DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Wilson, Sarah; Wilczyński, Marek [Übers.]: Maskarady-kobiecości
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28184#0178
176
SARAH WILSON
malarz Luciano Castelli61. W latach siedemdziesiątych, kiedy w świecie
sztuki doszło do istnej eksplozji konfesyjnych autoprzedstawień, podskórny
nurt transwestytyzmu przybrał na sile, by wymienić chociażby dwa cykle
Michela Joumiaca z r. 1972 -Pułapka na transwestytę (Piegepour un trave-
sti) i W hołdzie Freudowi (Hommage a Freud) we Francji, czy „męskie” i „ko-
biece” wcielenia Ursa Liithi w Niemczech, równoległe do poszukiwań Andy
Warhola i artystów z jego kręgu w Stanach Zjednoczonych62.
W kontekście artykulacji problemów tożsamości homoseksualnej w la-
tach sześćdziesiątych nie sposób przecenić prekursorskiej roli Geneta.
Nie ma wątpliwości, iż jego dzieła wywarły bezpośredni wpływ na Ame-
rykanów, takich jak filmowiec Kenneth Anger, który mieszkał w Paryżu
w latach pięćdziesiątych, choć istotny był także klimat „kampu” i rosną-
cej seksualnej otwartości, jaki zapanował w Ameryce w momencie „poja-
wienia się” tam autora Matki Boskiej Kwietnej. W 1954 r. opublikowano
w Stanach przekład Pokojówek i Ścisłego nadzoru ze wstępem Sartre’a:
Dzięki swemu fałszowi kobieta nabiera poetyckiej gęstości. Pozbawiona faktury
i oczyszczona, kobiecość staje się heraldycznym znakiem, szyfrem. W stanie natu-
ry, herb kobiecości pozostaje osadzony w kobiecie, lecz uduchowiony, przeistacza
się w kategorię wyobraźni. Wszystko może być kobietą: kwiat, zwierzę, kała-
marz... Taki jest pierwotny kierunek derealizacji: falsyfikacja kobiecości... Te fał-
szywe kobiety, które są fałszywymi mężczyznami, ci kobieto-mężczyźni, którzy są
mężczyzno-kobietami, to nieustanne wyzwanie rzucane męskości przez symbolicz-
ną kobiecość i kobiecości symbolicznej przez kobiecość ukrytą, która jest prawdą
wszelkiej męskości, to tylko zafałszowany punkt wyjścia63.
W nowojorskim świecie sztuki heroiczny okres abstrakcyjnego ekspre-
sjonizmu dobiegał końca. Dopiero nie tak dawno zrozumiano, że pojawie-
nie się pop-artu było nie tylko figuratywną i otwartą na masowego od-
biorcę celebracją wystawnej konsumpcji, ale również „wiązało się z
tożsamością homoseksualną dochodzącą do głosu w artystycznych środo-
61 Patrz J.-L. Poitevin, Pierre Molinier: De la photographie comme extase, „Cliches”,
1989, nr 59, s. 54-59; i P. Gors en, The Artisfs Desiring Gazę on Objects of Fetishism, (w:)
Pierre Molinier: Comme je ooudrais etre, kat. wyst. (London, Cabinet Gallery, 1993), s. 37.
Gorsen wspomina o ważnej wystawie „Transformer”: Aspekte der Travestie, którą urządzi-
ło w r. 1974 Kunstmuseum w szwajcarskiej Lucernie, i która w 1. 1974-1975 zawędrowała
do Grazu w Austrii i Bochum w Niemczech Zachodnich. Patrz również P. Petit, Molinier:
Une vie d’enfer, Paris 1992.
62 Patrz, m. in. S. Sarduy, Les Trauestis: Kallima sur un corps: Toile, idole, „Art
Press”, nr 20 (wrzesień-paździemik 1975), s. 12-13. W 1971 Guy Hocąuenghem założył
Front Homosexuel dAction Revolutionnaire, a następnie opublikował Le Desir homosexuel,
Paris 1972 i Race d’Ep!
63 Sartre, (przedmowa do:) Genet, The Maids and Deathwatch: Two Plays, trans.
B. Frechtman, New York 1983, s. 10-15.
SARAH WILSON
malarz Luciano Castelli61. W latach siedemdziesiątych, kiedy w świecie
sztuki doszło do istnej eksplozji konfesyjnych autoprzedstawień, podskórny
nurt transwestytyzmu przybrał na sile, by wymienić chociażby dwa cykle
Michela Joumiaca z r. 1972 -Pułapka na transwestytę (Piegepour un trave-
sti) i W hołdzie Freudowi (Hommage a Freud) we Francji, czy „męskie” i „ko-
biece” wcielenia Ursa Liithi w Niemczech, równoległe do poszukiwań Andy
Warhola i artystów z jego kręgu w Stanach Zjednoczonych62.
W kontekście artykulacji problemów tożsamości homoseksualnej w la-
tach sześćdziesiątych nie sposób przecenić prekursorskiej roli Geneta.
Nie ma wątpliwości, iż jego dzieła wywarły bezpośredni wpływ na Ame-
rykanów, takich jak filmowiec Kenneth Anger, który mieszkał w Paryżu
w latach pięćdziesiątych, choć istotny był także klimat „kampu” i rosną-
cej seksualnej otwartości, jaki zapanował w Ameryce w momencie „poja-
wienia się” tam autora Matki Boskiej Kwietnej. W 1954 r. opublikowano
w Stanach przekład Pokojówek i Ścisłego nadzoru ze wstępem Sartre’a:
Dzięki swemu fałszowi kobieta nabiera poetyckiej gęstości. Pozbawiona faktury
i oczyszczona, kobiecość staje się heraldycznym znakiem, szyfrem. W stanie natu-
ry, herb kobiecości pozostaje osadzony w kobiecie, lecz uduchowiony, przeistacza
się w kategorię wyobraźni. Wszystko może być kobietą: kwiat, zwierzę, kała-
marz... Taki jest pierwotny kierunek derealizacji: falsyfikacja kobiecości... Te fał-
szywe kobiety, które są fałszywymi mężczyznami, ci kobieto-mężczyźni, którzy są
mężczyzno-kobietami, to nieustanne wyzwanie rzucane męskości przez symbolicz-
ną kobiecość i kobiecości symbolicznej przez kobiecość ukrytą, która jest prawdą
wszelkiej męskości, to tylko zafałszowany punkt wyjścia63.
W nowojorskim świecie sztuki heroiczny okres abstrakcyjnego ekspre-
sjonizmu dobiegał końca. Dopiero nie tak dawno zrozumiano, że pojawie-
nie się pop-artu było nie tylko figuratywną i otwartą na masowego od-
biorcę celebracją wystawnej konsumpcji, ale również „wiązało się z
tożsamością homoseksualną dochodzącą do głosu w artystycznych środo-
61 Patrz J.-L. Poitevin, Pierre Molinier: De la photographie comme extase, „Cliches”,
1989, nr 59, s. 54-59; i P. Gors en, The Artisfs Desiring Gazę on Objects of Fetishism, (w:)
Pierre Molinier: Comme je ooudrais etre, kat. wyst. (London, Cabinet Gallery, 1993), s. 37.
Gorsen wspomina o ważnej wystawie „Transformer”: Aspekte der Travestie, którą urządzi-
ło w r. 1974 Kunstmuseum w szwajcarskiej Lucernie, i która w 1. 1974-1975 zawędrowała
do Grazu w Austrii i Bochum w Niemczech Zachodnich. Patrz również P. Petit, Molinier:
Une vie d’enfer, Paris 1992.
62 Patrz, m. in. S. Sarduy, Les Trauestis: Kallima sur un corps: Toile, idole, „Art
Press”, nr 20 (wrzesień-paździemik 1975), s. 12-13. W 1971 Guy Hocąuenghem założył
Front Homosexuel dAction Revolutionnaire, a następnie opublikował Le Desir homosexuel,
Paris 1972 i Race d’Ep!
63 Sartre, (przedmowa do:) Genet, The Maids and Deathwatch: Two Plays, trans.
B. Frechtman, New York 1983, s. 10-15.