Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones ([1].1979)

DYSKUSJE I OMÓWIENIA

Adam S. Labuda

CASPAR DAVID FRIEDRICH
MIĘDZY IDEOLOGIĄ NARODOWĄ I KLASOWĄ

UWAGI O KSIĄŻCE CASPAR DAVID FRIEDRICH
UND DIE DEUTSCHE NACHWELT *

Od około dziesięciu lat jesteśmy świadkami rosnącego zainteresowa-
nia twórczością Caspara D. Friedricha. W roku 1966 Sigrid Hinz przy-
gotowała opracowanie spuścizny rysunkowej Friedricha * 1, a w 1968 wy-
dała wybór pism i listów' artysty 2. W dwa lata później ukazała się -ważna
książka Wernera Sumowskiego 3 4, a rok 1973 przyniósł edycję korpusowe-
go dzieła Helmuta Borsch-Supana i Karla Wilhelma Jahniga i. Nie wspo-
minam o licznych większych lub mniejszych publikacjach, rozsianych w
czasopismach, głównie w RFN5. Na fali tych zainteresowań zrodziły się
koncepcje trzech wystaw: w Londynie6, Hamburgu7 i Dreźnie8, choć
okazją dla zorganizowania dwóch ostatnich była 209 rocznica urodzin
wielkiego pejzażysty. Ekspozycja londyńska (ukazująca 112 pozycji —

* I. Fleischer, B. Hinz. R. Mattausch, I. Schipper, Ch. Uslular-Thiele, K. Wolbert,
Caspar David Friedrich und die deutsche Nachwelt. Aspekte zum Verhdltnis von
Mensch und Natur in der burgerlichen Gesellschaft, herausgegeben von W. Hofmann.
Frankfurt a.M. 1974, s. 106.

1 S. Hinz, Caspar David Friedrich ais Zeichner. Ein Beitrag zur stilistischen
Enlwicklung und ihrer Bedeutung fur die Datierung der Gemalde (Diss.) Greifswald
1906 (praca ta stała się podstawą edycji rysunków artysty: Caspar David Friedrich.
Das gesamte graphische Werk, Munchen 1975).

- Caspar David Friedrich in Briefen und Bekenntnissen, herausgegeben von
Sigrid Hinz. Berlin 1968 (wydanie 2, poszerzone, Monachium 1974).

3 W. S u m o w s k i, Caspar David Friedrich-Studien, Wiesbaden 1970.

4H. Bórsch-Supan, K. W. Jahnig, Caspar David Friedrich. Gemalde,
Druckgraphik und bildmafiige Zeichnungen, Munchen 1973.

5 Por. kompletną bibliografię w książce cytowanej w przypisie 4.

GW. Vaughan, H. Borsch-Supan, H. J. Neidhardt, Caspar David
Friedrich 1774 - 1840. Romantic Landscape Painting in Dresden, The Tatę Gallery
1972.

7 Caspar David Friedrich 1774 - 1840, Hamburger Kunsthalle 14. September bis
3. Noyember 1974.

B Caspar David Friedrich und sein Kreis, Gemaldegalerie Neue Meister. Dresden

1974.