DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Wilson, Sarah; Wilczyński, Marek [Übers.]: Maskarady-kobiecości
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28184#0179
MASKARADY-KOBIECOŚCI
177
wiskach Nowego Jorku i Londynu”64. Kenneth E. Silver porównał „klu-
czowe równanie abstrakcyjnego ekspresjonizmu” - „solidna, nieliteracka,
poważna sztuka” robiona przez „grubo ciosanych, spontanicznych męż-
czyzn”65 - ze znamionującą okres przejściowy twórczością Jaspera John-
sa i wysokim „kampem” Warhola: „malowanie jajami” kontra Obraz z
dwiema piłkami Johnsa (1960) (nieprzetłumaczalna gra słów: w języku
angielskim balls to zarazem Jaja” i „piłki”). Silver zinterpretował zmu-
mifikowane w enkaustyce malarskie gesty Johnsa jako „przeciw-kastra-
cję” i przyjrzał się obrazom stworzonym przez niego w hołdzie homose-
ksualnym poetom i malarzom: Hartowi Crane, Charlesowi Demuthowi,
Marsdenowi Hartleyowi, Frankowi 0’Harze i Waltowi Whitmanowi, a
następnie zestawił Johnsowską maskaradę męskości - malowany brąz
puszek Ballantine Ale z r. 1960 — z „niesamowicie kobiecymi” puszkami
zupy Campbell Warhola: „Poprzez Duchampowskie przeniesienie, kobie-
ty i mężczyźni, którzy nigdy sami nie robili zakupów i nie sprzątali, zo-
stali wysłani do Stable Gallery i Leo Castelliego, aby kupić zupę Camp-
bell i płatki Brillo, podobnie jak pani Warhola i ogromna większość
Amerykanek”66. W okresie między skandalizującym tekstem Clementa
Greenberga Auant-garde and Kitsch (1939) a Notatkami o kampie Susan
Sontag z r. 1964 (Dandyzm w epoce kultury masowej67) doszło do przy-
spieszonej asymilacji modernizmu. W gruncie rzeczy ironiczny „kamp”
komiksowych kobiet Roya Lichtensteina traktować można jako prekursor-
skie, tj. „bliskie duchem (i zapewne intencją) Untitled Film Stills [Fotosom
bez tytułu] Cindy Sherman z przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesią-
tych”68. Te fotograficzne maskarady były oczywiście współczesne hermafro-
dytom Dianę Arbus i foto-autoportretom Warhola w kobiecych ciuchach.
Tymczasem w Europie, podczas wystawy Hon urządzonej w 1966 r.
w Moderna Museet w Sztokholmie, de Saint-Phalle zaprosiła publiczność
do frywolnej i transgresyjnej eksploracji ciała gigantycznej Nany - droga
do jej łona rozkoszy wiodła przez waginę. Wydarzenie to zapowiadało kli-
mat kulturowy, który pozwolił na zorganizowanie w r. 1968 Pierwszej
Międzynarodowej Wystawy Sztuki Erotycznej w Szwecji, a w rok później
Drugiej Międzynarodowej Wystawy Sztuki Erotycznej w Danii, w pań-
64 K. E. Silver, Modes of Disclosure: The Construction ofGay Identity and the Rise of
Pop Art, (w:) Hand-Painted Pop: American Art in Transition, 1966-1962, kat. wyst. (Los
Angeles, Museum of Contemporary Art i New York: Rizzoli, 1993), s. 178-203.
65 Tamże, s. 181.
66 Tamże, s. 197.
67 S. Sontag, Notes on „Camp” (1964); przedruk w: Sontag, Against Interpretation
and Other Essays, New York 1986, s. 116. (Przekład polski: Notatki o kampie, przeł.
W. Wertenstein, „Literatura na Świecie” 1979, nr 9, s. 306-323).
68 D. Hebidge, Fabulous Confusion: Pop before Pop, (w:) Hand- Painted Pop, s. 234;
patrz również L. Mulvey, A Phantasmagoria of the Female Body: The Work of Cindy
Sherman, „New Left Review”, nr 188 (lipiec-sierpień 1991), s. 136-151.
12
177
wiskach Nowego Jorku i Londynu”64. Kenneth E. Silver porównał „klu-
czowe równanie abstrakcyjnego ekspresjonizmu” - „solidna, nieliteracka,
poważna sztuka” robiona przez „grubo ciosanych, spontanicznych męż-
czyzn”65 - ze znamionującą okres przejściowy twórczością Jaspera John-
sa i wysokim „kampem” Warhola: „malowanie jajami” kontra Obraz z
dwiema piłkami Johnsa (1960) (nieprzetłumaczalna gra słów: w języku
angielskim balls to zarazem Jaja” i „piłki”). Silver zinterpretował zmu-
mifikowane w enkaustyce malarskie gesty Johnsa jako „przeciw-kastra-
cję” i przyjrzał się obrazom stworzonym przez niego w hołdzie homose-
ksualnym poetom i malarzom: Hartowi Crane, Charlesowi Demuthowi,
Marsdenowi Hartleyowi, Frankowi 0’Harze i Waltowi Whitmanowi, a
następnie zestawił Johnsowską maskaradę męskości - malowany brąz
puszek Ballantine Ale z r. 1960 — z „niesamowicie kobiecymi” puszkami
zupy Campbell Warhola: „Poprzez Duchampowskie przeniesienie, kobie-
ty i mężczyźni, którzy nigdy sami nie robili zakupów i nie sprzątali, zo-
stali wysłani do Stable Gallery i Leo Castelliego, aby kupić zupę Camp-
bell i płatki Brillo, podobnie jak pani Warhola i ogromna większość
Amerykanek”66. W okresie między skandalizującym tekstem Clementa
Greenberga Auant-garde and Kitsch (1939) a Notatkami o kampie Susan
Sontag z r. 1964 (Dandyzm w epoce kultury masowej67) doszło do przy-
spieszonej asymilacji modernizmu. W gruncie rzeczy ironiczny „kamp”
komiksowych kobiet Roya Lichtensteina traktować można jako prekursor-
skie, tj. „bliskie duchem (i zapewne intencją) Untitled Film Stills [Fotosom
bez tytułu] Cindy Sherman z przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesią-
tych”68. Te fotograficzne maskarady były oczywiście współczesne hermafro-
dytom Dianę Arbus i foto-autoportretom Warhola w kobiecych ciuchach.
Tymczasem w Europie, podczas wystawy Hon urządzonej w 1966 r.
w Moderna Museet w Sztokholmie, de Saint-Phalle zaprosiła publiczność
do frywolnej i transgresyjnej eksploracji ciała gigantycznej Nany - droga
do jej łona rozkoszy wiodła przez waginę. Wydarzenie to zapowiadało kli-
mat kulturowy, który pozwolił na zorganizowanie w r. 1968 Pierwszej
Międzynarodowej Wystawy Sztuki Erotycznej w Szwecji, a w rok później
Drugiej Międzynarodowej Wystawy Sztuki Erotycznej w Danii, w pań-
64 K. E. Silver, Modes of Disclosure: The Construction ofGay Identity and the Rise of
Pop Art, (w:) Hand-Painted Pop: American Art in Transition, 1966-1962, kat. wyst. (Los
Angeles, Museum of Contemporary Art i New York: Rizzoli, 1993), s. 178-203.
65 Tamże, s. 181.
66 Tamże, s. 197.
67 S. Sontag, Notes on „Camp” (1964); przedruk w: Sontag, Against Interpretation
and Other Essays, New York 1986, s. 116. (Przekład polski: Notatki o kampie, przeł.
W. Wertenstein, „Literatura na Świecie” 1979, nr 9, s. 306-323).
68 D. Hebidge, Fabulous Confusion: Pop before Pop, (w:) Hand- Painted Pop, s. 234;
patrz również L. Mulvey, A Phantasmagoria of the Female Body: The Work of Cindy
Sherman, „New Left Review”, nr 188 (lipiec-sierpień 1991), s. 136-151.
12