DOI Heft:
[Rozprawy]
DOI Artikel:Rządek, Wiesław: Reguły przekładu: Wieczorna ulewa Hiroshige i Japonaiserie, pont sous la pluie van Gogha
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28200#0164
Wiesław Rządek
REGUŁY PRZEKŁADU.
WIECZORNA ULEWA HIROSHIGE
IJAPONA1SERIE, PONT SOUS LAPLUIE VAN GOGHA
Mój drogi bracie, wiesz, że wyjechałem na południe i zacząłem tu pra-
cować dla tysiąca powodów. Chciałem widzieć inne światło, myślałem, że
przyroda pod czystym niebem może mi dać właściwsze wyobrażenie o
sposobie odczuwania Japończyków i o ich rysunku. Chciałem w końcu
widzieć silniej świecące słońce, ponieważ nie widząc go nie sposób zrozu-
mieć, w sensie wykonania, techniki obrazów Delacroix, a także dlatego,
że kolory widma słonecznego są na północy spowite w mgłę1.
JAPONAISERIE FOR EVER
Nie jest możliwe określenie daty wyznaczającej początek zaintereso-
wań van Gogha sztuką japońską. Orton przytacza list z 1884 roku napi-
sany przez artystę do jego przyjaciela wyjeżdżającego do holenderskich
Indii Wschodnich, wskazujący na znajomość i uznanie dla wyrobów ja-
pońskich2. Van Gogh mógł zapoznać się z nimi podczas swego drugiego
pobytu w Hadze, od grudnia 1881 do września 1883, kiedy drzeworyty ja-
pońskie były w ciągłej sprzedaży m.in. w Wielkim Bazarze Królewskim
na Zeestraat3, zwłaszcza że od czasów londyńskich zaczyna się okres jego
intensywnych poszukiwań twórczych, których skala sięga od Akademii
1 List 605 do Theo z 10 września 1889. V. van Gogh, Listy do brata, Warszawa 1964,
s. 540. Numeracja listów wg: The Complete Letters ofVincent Van Gogh, vol. 3, New York
n.d. (1957).
2 Większość faktów dotyczących praktycznych związków van Gogha ze sztuką japońską
zaczerpnąłem z eseju Willema van Gulika i Freda Ortona w katalogu kolekcji japoń-
skiej van Gogha: Japanese Prints collected by Vincent uan Gogh, Amsterdam 1978, s. 14-23.
3 Kolekcja von Siebolda, pierwsza w Europie profesjonalna ekspozycja obiektów pocho-
dzących z Japonii, w tym drzeworytów, otwarta została dla publiczności w Leiden w 1837.
Brak jest danych pozwalających na określenie początku komercjalnej popularności japoni-
ków w Hadze, przypuszczalnie były one dostępne już w czasie pierwszego pobytu van
Gogha w Hadze, od sierpnia 1872 do maja 1873, nie ma jednak żadnych śladów zaintereso-
wania nimi w jego listach z tego okresu. Van Gulik, op. cit., s. 5.
REGUŁY PRZEKŁADU.
WIECZORNA ULEWA HIROSHIGE
IJAPONA1SERIE, PONT SOUS LAPLUIE VAN GOGHA
Mój drogi bracie, wiesz, że wyjechałem na południe i zacząłem tu pra-
cować dla tysiąca powodów. Chciałem widzieć inne światło, myślałem, że
przyroda pod czystym niebem może mi dać właściwsze wyobrażenie o
sposobie odczuwania Japończyków i o ich rysunku. Chciałem w końcu
widzieć silniej świecące słońce, ponieważ nie widząc go nie sposób zrozu-
mieć, w sensie wykonania, techniki obrazów Delacroix, a także dlatego,
że kolory widma słonecznego są na północy spowite w mgłę1.
JAPONAISERIE FOR EVER
Nie jest możliwe określenie daty wyznaczającej początek zaintereso-
wań van Gogha sztuką japońską. Orton przytacza list z 1884 roku napi-
sany przez artystę do jego przyjaciela wyjeżdżającego do holenderskich
Indii Wschodnich, wskazujący na znajomość i uznanie dla wyrobów ja-
pońskich2. Van Gogh mógł zapoznać się z nimi podczas swego drugiego
pobytu w Hadze, od grudnia 1881 do września 1883, kiedy drzeworyty ja-
pońskie były w ciągłej sprzedaży m.in. w Wielkim Bazarze Królewskim
na Zeestraat3, zwłaszcza że od czasów londyńskich zaczyna się okres jego
intensywnych poszukiwań twórczych, których skala sięga od Akademii
1 List 605 do Theo z 10 września 1889. V. van Gogh, Listy do brata, Warszawa 1964,
s. 540. Numeracja listów wg: The Complete Letters ofVincent Van Gogh, vol. 3, New York
n.d. (1957).
2 Większość faktów dotyczących praktycznych związków van Gogha ze sztuką japońską
zaczerpnąłem z eseju Willema van Gulika i Freda Ortona w katalogu kolekcji japoń-
skiej van Gogha: Japanese Prints collected by Vincent uan Gogh, Amsterdam 1978, s. 14-23.
3 Kolekcja von Siebolda, pierwsza w Europie profesjonalna ekspozycja obiektów pocho-
dzących z Japonii, w tym drzeworytów, otwarta została dla publiczności w Leiden w 1837.
Brak jest danych pozwalających na określenie początku komercjalnej popularności japoni-
ków w Hadze, przypuszczalnie były one dostępne już w czasie pierwszego pobytu van
Gogha w Hadze, od sierpnia 1872 do maja 1873, nie ma jednak żadnych śladów zaintereso-
wania nimi w jego listach z tego okresu. Van Gulik, op. cit., s. 5.