηρεί ό Εά.
ΜθνθΓ έ. ά. 249 καί εγώ δέν άνήρεσα δλως εν Πρακτικοΐς 1910
261-262• αλλά φαίνεται ότι ή γραφή Γονναϊον (ή Γόννιον- Γοννέα-
Γοννήα) είναι αξία προτιμήσεως" έν τοιαύτη περιπτώσει προκύπτει
σπουδαΐον συμπέρασμα, δτι ή ταγεία αύτη ήδύνατο νά δοθή καί
περιοίκω, δπερ δια τών προειρημένων μοι καθίσταται λίαν εύλογον
σημειωτέον δμως δτι ό Άριοτοτ. έν 'Αθην. Πολιτ. ιθ' 5 αποκαλεί τον
Κινέαν θεσααλόν γενικώς• τά τοΰ ΟοδίδΠΖΪ έ'. ά. 77 είναι ανί-
σχυρα προς συγκράτησιν τοΰ Κονιαϊον.
•"') Κίρ, Τ1ΐΘ88&1ϊδθ1ΐθ 8ίΐΐάίβη (1910) 115" 139 κ. έ." Πρακτικά
1910 260 κ. έ.• είναι εύνόητον δτι τό τε ζήτημα τής ταγείας καί τό
τής πενεστείας, μάλιστα δέ τό τής ύπηκοότητος τών περιοίκων καί τό
περί τών κοινών αυτών, άποτελοΰσι θέματα ιδίων διεξοδικών ερευνών.