DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Bernatowicz, Piotr: Picasso w Polsce zaraz po wojnie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28179#0157
Piotr Bernatowicz
PICASSO W POLSCE ZARAZ PO WOJNIE*
W tuż powojennym okresie życia artystycznego Europy i Ameryki mo-
żemy obserwować zdecydowany renesans popularności Picassa. Stał się
on bohaterem wielu ówczesnych wystaw. Najważniejsza z nich to indywi-
dualna ekspozycja w ramach pierwszego salonu w wyzwolonym Paryżu -
Salon de la Liberation, który odbył się jesienią 1944 roku. W grudniu
1945 r. otwarto dużą, wspólną wystawę Picassa i Matisse’a w Victoria
and Albert Museum w Londynie. Zostały tam zaprezentowane prace Pi-
cassa z lat okupacji. W roku następnym Alfred Barr publikuje książkę
Picasso: Forty Years of His Art, będącą rozszerzoną wersją katalogu re-
trospek-tywnej wystawy Picassa zorganizowanej w nowojorskim Mu-
seum of Modern Art w 1939 roku, która szybko stała się pozycją kanoni-
czną dla badaczy sztuki Picassa.
Na fakt owego renesansu złożyło się kilka przyczyn, niekoniecznie na-
tury artystycznej. Picasso - artysta, którego sztuka została uznana przez
hitlerowców za zdegenerowaną, lata niemieckiej okupacji spędził w Paryżu,
w przeciwieństwie do innych „zdegenerowanych” malarzy, którzy azylu
szukali za oceanem. Decyzja o pozostaniu we Francji - mimo oferowanej
możliwości emigracji* 1 - przysporzyła artyście wiele sympatii. Głównie ze
strony Francuzów, którzy interpretowali ten gest - skazujący artystę na
znoszenie trudów okupacji: marznięcie w niedogrzanych mieszkaniach,
ubogą dietę i komunikację rowerową - jako akt solidarności ze zwykłymi
obywatelami. Także i wyzwalający Paryż Amerykanie, jak pisze Brassai2,
obdarzali Picassa szacunkiem i pielgrzymowali do jego pracowni na rue
de Grand Augustins, gdzie twórca Guerniki rezydował niczym ocalony
symbol europejskiej sztuki. Dlatego nie było zaskoczeniem, że to właśnie
* Niniejszy tekst powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. Recepcja sztuki Pabla
Picassa w Polsce w latach 1945-1949, napisanej w Instytucie Historii Sztuki UAM pod kie-
runkiem prof. dra hab. Piotra Piotrowskiego.
1 Brassai, Rozmowy z Picassem, Warszawa 1979, s. 65.
2 Ibidem, s. 141.
PICASSO W POLSCE ZARAZ PO WOJNIE*
W tuż powojennym okresie życia artystycznego Europy i Ameryki mo-
żemy obserwować zdecydowany renesans popularności Picassa. Stał się
on bohaterem wielu ówczesnych wystaw. Najważniejsza z nich to indywi-
dualna ekspozycja w ramach pierwszego salonu w wyzwolonym Paryżu -
Salon de la Liberation, który odbył się jesienią 1944 roku. W grudniu
1945 r. otwarto dużą, wspólną wystawę Picassa i Matisse’a w Victoria
and Albert Museum w Londynie. Zostały tam zaprezentowane prace Pi-
cassa z lat okupacji. W roku następnym Alfred Barr publikuje książkę
Picasso: Forty Years of His Art, będącą rozszerzoną wersją katalogu re-
trospek-tywnej wystawy Picassa zorganizowanej w nowojorskim Mu-
seum of Modern Art w 1939 roku, która szybko stała się pozycją kanoni-
czną dla badaczy sztuki Picassa.
Na fakt owego renesansu złożyło się kilka przyczyn, niekoniecznie na-
tury artystycznej. Picasso - artysta, którego sztuka została uznana przez
hitlerowców za zdegenerowaną, lata niemieckiej okupacji spędził w Paryżu,
w przeciwieństwie do innych „zdegenerowanych” malarzy, którzy azylu
szukali za oceanem. Decyzja o pozostaniu we Francji - mimo oferowanej
możliwości emigracji* 1 - przysporzyła artyście wiele sympatii. Głównie ze
strony Francuzów, którzy interpretowali ten gest - skazujący artystę na
znoszenie trudów okupacji: marznięcie w niedogrzanych mieszkaniach,
ubogą dietę i komunikację rowerową - jako akt solidarności ze zwykłymi
obywatelami. Także i wyzwalający Paryż Amerykanie, jak pisze Brassai2,
obdarzali Picassa szacunkiem i pielgrzymowali do jego pracowni na rue
de Grand Augustins, gdzie twórca Guerniki rezydował niczym ocalony
symbol europejskiej sztuki. Dlatego nie było zaskoczeniem, że to właśnie
* Niniejszy tekst powstał na podstawie pracy magisterskiej pt. Recepcja sztuki Pabla
Picassa w Polsce w latach 1945-1949, napisanej w Instytucie Historii Sztuki UAM pod kie-
runkiem prof. dra hab. Piotra Piotrowskiego.
1 Brassai, Rozmowy z Picassem, Warszawa 1979, s. 65.
2 Ibidem, s. 141.