DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Turowski, Andrzej: Muzea Kultury Artystycznej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27012#0122
92
A. TUROWSKI
Zgodnie z hasłami deklaracji piotrogrodzkiego IZO9, przyjętej na po-
siedzeniu kolegium klilka dni prized zjiazdem, mówiącej p tym, że artyści
są jedynymi osobami kompetentnymi w dziedzinie sztuki, szczególnie
współczesnej — idee teoretyków, krytyków i artystów, a nie licznie
występujących muzeologów, odniosły na samej konferencji największy
sukces. „Zycie — pisał K. Malewicz — wyrwało z rąk muzeologów
współczesność i to czego oni nie konserwowali” 10.
Podstawą rozpoczęcia dyskusji na konferencji w Pałacu Sztuki po
wykładzie A. Łunaczarskiego była deklaracja Oddziału IZO odczytana
przez N. Punina i rozpowszechniona w rozdawanej ulotce. Wezwaniu do
tworzenia „muzeów teoretycznej kultury artystycznej” towarzyszyły
w deklaracji hasła nawołujące do „uwalniania sztuki przeszłej od mart-
wego historycznego pedantyzmu”. „Artyści! — pisano — pokażcie, że
wasze rzemiosło — to wielkie rzemiosło każdego człowieka. Artyści!
Dzieło artystycznego wychowania — to wasze dzieło, bowiem wy jedyni
jesteście odpowiedzialni za twórczość artystyczną. Artyści! Umacniajcie
się w walce o swoją profesjonalną kulturę przyszłości przeciw panowa-
niu nad sztuką fetyszyzmu przeszłości! Artyści całego świata! Język,
którym wy mówicie, jest zrozumiały dla wszystkich nariodólw” n.
Dalsze wypowiedzi, publikowane później na łamach „Iskusstwa Ko-
muny” w formie tez, były rozwinięciem ogólnych założeń, a zarazem
ich indywidualną modyfikacją. uSf. Punin mówił o związkach artysty
z muzeum, O. Brik — o miejscu muzeum wśród problemów proletariac-
kiej kultury, A. Griszczenko wskazywał na szczególne znaczenie muzeów
kultury malarskiej12 Postulowano, zgodnie z propozycją Brika, stwo-
rzenie, jako podstawy pozyskiwania eksponatów dla wszystkich muzeów
nowo powstających i reorganizowanych, specjalnego centralnego zbioru
— banku, na który składałyby się prace artystów wytypowanych zgod-
nie z opracowaną listą 13 ; dzieła te byłyby następnie przekazywane w za-
s Deklaracija Otdela Izobrazitel’nych Iskusstv i Chudozesivennoj Promyslen-
mastì po voprosu o pminiopach muzeevedenija, prinjataja, KoUegiej Otdela w za-
sedanii 7 jevralja 1919 gIskusstvo Komuny, 1919, nr 11, s. 1. (a także: Izobra-
aital’moie Moustetvo, 19UI9, nr 1, s. 85).
10 K. Maleviè, O Muzee. Iskusstvo Komuny, 1919, mr 12, s. 2.
11 Deklaracija Otdela IzobraziteVnych Iskusstv, op. eit.
12 Por.: Tezisy po dokladu O. Brik „Muzei i próletarskaja kul’tur a”; Tezisy
po dokladu N. Punina po voprostu ob o tn olenti chuclożnika k muzejnoj de jatek-
noisti; Tezisy po dokladu chudożnika Griśćenko „Muzei éivopisiwj kultury” pria-
jaityje Gtdelom IzobraziteVnych Iskustv Moskvy i Petrogirada; Tezisy po dokladu
S. Ćechonina o chudo&estvennoj promy Sienno sti i chudoéestvenno-promySlennom
muzee. Iiskuisstvo Komuny, 1919, nr 11, s. 4 (a także: Izoltaraizliltel’moe ISkusitvo,
39)19, nr 1, s. 86 - 87).
13 Listę artystów, którzy mietli być reprezentowani w muzeach, miała ułożyć
specjalna komisja powołana w wyniku propozycji złożonej w referacie S. Dym-
A. TUROWSKI
Zgodnie z hasłami deklaracji piotrogrodzkiego IZO9, przyjętej na po-
siedzeniu kolegium klilka dni prized zjiazdem, mówiącej p tym, że artyści
są jedynymi osobami kompetentnymi w dziedzinie sztuki, szczególnie
współczesnej — idee teoretyków, krytyków i artystów, a nie licznie
występujących muzeologów, odniosły na samej konferencji największy
sukces. „Zycie — pisał K. Malewicz — wyrwało z rąk muzeologów
współczesność i to czego oni nie konserwowali” 10.
Podstawą rozpoczęcia dyskusji na konferencji w Pałacu Sztuki po
wykładzie A. Łunaczarskiego była deklaracja Oddziału IZO odczytana
przez N. Punina i rozpowszechniona w rozdawanej ulotce. Wezwaniu do
tworzenia „muzeów teoretycznej kultury artystycznej” towarzyszyły
w deklaracji hasła nawołujące do „uwalniania sztuki przeszłej od mart-
wego historycznego pedantyzmu”. „Artyści! — pisano — pokażcie, że
wasze rzemiosło — to wielkie rzemiosło każdego człowieka. Artyści!
Dzieło artystycznego wychowania — to wasze dzieło, bowiem wy jedyni
jesteście odpowiedzialni za twórczość artystyczną. Artyści! Umacniajcie
się w walce o swoją profesjonalną kulturę przyszłości przeciw panowa-
niu nad sztuką fetyszyzmu przeszłości! Artyści całego świata! Język,
którym wy mówicie, jest zrozumiały dla wszystkich nariodólw” n.
Dalsze wypowiedzi, publikowane później na łamach „Iskusstwa Ko-
muny” w formie tez, były rozwinięciem ogólnych założeń, a zarazem
ich indywidualną modyfikacją. uSf. Punin mówił o związkach artysty
z muzeum, O. Brik — o miejscu muzeum wśród problemów proletariac-
kiej kultury, A. Griszczenko wskazywał na szczególne znaczenie muzeów
kultury malarskiej12 Postulowano, zgodnie z propozycją Brika, stwo-
rzenie, jako podstawy pozyskiwania eksponatów dla wszystkich muzeów
nowo powstających i reorganizowanych, specjalnego centralnego zbioru
— banku, na który składałyby się prace artystów wytypowanych zgod-
nie z opracowaną listą 13 ; dzieła te byłyby następnie przekazywane w za-
s Deklaracija Otdela Izobrazitel’nych Iskusstv i Chudozesivennoj Promyslen-
mastì po voprosu o pminiopach muzeevedenija, prinjataja, KoUegiej Otdela w za-
sedanii 7 jevralja 1919 gIskusstvo Komuny, 1919, nr 11, s. 1. (a także: Izobra-
aital’moie Moustetvo, 19UI9, nr 1, s. 85).
10 K. Maleviè, O Muzee. Iskusstvo Komuny, 1919, mr 12, s. 2.
11 Deklaracija Otdela IzobraziteVnych Iskusstv, op. eit.
12 Por.: Tezisy po dokladu O. Brik „Muzei i próletarskaja kul’tur a”; Tezisy
po dokladu N. Punina po voprostu ob o tn olenti chuclożnika k muzejnoj de jatek-
noisti; Tezisy po dokladu chudożnika Griśćenko „Muzei éivopisiwj kultury” pria-
jaityje Gtdelom IzobraziteVnych Iskustv Moskvy i Petrogirada; Tezisy po dokladu
S. Ćechonina o chudo&estvennoj promy Sienno sti i chudoéestvenno-promySlennom
muzee. Iiskuisstvo Komuny, 1919, nr 11, s. 4 (a także: Izoltaraizliltel’moe ISkusitvo,
39)19, nr 1, s. 86 - 87).
13 Listę artystów, którzy mietli być reprezentowani w muzeach, miała ułożyć
specjalna komisja powołana w wyniku propozycji złożonej w referacie S. Dym-