DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kiepuszewski, Łukasz: Cézanne Strzemińskiego: obraz jako krytyka tekstu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28184#0055
Łukasz Kiepuszewski
CEZANNE STRZEMIŃSKIEGO
OBRAZ JAKO KRYTYKA TEKSTU*
Władysław Strzemiński należy do tych artystów związanych z awan-
gardą pierwszej połowy XX wieku, którzy uprawiali malarstwo w ścisłej
więzi z koniecznością wypowiedzi teoretycznej. Przeprowadzone tu roz-
ważania nad Strzemińskiego odczytaniem Cezanne’a zmierzają do pod-
trzymania tej równorzędności. Wkroczenie na drogę wewnętrznej logiki
dyskursu autora unizmu pozwoli uchwycić obecność Cezanne’a w obu po-
rządkach wypowiedzi. Wymaga to w pierwszej części odnalezienia specy-
ficznej dla Strzemińskiego płaszczyzny, na której kształtuje się równole-
głość pism i obrazów, by w drugiej części studium rozważyć konsek-
wencje tej relacji. Funkcją opisu obrazu będzie przede wszystkim wydo-
bycie związków między nim a tezami sformułowanymi w pismach teore-
tycznych przy założeniu, iż między językiem a obrazem pojawia się nie
tylko opozycja, ale również współdziałanie* 1.
Chronologię i narracyjny bieg analiz przedstawionych w tym studium
wyznacza postulat sformułowany przez Strzemińskiego: „Wymagane jest,
by artysta przebył całą drogę ewolucyjnego rozwoju sztuki i w ten sposób
mógł świadomie kształtować formę czasów obecnych”2.
Obrazy Władysława Strzemińskiego odwołujące się do poetyki
Cezanne’owskiej powstawały głównie w latach dwudziestych, jednocześ-
* Studium niniejsze stanowi fragment pracy magisterskiej pt. „Studia nad recepcją
Cezanne’a w Polsce” pisanej przeze mnie w latach 1994-1995 w Instytucie Historii Sztuki
UAM w Poznaniu pod kierunkiem dra Wojciecha Suchockiego.
1 M. Bal, Trading Rembrandt. Beyond the word - image opposition, Cambridge 1991,
s. 25-59.
2 W. Strzemiński, Sztuka nowoczesna a szkoły artystyczne, Droga, 1932, (w:) tegoż,
Pisma, Wrocław 1975.
CEZANNE STRZEMIŃSKIEGO
OBRAZ JAKO KRYTYKA TEKSTU*
Władysław Strzemiński należy do tych artystów związanych z awan-
gardą pierwszej połowy XX wieku, którzy uprawiali malarstwo w ścisłej
więzi z koniecznością wypowiedzi teoretycznej. Przeprowadzone tu roz-
ważania nad Strzemińskiego odczytaniem Cezanne’a zmierzają do pod-
trzymania tej równorzędności. Wkroczenie na drogę wewnętrznej logiki
dyskursu autora unizmu pozwoli uchwycić obecność Cezanne’a w obu po-
rządkach wypowiedzi. Wymaga to w pierwszej części odnalezienia specy-
ficznej dla Strzemińskiego płaszczyzny, na której kształtuje się równole-
głość pism i obrazów, by w drugiej części studium rozważyć konsek-
wencje tej relacji. Funkcją opisu obrazu będzie przede wszystkim wydo-
bycie związków między nim a tezami sformułowanymi w pismach teore-
tycznych przy założeniu, iż między językiem a obrazem pojawia się nie
tylko opozycja, ale również współdziałanie* 1.
Chronologię i narracyjny bieg analiz przedstawionych w tym studium
wyznacza postulat sformułowany przez Strzemińskiego: „Wymagane jest,
by artysta przebył całą drogę ewolucyjnego rozwoju sztuki i w ten sposób
mógł świadomie kształtować formę czasów obecnych”2.
Obrazy Władysława Strzemińskiego odwołujące się do poetyki
Cezanne’owskiej powstawały głównie w latach dwudziestych, jednocześ-
* Studium niniejsze stanowi fragment pracy magisterskiej pt. „Studia nad recepcją
Cezanne’a w Polsce” pisanej przeze mnie w latach 1994-1995 w Instytucie Historii Sztuki
UAM w Poznaniu pod kierunkiem dra Wojciecha Suchockiego.
1 M. Bal, Trading Rembrandt. Beyond the word - image opposition, Cambridge 1991,
s. 25-59.
2 W. Strzemiński, Sztuka nowoczesna a szkoły artystyczne, Droga, 1932, (w:) tegoż,
Pisma, Wrocław 1975.