DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Antos, Janusz: Przed "batalią z płótnem"
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28198#0113
Janusz Antoś
PRZED „BATALIĄ Z PŁÓTNEM”
„...w pracowni Mondriana był fikus pomalowany farbą
olejną na biało. Mondrian nie znosił koloru wegetacji”
Jerzy Stajuda, Artur Nacht-Samborski (I)1
W Dziennikach Jana Cybisa znajdujemy zapisaną w 1964 roku nastę-
pującą relację malarza:
Kłóciłem się ostatnio z Artkiem [Arturem Nacht-Samborskim - przyp. J.A.]
o Seurata. Jemu podobają się małe studia Seurata, wielkie obrazy uważa za słabi-
zny. Jest inaczej, wielkie obrazy są tą istotną sprawą, malowane drobnymi krop-
kami farby kolubryny jakby przez obłąkanego. W tym właśnie jest jego sygnał.
Tworzy fetysze wiedzy, naukowości, uparte symbole metody, święte obrazy2.
Potrzeba ciągłego analizowania twórczości Georges’a Seurata powra-
cała z pewną zastanawiająco stałą regularnością na przestrzeni wielu lat
w prowadzonych przez obu artystów rozmowach o malarstwie. Na pier-
wszą wzmiankę natrafiamy w liście Artura Nachta z 20 listopada 1933
roku, pisanym do Jana Cybisa, w którym zawarte są jego wrażenia z
oglądanej w Paryżu wystawy francuskiego neoimpresjonisty. „Te małe -
pisał Nacht o obrazach Seurata - są cudowne, a ten duży znasz cyrk
[Cyrk - przyp. J.A.] całkiem nie bierze mimo to rozbudza ogromny re-
spekt (będzie jakaś moralna sprawa)”3. Malarz wciąż podtrzymywał swój
sąd, twierdząc w 1956 roku, że Seurat, co odnotowywał Cybis w swych
Dziennikach: Jest dobry w szkicach z natury, a w obrazach metodycz-
1 J. Stajuda, Artur Nacht-Samborski (I), „Miesięcznik Literacki” 1977, nr 10, s. 68.
2 J. Cybis, Notatki malarskie. Dzienniki 1954-1966, wyboru dokonał i wstępem po-
przedził D. Horodyński, Warszawa 1980, s. 341.
3 List A. Nachta do J. Cybisa z 20 listopada 1933 r., cyt. za: Artur Nacht-Samborski
1898-1974, katalog przygotowała M. Gołąb, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Galeria Sztu-
ki Współczesnej Zachęta w Warszawie [katalog wystawy], Poznań 1999, s. 76.
PRZED „BATALIĄ Z PŁÓTNEM”
„...w pracowni Mondriana był fikus pomalowany farbą
olejną na biało. Mondrian nie znosił koloru wegetacji”
Jerzy Stajuda, Artur Nacht-Samborski (I)1
W Dziennikach Jana Cybisa znajdujemy zapisaną w 1964 roku nastę-
pującą relację malarza:
Kłóciłem się ostatnio z Artkiem [Arturem Nacht-Samborskim - przyp. J.A.]
o Seurata. Jemu podobają się małe studia Seurata, wielkie obrazy uważa za słabi-
zny. Jest inaczej, wielkie obrazy są tą istotną sprawą, malowane drobnymi krop-
kami farby kolubryny jakby przez obłąkanego. W tym właśnie jest jego sygnał.
Tworzy fetysze wiedzy, naukowości, uparte symbole metody, święte obrazy2.
Potrzeba ciągłego analizowania twórczości Georges’a Seurata powra-
cała z pewną zastanawiająco stałą regularnością na przestrzeni wielu lat
w prowadzonych przez obu artystów rozmowach o malarstwie. Na pier-
wszą wzmiankę natrafiamy w liście Artura Nachta z 20 listopada 1933
roku, pisanym do Jana Cybisa, w którym zawarte są jego wrażenia z
oglądanej w Paryżu wystawy francuskiego neoimpresjonisty. „Te małe -
pisał Nacht o obrazach Seurata - są cudowne, a ten duży znasz cyrk
[Cyrk - przyp. J.A.] całkiem nie bierze mimo to rozbudza ogromny re-
spekt (będzie jakaś moralna sprawa)”3. Malarz wciąż podtrzymywał swój
sąd, twierdząc w 1956 roku, że Seurat, co odnotowywał Cybis w swych
Dziennikach: Jest dobry w szkicach z natury, a w obrazach metodycz-
1 J. Stajuda, Artur Nacht-Samborski (I), „Miesięcznik Literacki” 1977, nr 10, s. 68.
2 J. Cybis, Notatki malarskie. Dzienniki 1954-1966, wyboru dokonał i wstępem po-
przedził D. Horodyński, Warszawa 1980, s. 341.
3 List A. Nachta do J. Cybisa z 20 listopada 1933 r., cyt. za: Artur Nacht-Samborski
1898-1974, katalog przygotowała M. Gołąb, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Galeria Sztu-
ki Współczesnej Zachęta w Warszawie [katalog wystawy], Poznań 1999, s. 76.