DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Czekalski, Stanisław: Obcość i obecność, Horacjusze i Sarmaci: wzory Davidowskie w twórczości Norblina
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28179#0041
ROZPRAWY
Stanisław Czekalski
OBCOŚĆ I OBECNOŚĆ, HORACJUSZE I SARMACI.
WZORY DAYIDOWSKIE W TWÓRCZOŚCI NORBLINA
1. MIĘDZY CUDZYM A TUTEJSZYM, SCHEMATEM A KOREKTĄ,
BAZĄ A NADBUDOWĄ
Przegląd stanu badań poświęconych sztuce Jana Piotra Norblina po-
zwala stwierdzić, iż szczególne miejsce zajął w nich problem odniesień do
twórczości cudzej1. Ta właśnie kwestia wyznaczyła główną oś rozważań w
trzech próbach historyczno-artystycznej syntezy Norblinowskiego dzieła
- w monografiach Zygmunta Batowskiego i Alicji Kępińskiej oraz w Ma-
lowanych dziejach Mieczysława Porębskiego2. Niewielu jest chyba mala-
rzy, których spuściznę historia sztuki równie ściśle związała z taką właś-
nie perspektywą interpretacji, określoną przez dialektykę kategorii
oryginalności i zależności od wzorów, swojskości i obcości. Wynika to z fak-
tu, że mamy do czynienia z artystą ukształtowanym we Francji i następ-
nie zadomowionym w Polsce, a więc rzeczywiście trochę tutejszym, trochę
nietutejszym. Ta szczególna artystyczna biografia sama niejako prowoko-
wała badaczy do dociekań tak oto ukierunkowanych: czy i na ile przyjazd
do Polski Norblina, którego sztuka wyrosła z obcego podłoża kulturowego
i karmiła się obcą tradycją artystyczną, spowodował zmianę w jego twór-
1 Pomijając rozważany tutaj problem odniesień do obrazów Davida, szczególnie intry-
gująca i zagadkowa pozostaje kwestia analogii prac Norblina i Józefa Walla. Por. S. Sa-
wicka, Rysunki Józefa Walla w zbiorach Gabinetu Rycin Stanisława Augusta, „Biuletyn
Historii Sztuki i Kultury” 1949, nr 3-4; A. Kępińska, Sejmiki w rysunkach J. P. Norbli-
na, Warszawa 1958; J. M. Michałowski, Z poloniców Leningradu i Moskwy, BHS, 1965,
nr 1.
2 Z. Batowski, Norblin, Lwów 1911; A. Kępińska, Jan Piotr Norblin, Wrocław
1978; M. Porębski, Malowane dzieje, Warszawa 1961.
Stanisław Czekalski
OBCOŚĆ I OBECNOŚĆ, HORACJUSZE I SARMACI.
WZORY DAYIDOWSKIE W TWÓRCZOŚCI NORBLINA
1. MIĘDZY CUDZYM A TUTEJSZYM, SCHEMATEM A KOREKTĄ,
BAZĄ A NADBUDOWĄ
Przegląd stanu badań poświęconych sztuce Jana Piotra Norblina po-
zwala stwierdzić, iż szczególne miejsce zajął w nich problem odniesień do
twórczości cudzej1. Ta właśnie kwestia wyznaczyła główną oś rozważań w
trzech próbach historyczno-artystycznej syntezy Norblinowskiego dzieła
- w monografiach Zygmunta Batowskiego i Alicji Kępińskiej oraz w Ma-
lowanych dziejach Mieczysława Porębskiego2. Niewielu jest chyba mala-
rzy, których spuściznę historia sztuki równie ściśle związała z taką właś-
nie perspektywą interpretacji, określoną przez dialektykę kategorii
oryginalności i zależności od wzorów, swojskości i obcości. Wynika to z fak-
tu, że mamy do czynienia z artystą ukształtowanym we Francji i następ-
nie zadomowionym w Polsce, a więc rzeczywiście trochę tutejszym, trochę
nietutejszym. Ta szczególna artystyczna biografia sama niejako prowoko-
wała badaczy do dociekań tak oto ukierunkowanych: czy i na ile przyjazd
do Polski Norblina, którego sztuka wyrosła z obcego podłoża kulturowego
i karmiła się obcą tradycją artystyczną, spowodował zmianę w jego twór-
1 Pomijając rozważany tutaj problem odniesień do obrazów Davida, szczególnie intry-
gująca i zagadkowa pozostaje kwestia analogii prac Norblina i Józefa Walla. Por. S. Sa-
wicka, Rysunki Józefa Walla w zbiorach Gabinetu Rycin Stanisława Augusta, „Biuletyn
Historii Sztuki i Kultury” 1949, nr 3-4; A. Kępińska, Sejmiki w rysunkach J. P. Norbli-
na, Warszawa 1958; J. M. Michałowski, Z poloniców Leningradu i Moskwy, BHS, 1965,
nr 1.
2 Z. Batowski, Norblin, Lwów 1911; A. Kępińska, Jan Piotr Norblin, Wrocław
1978; M. Porębski, Malowane dzieje, Warszawa 1961.