DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Labuda, Adam S.: Cnota i grzech w gdańskiej Tablicy Dziesięciorga Przykazań: czyli jak rzeczywistość przedstawienia obrazowego s(po)tyka się z rzeczywistością miasta późnośredniowiecznego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28098#0099
CNOTA I GRZECH W GDAŃSKIEJ TABLICY DZIESIĘCIORGA PRZYKAZAŃ
97
Ryc. 19. Tablica Dziesięciorga Przykazań, przykazanie 10: „Nie pożądaj żadnej rzeczy
bliźniego”
czyzn74. Taką rolę ukazana tu kobieta może spełniać i w stosunku do
króla, i w stosunku do mężczyzny z lewej; widzimy jednak, że mężczyzna
ów z pomocą anioła wszedł na drogę prowadzącą do zbawienia.
W scenie ilustrującej dziesiąte przykazanie („Nie pożądaj żadnej rze-
czy bliźniego”) lewą stronę zajmuje grupa prawdziwych chrześcijan; nie
wykonują oni w zasadzie żadnych czynności (il. 19). Z prawej strony stoi
dom i zagroda, na podwórzu widoczne są ptaki i zwierzęta domowe. Do-
bytek ten ogląda dwóch mężczyzn. Pożądliwość wobec dobytku bliźniego
- tak właśnie zdaje się tablica gdańska interpretować dziesiąte przyka-
zanie. Russin sprecyzował, że chodzi tu o postawę spadkobierców wobec
dóbr dopiero co zmarłego członka rodziny75. Z jednej strony dostrzec moż-
na powściągliwość i uszanowanie pamięci zmarłego, z drugiej - chciwość
i chęć jak najszybszego zawładnięcia spadkiem (napis trzymany przez
szatana głosi, że ten, który będzie pierwszy, „będzie miał najlepszą kro-
74 Geffcken, op.cit., Beilage, s. 8, 98, 45 i 75. Por. też obraz ukazujący dziewiąte przy-
kazanie, z kręgu Łukasza Cranach St., Drezno, Staatliche Kunstammlungen; E. Thiel,
Geschichte des Kostüms. Die europäische Mode von den Anfängen bis zur Gegenwart, Ber-
lin 19822, il. 325.
75 Kussin, op.cit., s. 116.
97
Ryc. 19. Tablica Dziesięciorga Przykazań, przykazanie 10: „Nie pożądaj żadnej rzeczy
bliźniego”
czyzn74. Taką rolę ukazana tu kobieta może spełniać i w stosunku do
króla, i w stosunku do mężczyzny z lewej; widzimy jednak, że mężczyzna
ów z pomocą anioła wszedł na drogę prowadzącą do zbawienia.
W scenie ilustrującej dziesiąte przykazanie („Nie pożądaj żadnej rze-
czy bliźniego”) lewą stronę zajmuje grupa prawdziwych chrześcijan; nie
wykonują oni w zasadzie żadnych czynności (il. 19). Z prawej strony stoi
dom i zagroda, na podwórzu widoczne są ptaki i zwierzęta domowe. Do-
bytek ten ogląda dwóch mężczyzn. Pożądliwość wobec dobytku bliźniego
- tak właśnie zdaje się tablica gdańska interpretować dziesiąte przyka-
zanie. Russin sprecyzował, że chodzi tu o postawę spadkobierców wobec
dóbr dopiero co zmarłego członka rodziny75. Z jednej strony dostrzec moż-
na powściągliwość i uszanowanie pamięci zmarłego, z drugiej - chciwość
i chęć jak najszybszego zawładnięcia spadkiem (napis trzymany przez
szatana głosi, że ten, który będzie pierwszy, „będzie miał najlepszą kro-
74 Geffcken, op.cit., Beilage, s. 8, 98, 45 i 75. Por. też obraz ukazujący dziewiąte przy-
kazanie, z kręgu Łukasza Cranach St., Drezno, Staatliche Kunstammlungen; E. Thiel,
Geschichte des Kostüms. Die europäische Mode von den Anfängen bis zur Gegenwart, Ber-
lin 19822, il. 325.
75 Kussin, op.cit., s. 116.