DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Bryl, Mariusz: Historia sztuki na przejściu od kontekstowej Funktionsgeschichte ku antropologicznej Bildwissenschaft (casus Hans Belting)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28179#0239
Mariusz Bryl
HISTORIA SZTUKI NA PRZEJŚCIU OD KONTEKSTOWEJ
F UNKTI ONS GES CHI CH TE KU ANTROPOLOGICZNEJ
BILDWISSENSCHAFT (CASUS HANS BELTING)
W 1995 roku ukazała się kolejna „programowo-rozrachunkowa” książ-
ka Hansa Beltinga, która - wraz z polemicznymi głosami, które wywoła-
ła - wprowadza nas w samo centrum współczesnej refleksji teoretycznej
na gruncie historii sztuki1. Belting, jeden z najwybitniejszych przedsta-
wicieli niemieckiej historii sztuki po 1970 roku2, nawiązuje w niej dialog
ze swoją wcześniejszą pracą, odzwierciedlającą ówczesny stan samoświa-
domości historii sztuki, będący wynikiem procesów rozwojowych dekady
lat siedemdziesiątych3. Wtedy, na początku lat osiemdziesiątych, teza o
1 H. Belting, Das Ende der Kunstgeschichte: eine Reuision nach zehn Jahren,
Miinchen 1995. Książka dyskutowana jest najobszerniej w zbiorze tekstów: A.-M. Bon-
net, G. Kopp-Schmidt (Hg.), Kunst ohne Geschichte? Ansichten zu Kunst und Kunstge-
schichte heute, Miinchen 1995.
2 Spośród ogromnej liczby ważnych prac Beltinga wymienimy w tym miejscu jedynie
te, które w sposób egzemplaryczny markują istotne innowacyjne impulsy, jakich ten ba-
dacz dostarczył teorii historii sztuki w ciągu ostatnich dwudziestu lat. H. Belting, Das
Bild und sein Puhlikum im Mittelalter: Form und Funktion friiher Bildtafeln der Passion,
Berlin 1981; tenże, Das Werk im Kontext, (w:) H. Belting, H. Dilly, W. Kemp,
W. Sauerlander, M. Warnke (Hg.), Kunstgeschichte. Eine Einfuhrung, Berlin 1985;
tenże, Vom Altarbild zum autonomen Tafelbild, (w:) W. Busch (Hg.), Funkkolleg Kunst.
Eine Geschichte der Kunst im Wandel ihrer Funktionen, Bd. 1, Miinchen 1987, s. 155-181;
tenże, Bild und Kult. Eine Geschichte des Bildes vor dem Zeitalter der Kunst, Miinchen
1990; tenże i C. Kruse, Die Erfindung des Gemaldes. Das erste Jahrhundert nieder-
landischer Malerei, Miinchen 1994.
3 H. Belting, Das Ende der Kunstgeschichte'?, Miinchen 1983. Jest to poszerzona wer-
sja programowego wykładu inauguracyjnego, którym Belting rozpoczynał swą profesurę na
Uniwersytecie Monachijskim. Por. omówienie: M. Warnke, Asthetik. Eine Kolumnę,
„Merkur” 1984, 5. Książka ta, przetłumaczona na kilka języków, zyskała również rozgłos
poza niemieckojęzyczną historią sztuki. Od czasu ukazania się tłumaczenia angielskiego
(H. Belting, The End of the History of Art?, translated by Ch. S. Wood, Chicago 1987)
przywoływano ją wielokrotnie w angielskojęzycznych publikacjach na temat teorii historii
sztuki. Por. przykładowe recenzje w: „Journal of Aesthetics and Art Criticism” 1987, 2
(Joyce Brodsky); „The British Journal of Aesthetics” 1989, 2 (Ivan Gaskell).
HISTORIA SZTUKI NA PRZEJŚCIU OD KONTEKSTOWEJ
F UNKTI ONS GES CHI CH TE KU ANTROPOLOGICZNEJ
BILDWISSENSCHAFT (CASUS HANS BELTING)
W 1995 roku ukazała się kolejna „programowo-rozrachunkowa” książ-
ka Hansa Beltinga, która - wraz z polemicznymi głosami, które wywoła-
ła - wprowadza nas w samo centrum współczesnej refleksji teoretycznej
na gruncie historii sztuki1. Belting, jeden z najwybitniejszych przedsta-
wicieli niemieckiej historii sztuki po 1970 roku2, nawiązuje w niej dialog
ze swoją wcześniejszą pracą, odzwierciedlającą ówczesny stan samoświa-
domości historii sztuki, będący wynikiem procesów rozwojowych dekady
lat siedemdziesiątych3. Wtedy, na początku lat osiemdziesiątych, teza o
1 H. Belting, Das Ende der Kunstgeschichte: eine Reuision nach zehn Jahren,
Miinchen 1995. Książka dyskutowana jest najobszerniej w zbiorze tekstów: A.-M. Bon-
net, G. Kopp-Schmidt (Hg.), Kunst ohne Geschichte? Ansichten zu Kunst und Kunstge-
schichte heute, Miinchen 1995.
2 Spośród ogromnej liczby ważnych prac Beltinga wymienimy w tym miejscu jedynie
te, które w sposób egzemplaryczny markują istotne innowacyjne impulsy, jakich ten ba-
dacz dostarczył teorii historii sztuki w ciągu ostatnich dwudziestu lat. H. Belting, Das
Bild und sein Puhlikum im Mittelalter: Form und Funktion friiher Bildtafeln der Passion,
Berlin 1981; tenże, Das Werk im Kontext, (w:) H. Belting, H. Dilly, W. Kemp,
W. Sauerlander, M. Warnke (Hg.), Kunstgeschichte. Eine Einfuhrung, Berlin 1985;
tenże, Vom Altarbild zum autonomen Tafelbild, (w:) W. Busch (Hg.), Funkkolleg Kunst.
Eine Geschichte der Kunst im Wandel ihrer Funktionen, Bd. 1, Miinchen 1987, s. 155-181;
tenże, Bild und Kult. Eine Geschichte des Bildes vor dem Zeitalter der Kunst, Miinchen
1990; tenże i C. Kruse, Die Erfindung des Gemaldes. Das erste Jahrhundert nieder-
landischer Malerei, Miinchen 1994.
3 H. Belting, Das Ende der Kunstgeschichte'?, Miinchen 1983. Jest to poszerzona wer-
sja programowego wykładu inauguracyjnego, którym Belting rozpoczynał swą profesurę na
Uniwersytecie Monachijskim. Por. omówienie: M. Warnke, Asthetik. Eine Kolumnę,
„Merkur” 1984, 5. Książka ta, przetłumaczona na kilka języków, zyskała również rozgłos
poza niemieckojęzyczną historią sztuki. Od czasu ukazania się tłumaczenia angielskiego
(H. Belting, The End of the History of Art?, translated by Ch. S. Wood, Chicago 1987)
przywoływano ją wielokrotnie w angielskojęzycznych publikacjach na temat teorii historii
sztuki. Por. przykładowe recenzje w: „Journal of Aesthetics and Art Criticism” 1987, 2
(Joyce Brodsky); „The British Journal of Aesthetics” 1989, 2 (Ivan Gaskell).