DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.4899#0086
ια'— 2) 'Ιστορία τών Παγααών προσηρμοσμένη προς τά περισωθέντα μνημεία
79
σμένης πόλεως• διότι άλλως αϊ αποδράσεις των δούλων θά
ήσαν εύκολώταται, άφ' ου ήδη περί προβάτων προκειμένου
φροντίζουσιν οί κύριοι αυτών να ποιώσιν ερκη εντελή
προς τε άλλην άσφάλειαν και μάλιστα προς αποφυγήν άλο-
γου άποδράσεως αυτών, ένστίκτως επιβαλλομένης.
"Ενεκα λοιπόν των λόγων τούτων νομίζω οτι τω 450
π. Χρ. εΐχον ήδη μετατοπισθή αί Παγασαί, εις ασφαλέστε-
ρο ν ση μείον (είκών 94• 95)' διότι, αν οΰτως έτειχίζοντο πάν-
τοθεν τότε και εκεί, ένθα τέως εύρίσκομεν αύτάς υπάρχου-
σας, ήτο αδύνατον να μη ύπολειφθώσιν ίχνη τινά κατά την
παράλιον πόλιν εκ τοιούτου τειχισμοΰ-Χ μη ύπολειφθέντος
δε μηδενός, καΐ ετέρας πόλεως μετά πλήρους τειχισμοΰ πε-
ραιτέρω ευρεθείσης, δυνάμεθα νά θεωρήσωμεν ως βέθαιον
ότι ταύτην νοεΐ ό ποιητής, κειμένην όντως άσφαλέστερον
κατά την μεσόγειον χώραν και μηδαμοΰ άπτομένην της θα-
λάσσης (είκών 85- 88' 94- 95- 97). -
Οΰτως άρα μετατοπισθεΐσαι αί Παγασαί, ήρξαντο τειχιζύ-
μεναι περί τους μνημονευθέντας εν σημ. 1 χρόνους, τοΰ όλου
έ'ργου περατωθέντος εντός το πολύ μιας ή δύο δεκαετη-
ρίδων έξηκολούθει δε και μετέπειτα ή πόλις αύτη διατη-
πόλεο^ς την εκ Φερών πλήρη έξάρτησιν βεβαιοϋσιν ή τε ελ-
λειψις αυτονόμων νομισμάτων των Παγασών και ή τότε
μεγάλη ισχύς τών Φεραίων και ή έλλόγησις τής πόλεως
τη τετραρχία Πελασγιώτιόι καΐ αρχαίοι συγγραφείς, διαρ-
ρήδην τοΰτο μαρτυροϋντες, καίπερ έτη τινά μετά τους τε-
θέντας χρόνους, ως λέγομεν μετ' ου πολύ.
Πάντως δεν εΐναι δυνατόν να κατανοηθώσιν ίσχυραι ή
Ίσχυρόταται ΦεραΙ κατά τήν έκατονταετίαν μεταξύ 450-350
π. Χρ., αν μη κατεΐχον πρότερον ως μόνιμον Ιδίαν κτήσιν
το έπίνειον τοΰτο, προς τε έξαγωγήν τών πλουσιωτάτων
προϊόντων τής πεδιάδος και πρύς είσαγωγήν τών ελλειπόν-
των άλλων επιτηδείων, μάλιστα δε προς άσφάλειαν έαυ-
τών διότι είναι αναπόσπαστος ή τύχη τών Ισχυρών Φερών
άπό τής τών Παγασών, πάσα δε δύναμις τών πρώτων θά
παρέλυεν, αν κατεΐχεν εχθρός τις ή αντίπαλος ή μη υπήκοος
αυτών τάς Παγασάς ταύτας και τους παρ' αυτήν λιμένας.
θά απέσπασαν δ' ενωρίς τήν περί τάς Παγασάς και
Ίωλκόν χώραν οί Φεραϊοι άπό τών Μαγνητών, οΐς όντως
άνήκεν ουχί άπό λίαν παλαιών χρόνων, ύπερχρώμενοι τώ
δικαιώματι τής τε κατά τά Τρωικά προτέρας ΰπ' αυτών κα-
Εικων 96. ΟΙ υπέρ τον μέγαν έξωτερικόν λιμένα λόφοι. Λ = το τέρμα τοϋ λιμένος τούτου- Α=ό πρώτος ανασκαφείς μέγας πύργος• Β = ό δεύτερος•
Φ-Φ = τειχισμοί ύπό Φιλίππου τοϋ β'• Ν—~ή Νήλεια, νΰν «Γορίτσα>• Π=ή κορυφή τοϋ Πηλίου μετά τοϋ ιερού τοΰ Διός Ακραίου.
ροϋσα τήν νέαν αυτής ιδιότητα τοϋ δουλεμπορίου- διότι
ολίγον μετά ταύτα περί το έτος 400 π. Χρ. υπονοούνται
υπό τήν αυτήν ιδιότητα υπό τοΰ Αριστοφάνους.''
Δύναται δε νά θεωρηθή ώς άναμφισβήτητον ότι τήν τε
μετατόπισιν τών Παγασών εύθετώτερον προς τός Φεράς
και τον πλήρη τειχισμύν αυτών (είκών 83' 84' 85' 87- 88•
89• 94- 9υ- 97) έξετέλεσαν οί Φεραϊοι- τοΰτο βεθαιοΰσι μά-
λιστα μέν τά μνημεία, ούχ ήττον δε και άρχαΐαι πηγαί" διότι
των μεν τειχών ό ρυθμός δηλοϊ τους μεταξύ 500-450 π. Χρ.
χρόνους, καθ' (Ι κατεδείξαμεν εν τοις άνω σελ. 67, τής δέ
) Απασα ή έκτασις, §ν η κείται ή αναγνωρισθείσα Δημήτριος,
και εν ή εκειντο αί πρώιμοι Παγασαί μέχρι που τοΰ 470 π. Χρ.,
ερευνηθεΐσα ΰπ' εμοϋ, ούδαμοϋ παρουσίασεν ουδέ μέτρων τινών τεί-
χος άρχαϊκόν, πλην τοϋ σημειωθέντος εν παρενθ. πίν. Ζ', δπερ δμως
ανήκει ταΐς Φεραϊκαΐς Παγασαϊς, περί ών ό λόγος.
2) Βλ. παρένθ. πίν. Ζ' καί α•νω σελ ,•|Ν
;:) Πρβ. 'Λριοτοφ. Πλοΰτω 521 κ. |. κερδαίνειν βουλόμενός τις
έμπορος, ήκων ίκ Θετταλίας, παρ' απίστων άνδραποδιστών. • λίαν
δυσχερώς θά ήδΰνατό τις νά είκάση δτι ένταΰθα πρόκειται περί άλ-
λης Θεσσαλικής πόλεως ή τών Παγασών τούτων και ό Σχολ. αύτόθ.
«διαβάλλονται οί Θετταλοί ως άνδραποδισταί και άπιστοι Ευριπίδης»•
«λλ' ό Εύριπ. Φοιν. 1419-20 περιγράφει το θεσσαλον σόφισμα, δπερ
ηρμήνευσεν ήμΐν ό εξαίρετος γνώστης και συγγραφεύς τής αρχαίας και
νεωτέρας Γυμναστικής Ίω. Χρυσαφής άς δηλοϋν πλήγμα τι διά ξί-
φους εν ταΐς μονομαχίαις, ω έχρώντο μάλιστα οί Θεσσαλοί, έξαπα-
τώντες μετά τέχνης τον άντίπαλον.
τοχής, περί ης βλ. άνω σελ. 73, και τής ύπηκοότητος τών Μα-
γνήτοίν και τών παρακειμένων Αχαιών Φθιωτών, ώς καΐ πάν-
των τών περιοίκων υπό τους Θεσσαλούς, καίτοι ή ύπηκοό-
της αΰτη δεν έχορήγει βεβαάος δικαιώματα επί τής γης, ώς
συνάγεται εκ τών προειρημένων εν σελ. 75• άλλ' ήδη άπό
τοΰ 510 π. Χρ. έπέθεσαν χείρα και έπϊ τής απαραιτήτως
αναγκαιούσης αύτοϊς χώρας τών Μαγνητών οί Θεσσαλοί
τής πεδιάδος, ώς δηλοϊ σαφώς ή προταθείσα τώ Πεισιστρα-
τίδη Ιππία δωρεά τής Ίωλκοΰ. '
"Οτι δ'αί ΦεραΙ ήσαν Ίσχυραι μεν άπό τοϋ 450 π. Χρ.,
εν μεγίστη δέ ίσχύι κατά τήν άπό 400-350 π. Χρ. πεντη-
κονταετίαν εΐναι παγκοίνως γνωστόν, καταδηλούμενον άλ-
λως τε και υπό τών αρχαίων μεγάλων ιστορικών καΐ έκ
τών επιγραφών ' βεβαιοΰται άρα και υπό τών πηγών ώς
') Ήρόδ. Ε' 94* πρ6. και Σχολ. εις Άριστοφ. Λυσιστρ. 1152
δτι οί Θεσσαλοί ήσαν σύμμαχοι τών Πεισιστρατιδών.
"') Θονκ. Β' 22 3-4' Ξενοφ. Έλλ. Β' ο 4 «Λυκόφρων ό Φε-
ραίος, βουλόμενος άρξαι δλης τής Θετταλίας, τους έναντιουμένους
αΰτώ τών θετταλών, Λαρισαίους τε και άλλους μάχη ενίκησε
και πολλούς άπέκτεινεν»• Ε' 1 14 «ό γάρ άνήρ (ενν. Ιάσων ό
Φεραίος) και δΰναμιν έχει μεγάλην και ονομαστός εστίν >• Ε' 1
14 και 18- πρβ. .Ε' 4 2^ — 37 «μέγας μέν ην (ενν. Ιάσων) και
διά το τω νόμω Θετταλών ταγός καθεστάναι.... έ'τι δέ μείζων...
μέγιστος δέ...»' πρβ. Ε' δ 1' ή συνθήκη τών Αθηναίων προς τους
Θεσσαλούς τω 361 π. Χρ. γενομένη (Όίίίβ)ώ. 8γ11. 108), αποτελεί
κυρίους άντίδρασιν προς τους ισχυρούς και επίφοβους Φεραίους- άλλα
79
σμένης πόλεως• διότι άλλως αϊ αποδράσεις των δούλων θά
ήσαν εύκολώταται, άφ' ου ήδη περί προβάτων προκειμένου
φροντίζουσιν οί κύριοι αυτών να ποιώσιν ερκη εντελή
προς τε άλλην άσφάλειαν και μάλιστα προς αποφυγήν άλο-
γου άποδράσεως αυτών, ένστίκτως επιβαλλομένης.
"Ενεκα λοιπόν των λόγων τούτων νομίζω οτι τω 450
π. Χρ. εΐχον ήδη μετατοπισθή αί Παγασαί, εις ασφαλέστε-
ρο ν ση μείον (είκών 94• 95)' διότι, αν οΰτως έτειχίζοντο πάν-
τοθεν τότε και εκεί, ένθα τέως εύρίσκομεν αύτάς υπάρχου-
σας, ήτο αδύνατον να μη ύπολειφθώσιν ίχνη τινά κατά την
παράλιον πόλιν εκ τοιούτου τειχισμοΰ-Χ μη ύπολειφθέντος
δε μηδενός, καΐ ετέρας πόλεως μετά πλήρους τειχισμοΰ πε-
ραιτέρω ευρεθείσης, δυνάμεθα νά θεωρήσωμεν ως βέθαιον
ότι ταύτην νοεΐ ό ποιητής, κειμένην όντως άσφαλέστερον
κατά την μεσόγειον χώραν και μηδαμοΰ άπτομένην της θα-
λάσσης (είκών 85- 88' 94- 95- 97). -
Οΰτως άρα μετατοπισθεΐσαι αί Παγασαί, ήρξαντο τειχιζύ-
μεναι περί τους μνημονευθέντας εν σημ. 1 χρόνους, τοΰ όλου
έ'ργου περατωθέντος εντός το πολύ μιας ή δύο δεκαετη-
ρίδων έξηκολούθει δε και μετέπειτα ή πόλις αύτη διατη-
πόλεο^ς την εκ Φερών πλήρη έξάρτησιν βεβαιοϋσιν ή τε ελ-
λειψις αυτονόμων νομισμάτων των Παγασών και ή τότε
μεγάλη ισχύς τών Φεραίων και ή έλλόγησις τής πόλεως
τη τετραρχία Πελασγιώτιόι καΐ αρχαίοι συγγραφείς, διαρ-
ρήδην τοΰτο μαρτυροϋντες, καίπερ έτη τινά μετά τους τε-
θέντας χρόνους, ως λέγομεν μετ' ου πολύ.
Πάντως δεν εΐναι δυνατόν να κατανοηθώσιν ίσχυραι ή
Ίσχυρόταται ΦεραΙ κατά τήν έκατονταετίαν μεταξύ 450-350
π. Χρ., αν μη κατεΐχον πρότερον ως μόνιμον Ιδίαν κτήσιν
το έπίνειον τοΰτο, προς τε έξαγωγήν τών πλουσιωτάτων
προϊόντων τής πεδιάδος και πρύς είσαγωγήν τών ελλειπόν-
των άλλων επιτηδείων, μάλιστα δε προς άσφάλειαν έαυ-
τών διότι είναι αναπόσπαστος ή τύχη τών Ισχυρών Φερών
άπό τής τών Παγασών, πάσα δε δύναμις τών πρώτων θά
παρέλυεν, αν κατεΐχεν εχθρός τις ή αντίπαλος ή μη υπήκοος
αυτών τάς Παγασάς ταύτας και τους παρ' αυτήν λιμένας.
θά απέσπασαν δ' ενωρίς τήν περί τάς Παγασάς και
Ίωλκόν χώραν οί Φεραϊοι άπό τών Μαγνητών, οΐς όντως
άνήκεν ουχί άπό λίαν παλαιών χρόνων, ύπερχρώμενοι τώ
δικαιώματι τής τε κατά τά Τρωικά προτέρας ΰπ' αυτών κα-
Εικων 96. ΟΙ υπέρ τον μέγαν έξωτερικόν λιμένα λόφοι. Λ = το τέρμα τοϋ λιμένος τούτου- Α=ό πρώτος ανασκαφείς μέγας πύργος• Β = ό δεύτερος•
Φ-Φ = τειχισμοί ύπό Φιλίππου τοϋ β'• Ν—~ή Νήλεια, νΰν «Γορίτσα>• Π=ή κορυφή τοϋ Πηλίου μετά τοϋ ιερού τοΰ Διός Ακραίου.
ροϋσα τήν νέαν αυτής ιδιότητα τοϋ δουλεμπορίου- διότι
ολίγον μετά ταύτα περί το έτος 400 π. Χρ. υπονοούνται
υπό τήν αυτήν ιδιότητα υπό τοΰ Αριστοφάνους.''
Δύναται δε νά θεωρηθή ώς άναμφισβήτητον ότι τήν τε
μετατόπισιν τών Παγασών εύθετώτερον προς τός Φεράς
και τον πλήρη τειχισμύν αυτών (είκών 83' 84' 85' 87- 88•
89• 94- 9υ- 97) έξετέλεσαν οί Φεραϊοι- τοΰτο βεθαιοΰσι μά-
λιστα μέν τά μνημεία, ούχ ήττον δε και άρχαΐαι πηγαί" διότι
των μεν τειχών ό ρυθμός δηλοϊ τους μεταξύ 500-450 π. Χρ.
χρόνους, καθ' (Ι κατεδείξαμεν εν τοις άνω σελ. 67, τής δέ
) Απασα ή έκτασις, §ν η κείται ή αναγνωρισθείσα Δημήτριος,
και εν ή εκειντο αί πρώιμοι Παγασαί μέχρι που τοΰ 470 π. Χρ.,
ερευνηθεΐσα ΰπ' εμοϋ, ούδαμοϋ παρουσίασεν ουδέ μέτρων τινών τεί-
χος άρχαϊκόν, πλην τοϋ σημειωθέντος εν παρενθ. πίν. Ζ', δπερ δμως
ανήκει ταΐς Φεραϊκαΐς Παγασαϊς, περί ών ό λόγος.
2) Βλ. παρένθ. πίν. Ζ' καί α•νω σελ ,•|Ν
;:) Πρβ. 'Λριοτοφ. Πλοΰτω 521 κ. |. κερδαίνειν βουλόμενός τις
έμπορος, ήκων ίκ Θετταλίας, παρ' απίστων άνδραποδιστών. • λίαν
δυσχερώς θά ήδΰνατό τις νά είκάση δτι ένταΰθα πρόκειται περί άλ-
λης Θεσσαλικής πόλεως ή τών Παγασών τούτων και ό Σχολ. αύτόθ.
«διαβάλλονται οί Θετταλοί ως άνδραποδισταί και άπιστοι Ευριπίδης»•
«λλ' ό Εύριπ. Φοιν. 1419-20 περιγράφει το θεσσαλον σόφισμα, δπερ
ηρμήνευσεν ήμΐν ό εξαίρετος γνώστης και συγγραφεύς τής αρχαίας και
νεωτέρας Γυμναστικής Ίω. Χρυσαφής άς δηλοϋν πλήγμα τι διά ξί-
φους εν ταΐς μονομαχίαις, ω έχρώντο μάλιστα οί Θεσσαλοί, έξαπα-
τώντες μετά τέχνης τον άντίπαλον.
τοχής, περί ης βλ. άνω σελ. 73, και τής ύπηκοότητος τών Μα-
γνήτοίν και τών παρακειμένων Αχαιών Φθιωτών, ώς καΐ πάν-
των τών περιοίκων υπό τους Θεσσαλούς, καίτοι ή ύπηκοό-
της αΰτη δεν έχορήγει βεβαάος δικαιώματα επί τής γης, ώς
συνάγεται εκ τών προειρημένων εν σελ. 75• άλλ' ήδη άπό
τοΰ 510 π. Χρ. έπέθεσαν χείρα και έπϊ τής απαραιτήτως
αναγκαιούσης αύτοϊς χώρας τών Μαγνητών οί Θεσσαλοί
τής πεδιάδος, ώς δηλοϊ σαφώς ή προταθείσα τώ Πεισιστρα-
τίδη Ιππία δωρεά τής Ίωλκοΰ. '
"Οτι δ'αί ΦεραΙ ήσαν Ίσχυραι μεν άπό τοϋ 450 π. Χρ.,
εν μεγίστη δέ ίσχύι κατά τήν άπό 400-350 π. Χρ. πεντη-
κονταετίαν εΐναι παγκοίνως γνωστόν, καταδηλούμενον άλ-
λως τε και υπό τών αρχαίων μεγάλων ιστορικών καΐ έκ
τών επιγραφών ' βεβαιοΰται άρα και υπό τών πηγών ώς
') Ήρόδ. Ε' 94* πρ6. και Σχολ. εις Άριστοφ. Λυσιστρ. 1152
δτι οί Θεσσαλοί ήσαν σύμμαχοι τών Πεισιστρατιδών.
"') Θονκ. Β' 22 3-4' Ξενοφ. Έλλ. Β' ο 4 «Λυκόφρων ό Φε-
ραίος, βουλόμενος άρξαι δλης τής Θετταλίας, τους έναντιουμένους
αΰτώ τών θετταλών, Λαρισαίους τε και άλλους μάχη ενίκησε
και πολλούς άπέκτεινεν»• Ε' 1 14 «ό γάρ άνήρ (ενν. Ιάσων ό
Φεραίος) και δΰναμιν έχει μεγάλην και ονομαστός εστίν >• Ε' 1
14 και 18- πρβ. .Ε' 4 2^ — 37 «μέγας μέν ην (ενν. Ιάσων) και
διά το τω νόμω Θετταλών ταγός καθεστάναι.... έ'τι δέ μείζων...
μέγιστος δέ...»' πρβ. Ε' δ 1' ή συνθήκη τών Αθηναίων προς τους
Θεσσαλούς τω 361 π. Χρ. γενομένη (Όίίίβ)ώ. 8γ11. 108), αποτελεί
κυρίους άντίδρασιν προς τους ισχυρούς και επίφοβους Φεραίους- άλλα