DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Labuda, Adam S.: Jan van Eyck, realista i narrator: wokół struktury i źródeł artystycznych Ukrzyżowania nowojorskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28178#0007
ROZPRAWY
ADAM S. LABUDA
JAN VAN EYCK REALISTA I NARRATOR
WOKÓŁ STRUKTURY I ŹRÓDEŁ ARTYSTYCZNYCH UKRZYŻOWANIA NOWOJORSKIEGO*
Dyptyk nowojorski, zestawiający obok siebie przedstawienia UTcrzg-
żoiaaiRa i Sądu Ostatecznego, nie cieszył się szczególnymi względami
badaczy malarstwa staroniderlandzkiego*. Tkwiąc w cieniu wielkiej
zagadki, jaką są Godzinki MediolaiMlco-Tttrghslcie, był przedmiotem
roztrząsań dotyczących głównie atrybucji i czasu powstania. Kwestie te
do dzisiaj pozostają nierozstrzygnięte, choć umacnia się pogląd, iż
dyptyk wymalował Jan van Eyck we wczesnej fazie swej twórczości^.
Zapowiedź zmiany tej sytuacji przyniosły niedawne wypowiedzi u-
czonych francuskich, Charlesa Sterlinga i Alberta ChateleL, ale za
prawdziwy przełom uznać należy dwie obszerne prace, w których
dyptyk stał się głównym obiektem zainteresowania. Pierwsza z nich,
* Artykuł powstał w wyniku badań nad kontaktami artystycznymi włosko-niderlandz-
kimi w wieku XV, które prowadziłem wiosną 1988 r. we Włoszech dzięki stypendium
Fundacji Lanckorońskich.Za jego życzliwe przyznanie serdecznie dziękuję Pani Profesor
Karolinie Lanckorońskiej.
^ Nowy Jork, Metropolitan Museum, Nr inw. 33.92 A,B Technika olejno-temperowa;
warstwa malarska przeniesiona na płótno. Wymiary każdego skrzydła: 56,5 x 19,7 (bez
ram). Stan badań szczegółowo referuje D.Eichberger; Biłdkonzeption und Weltdeutung im
New Yorker Diptychon des Jan van Eyck, Wiesbaden 1987 (cyt. dalej Eichberger 1987), s. 13
nn. Por. też H.B. Wehle, M. Salinger; Catalogue of early Flemish, Dutch and German
Paintings, Metropolitan Museum of Art, New York 1947, s. 1-12; A. Chatelet: Les Primitifs
hollandais. La peinture dans les Pays-Bas du Nord au XV siecle, Fribourg 1980, 196, nr 20;
H. Belting, D. Eichberger, Jan van Eyck ais Erzahler. Fruhe Tafelbilder im Umkreis der
New Yorker Doppeltafel, Worms 1983 (dalej cyt. Belting/Eichberger 1983), 15 nn.
Poglądy w sprawie atrybucji krótko zestawiają Belting/Eichberger 1983, 183, przyp. 7.
Szersza dyskusja por. Eichberger 1987, 18 nn.
'* Ch. Sterling, Jan van Eyck avant le 1432, „Revue de l'Art", 33, 1976, s. 7nn.,42 nn.;
Chatelet, Les Primitifs...op. cit.,37 n.,196n. (nr 20); tenże, Un collaborateur de van Eyck en
Italie: w: Relations artistiques entre les Pays — Bas et l'ltalie a la Renaissance. Etudes
dediees a Suzanne Sulzberger (Etudes d'Histoire de l'Art publie par l'lnstitut Historique de
Rome, t. IV), Bruxelles — Rome 1980 (dalej cyt. Chatelet 1980), 46 nn.
ADAM S. LABUDA
JAN VAN EYCK REALISTA I NARRATOR
WOKÓŁ STRUKTURY I ŹRÓDEŁ ARTYSTYCZNYCH UKRZYŻOWANIA NOWOJORSKIEGO*
Dyptyk nowojorski, zestawiający obok siebie przedstawienia UTcrzg-
żoiaaiRa i Sądu Ostatecznego, nie cieszył się szczególnymi względami
badaczy malarstwa staroniderlandzkiego*. Tkwiąc w cieniu wielkiej
zagadki, jaką są Godzinki MediolaiMlco-Tttrghslcie, był przedmiotem
roztrząsań dotyczących głównie atrybucji i czasu powstania. Kwestie te
do dzisiaj pozostają nierozstrzygnięte, choć umacnia się pogląd, iż
dyptyk wymalował Jan van Eyck we wczesnej fazie swej twórczości^.
Zapowiedź zmiany tej sytuacji przyniosły niedawne wypowiedzi u-
czonych francuskich, Charlesa Sterlinga i Alberta ChateleL, ale za
prawdziwy przełom uznać należy dwie obszerne prace, w których
dyptyk stał się głównym obiektem zainteresowania. Pierwsza z nich,
* Artykuł powstał w wyniku badań nad kontaktami artystycznymi włosko-niderlandz-
kimi w wieku XV, które prowadziłem wiosną 1988 r. we Włoszech dzięki stypendium
Fundacji Lanckorońskich.Za jego życzliwe przyznanie serdecznie dziękuję Pani Profesor
Karolinie Lanckorońskiej.
^ Nowy Jork, Metropolitan Museum, Nr inw. 33.92 A,B Technika olejno-temperowa;
warstwa malarska przeniesiona na płótno. Wymiary każdego skrzydła: 56,5 x 19,7 (bez
ram). Stan badań szczegółowo referuje D.Eichberger; Biłdkonzeption und Weltdeutung im
New Yorker Diptychon des Jan van Eyck, Wiesbaden 1987 (cyt. dalej Eichberger 1987), s. 13
nn. Por. też H.B. Wehle, M. Salinger; Catalogue of early Flemish, Dutch and German
Paintings, Metropolitan Museum of Art, New York 1947, s. 1-12; A. Chatelet: Les Primitifs
hollandais. La peinture dans les Pays-Bas du Nord au XV siecle, Fribourg 1980, 196, nr 20;
H. Belting, D. Eichberger, Jan van Eyck ais Erzahler. Fruhe Tafelbilder im Umkreis der
New Yorker Doppeltafel, Worms 1983 (dalej cyt. Belting/Eichberger 1983), 15 nn.
Poglądy w sprawie atrybucji krótko zestawiają Belting/Eichberger 1983, 183, przyp. 7.
Szersza dyskusja por. Eichberger 1987, 18 nn.
'* Ch. Sterling, Jan van Eyck avant le 1432, „Revue de l'Art", 33, 1976, s. 7nn.,42 nn.;
Chatelet, Les Primitifs...op. cit.,37 n.,196n. (nr 20); tenże, Un collaborateur de van Eyck en
Italie: w: Relations artistiques entre les Pays — Bas et l'ltalie a la Renaissance. Etudes
dediees a Suzanne Sulzberger (Etudes d'Histoire de l'Art publie par l'lnstitut Historique de
Rome, t. IV), Bruxelles — Rome 1980 (dalej cyt. Chatelet 1980), 46 nn.