DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Suchocki, Wojciech: Trop zbiegłych bogów: Przyczynek do "Ślubów" Ingresa i "Wolności" Delacroix
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28099#0088
86
WOJCIECH SUCHOCKI
Ten czas biedy, czas lichy, czas marny to epoka, „do której my też na-
leżymy”^ Określa ją „niestawiennictwo Boga, «brak Boga», co oznacza, że
żaden Bóg nie skupia już na sobie ludzi i rzeczy w sposób oczywisty i jed-
noznaczny i że nie składa już, takim skupieniem, dziejów świata pozwa-
lając w nich przebywać tludziom. Wszelako brakiem Boga daje o sobie
znać coś gorszego jeszcze. Nie tylko zbiegli bogowie i zbiegł Bóg, lecz w
dziejach świata wygasł blask boskości. Czas nocy świata jest marnym
czasem, gdyż marnieje coraz bardziej. Zmarniał aż tak, że nie potrafi roz-
poznać, iż brak Boga jest właśnie brakiem”. Świat taki chyli się ku ot-
chłani; trzeba koniecznie jej doświadczyć i sprostać, „trzeba by byli tacy,
którzy sięgają w otchłań”. Są to poeci. Są to „ci ze śmiertelnych, którzy
[...] tropią trop zbiegłych bogów, idą za nim i w ten sposób wytropią dla
pokrewnych im śmiertelnych drogę ku zwrotowi. Do istoty poety, który w
takiej epoce jest naprawdę poetą, należy, że wskutek zmarniałości czasu
problemem poetyckim staje się dla niego przede wszystkim sama twór-
czość i powołanie poety. Dlatego «poeci marnego czasu» muszą z rozmy-
słem tworzyć poetycką istotę poezji”7.
Źródła ilustracji:
Ingres: Robert Rosenblum, Jean-Auguste-DominiqueIngres. Paris 1968, Editions
Cersle d’Art, La Bibliotheąue des Grandes Maitres, tabl. 33.
Lotto: Anna Banti, Lorenzo Lotto. Firenze [b.r.w.], Sansoni, il. 208.
Delacroix: Rene Huyghe, Delacroix. London 1963, Thames & Hudson, tabl. XIII.
Tycjan: Hans Tietze, Tizian. Leben und 'Werk. Wien 1936, Phaidon Verlag,
il. 288.
TRACĘ OF RUNAWAY GODS,
ON THE VOWS OF INGRES AND LIBERTY OF DELACROK
Summary
The article, opening with some remarks on the role of relations between paintings
in the study of art history, is an attempt at a careful look at two famous pictures: The
Vows of Louis XIII by Ingres and Liberty Leading the People by Delacroix. The refres-
hing impulse which has given rise to this attempt is a relationship of the two pain-
7 M. Heidegger, Cóż po poecie? Przeł. K Wolicki, (w:) tegoż, Budować, mieszkać,
myśleć. Eseje wybrane. Wybrał, opracował i wstępem opatrzył K. Michalski, Warszawa
1977, s. 168.
WOJCIECH SUCHOCKI
Ten czas biedy, czas lichy, czas marny to epoka, „do której my też na-
leżymy”^ Określa ją „niestawiennictwo Boga, «brak Boga», co oznacza, że
żaden Bóg nie skupia już na sobie ludzi i rzeczy w sposób oczywisty i jed-
noznaczny i że nie składa już, takim skupieniem, dziejów świata pozwa-
lając w nich przebywać tludziom. Wszelako brakiem Boga daje o sobie
znać coś gorszego jeszcze. Nie tylko zbiegli bogowie i zbiegł Bóg, lecz w
dziejach świata wygasł blask boskości. Czas nocy świata jest marnym
czasem, gdyż marnieje coraz bardziej. Zmarniał aż tak, że nie potrafi roz-
poznać, iż brak Boga jest właśnie brakiem”. Świat taki chyli się ku ot-
chłani; trzeba koniecznie jej doświadczyć i sprostać, „trzeba by byli tacy,
którzy sięgają w otchłań”. Są to poeci. Są to „ci ze śmiertelnych, którzy
[...] tropią trop zbiegłych bogów, idą za nim i w ten sposób wytropią dla
pokrewnych im śmiertelnych drogę ku zwrotowi. Do istoty poety, który w
takiej epoce jest naprawdę poetą, należy, że wskutek zmarniałości czasu
problemem poetyckim staje się dla niego przede wszystkim sama twór-
czość i powołanie poety. Dlatego «poeci marnego czasu» muszą z rozmy-
słem tworzyć poetycką istotę poezji”7.
Źródła ilustracji:
Ingres: Robert Rosenblum, Jean-Auguste-DominiqueIngres. Paris 1968, Editions
Cersle d’Art, La Bibliotheąue des Grandes Maitres, tabl. 33.
Lotto: Anna Banti, Lorenzo Lotto. Firenze [b.r.w.], Sansoni, il. 208.
Delacroix: Rene Huyghe, Delacroix. London 1963, Thames & Hudson, tabl. XIII.
Tycjan: Hans Tietze, Tizian. Leben und 'Werk. Wien 1936, Phaidon Verlag,
il. 288.
TRACĘ OF RUNAWAY GODS,
ON THE VOWS OF INGRES AND LIBERTY OF DELACROK
Summary
The article, opening with some remarks on the role of relations between paintings
in the study of art history, is an attempt at a careful look at two famous pictures: The
Vows of Louis XIII by Ingres and Liberty Leading the People by Delacroix. The refres-
hing impulse which has given rise to this attempt is a relationship of the two pain-
7 M. Heidegger, Cóż po poecie? Przeł. K Wolicki, (w:) tegoż, Budować, mieszkać,
myśleć. Eseje wybrane. Wybrał, opracował i wstępem opatrzył K. Michalski, Warszawa
1977, s. 168.