DOI Heft:
Omówienia i recenzje
DOI Artikel:Moryń, Hanna: W kręgu badań nad sztuką portretową XVIII wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28098#0259
OMÓWIENIA I RECENZJE
Hanna Moryń
W KRĘGU BADAŃ NAD SZTUKĄ PORTRETOWĄ XVIII WIEKU
Marcia Pointon, Hanging the Head. Portraiture and Social Formation in Eighteenth-
Century England, New Haven & London 1993, Yale University Press, 278 ss., 292 il.
Barbara Maria Stafford, Body Criticism. Imaging the Unseen in Enlightenment Art
and Medicine, Cambridge, Massachusetts 1991, Massachusetts Institute of Technology,
586 ss., 247 il.
Richard Wendorf, The Elements of Life. Biography and Portrait-Painting in Stuart and
Georgian England, Oxford 1990, Clarendon Press, 308 ss., 76 il.
Roland Kanz, Dichter und Denker im Porträt. Spuregänge zur deutschen Porträtkultur
des 18. Jahrhunderts, München 1993, Deutscher Kunstverlag, 277 ss., 82 il.
Wśród dyscyplin humanistycznych, historia sztuki wyróżnia się otwartością
na sąsiadujące z nią obszary badawcze. Przedmiot jej badań prowokował history-
ków do przekraczania granic sztuki i odczytywania jej w szerokim kontekście
historycznym, społecznym czy też psychologicznym. Lata dziewięćdziesiąte na-
szego wieku przyniosły wszakże rewolucję w tym zakresie — obok już funkcjo-
nujących i zakorzenionych w refleksji metodologicznej nurtów zorientowanych
hermeneutycznie (ale nie formalistycznie) pojawiły się, zwłaszcza na gruncie
anglosaskim, paradygmaty kierujące spojrzenie historyka sztuki na dyscypliny
dotąd nie uwzględniane, tradycyjnie niezależne od sztuki, jak medycyna czy
biologia.
Seria opublikowanych ostatnio opracowań o portrecie XVIII wieku, stawia
w innym świetle problem statusu dzieła sztuki. Marcia Pointon wydała pracę po-
święconą angielskiemu portretowi osiemnastowiecznemu, Hanging the Head,
która stała się natychmiast przedmiotem krytyki ze strony tradycyjnej historii
sztuki. Autor recenzji w Art History (December 1993) John Gage, zarzucił an-
gielskiej historyczce powierzchowność analiz, spowodowaną nazbyt szeroką per-
spektywą badawczą i nadmierne kierowanie się imperatywami teoretycznymi, co
doprowadziło do zaniedbania zadań historycznych (np. błędy w interpretacji
konkretnego przypadku portretów Lady Mary Wortley Montagu wynikłe z nie-
uwzględnienia źródeł epistolarnych).
Hanna Moryń
W KRĘGU BADAŃ NAD SZTUKĄ PORTRETOWĄ XVIII WIEKU
Marcia Pointon, Hanging the Head. Portraiture and Social Formation in Eighteenth-
Century England, New Haven & London 1993, Yale University Press, 278 ss., 292 il.
Barbara Maria Stafford, Body Criticism. Imaging the Unseen in Enlightenment Art
and Medicine, Cambridge, Massachusetts 1991, Massachusetts Institute of Technology,
586 ss., 247 il.
Richard Wendorf, The Elements of Life. Biography and Portrait-Painting in Stuart and
Georgian England, Oxford 1990, Clarendon Press, 308 ss., 76 il.
Roland Kanz, Dichter und Denker im Porträt. Spuregänge zur deutschen Porträtkultur
des 18. Jahrhunderts, München 1993, Deutscher Kunstverlag, 277 ss., 82 il.
Wśród dyscyplin humanistycznych, historia sztuki wyróżnia się otwartością
na sąsiadujące z nią obszary badawcze. Przedmiot jej badań prowokował history-
ków do przekraczania granic sztuki i odczytywania jej w szerokim kontekście
historycznym, społecznym czy też psychologicznym. Lata dziewięćdziesiąte na-
szego wieku przyniosły wszakże rewolucję w tym zakresie — obok już funkcjo-
nujących i zakorzenionych w refleksji metodologicznej nurtów zorientowanych
hermeneutycznie (ale nie formalistycznie) pojawiły się, zwłaszcza na gruncie
anglosaskim, paradygmaty kierujące spojrzenie historyka sztuki na dyscypliny
dotąd nie uwzględniane, tradycyjnie niezależne od sztuki, jak medycyna czy
biologia.
Seria opublikowanych ostatnio opracowań o portrecie XVIII wieku, stawia
w innym świetle problem statusu dzieła sztuki. Marcia Pointon wydała pracę po-
święconą angielskiemu portretowi osiemnastowiecznemu, Hanging the Head,
która stała się natychmiast przedmiotem krytyki ze strony tradycyjnej historii
sztuki. Autor recenzji w Art History (December 1993) John Gage, zarzucił an-
gielskiej historyczce powierzchowność analiz, spowodowaną nazbyt szeroką per-
spektywą badawczą i nadmierne kierowanie się imperatywami teoretycznymi, co
doprowadziło do zaniedbania zadań historycznych (np. błędy w interpretacji
konkretnego przypadku portretów Lady Mary Wortley Montagu wynikłe z nie-
uwzględnienia źródeł epistolarnych).