DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kalinowski, Konstanty: Warsztat barokowego rzeźbiarza: uwagi wstępne
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28098#0105
Konstanty Kalinowski
WARSZTAT BAROKOWEGO RZEŹBIARZA*
UWAGI WSTĘPNE
W wielowiekowej historii rzeźby, praktyka warsztatowa XVII i XVIII
stulecia stanowi zjawisko odrębne, wyróżniające się przede wszystkim
kolektywnym charakterem procesu twórczego. Barokowa praktyka
rzeźbiarska zawierała wprawdzie wiele wcześniej stosowanych elemen-
tów procesu twórczego i posługiwała się repertuarem tradycyjnych zabie-
gów technicznych, wykorzystując zarówno warsztatową tradycję średnio-
wiecza, jak i indywidualistyczne, kreatywne nastawienie artystów
renesansu; jednak konieczność dostosowania się do zmienionych zapo-
trzebowań odbiorców, m.in. realizacji w krótkim czasie dużych zleceń,
spowodowała wykrystalizowanie się typowo barokowej praktyki wyko-
nawczej, w której proces technicznej realizacji rzeźby przeszedł w znacznej
mierze z rąk artysty — projektanta w ręce jego pomocników i współpra-
cowników. Należy zarazem pamiętać, że praktyka warsztatowa w XVII
i XVIII wieku, zróżnicowana w poszczególnych krajach Europy, zde-
terminowana była w znacznej mierze zarówno miejscową tradycją, jak
i organizacją rynku sztuki, a we Francji, Prusach czy Rosji dodatko-
wo stymulowana była regułami biurokratycznego systemu monarszego
mecenatu.
Do niedawna barokowy rzeźbiarz funkcjonował w historii sztuki prze-
de wszystkim jako artysta ujawniający w swych dziełach własną, orygi-
nalną ekspresję. O takim indywidualistycznym widzeniu twórczości
rzeźbiarskiej baroku zadecydowała nie tylko renesansowa, neoplatońska
koncepcja „boskiego” twórcy-kreatora i przywoływane jako przykłady po-
* Artykuł jest zmienioną i poszerzoną wersją referatu pt. „The Workshop of a Barock
Sculpture — Beetween the Tradition and Innovation”, wygłoszonego w 1987 roku w Londy-
nie, na dorocznej konferencji brytyjskiej Art Historians’ Association.
WARSZTAT BAROKOWEGO RZEŹBIARZA*
UWAGI WSTĘPNE
W wielowiekowej historii rzeźby, praktyka warsztatowa XVII i XVIII
stulecia stanowi zjawisko odrębne, wyróżniające się przede wszystkim
kolektywnym charakterem procesu twórczego. Barokowa praktyka
rzeźbiarska zawierała wprawdzie wiele wcześniej stosowanych elemen-
tów procesu twórczego i posługiwała się repertuarem tradycyjnych zabie-
gów technicznych, wykorzystując zarówno warsztatową tradycję średnio-
wiecza, jak i indywidualistyczne, kreatywne nastawienie artystów
renesansu; jednak konieczność dostosowania się do zmienionych zapo-
trzebowań odbiorców, m.in. realizacji w krótkim czasie dużych zleceń,
spowodowała wykrystalizowanie się typowo barokowej praktyki wyko-
nawczej, w której proces technicznej realizacji rzeźby przeszedł w znacznej
mierze z rąk artysty — projektanta w ręce jego pomocników i współpra-
cowników. Należy zarazem pamiętać, że praktyka warsztatowa w XVII
i XVIII wieku, zróżnicowana w poszczególnych krajach Europy, zde-
terminowana była w znacznej mierze zarówno miejscową tradycją, jak
i organizacją rynku sztuki, a we Francji, Prusach czy Rosji dodatko-
wo stymulowana była regułami biurokratycznego systemu monarszego
mecenatu.
Do niedawna barokowy rzeźbiarz funkcjonował w historii sztuki prze-
de wszystkim jako artysta ujawniający w swych dziełach własną, orygi-
nalną ekspresję. O takim indywidualistycznym widzeniu twórczości
rzeźbiarskiej baroku zadecydowała nie tylko renesansowa, neoplatońska
koncepcja „boskiego” twórcy-kreatora i przywoływane jako przykłady po-
* Artykuł jest zmienioną i poszerzoną wersją referatu pt. „The Workshop of a Barock
Sculpture — Beetween the Tradition and Innovation”, wygłoszonego w 1987 roku w Londy-
nie, na dorocznej konferencji brytyjskiej Art Historians’ Association.