Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (16.2005)

ODBUDOWA MODERNIZMU - MODERNIZM ODBUDOWY

125

wnętrza dziś już nieistniejącego sklepu i części gospodarczej (pralnia,
minielektrownia itd.)65.
Komunikację pionową w bloku zapewnia wtopiony w jego masyw
i górujący ponad dachem szyb windowy. Przystanki znajdują się na 2.,
3., 5., 7., 8., 9., 10., 13. i 16. piętrze, tj. na kondygnacjach posiadających
tzw. rues interieurs (Innenstraflen, ulice wewnętrzne), na które otwierają
się wejścia do mieszkań. Rozmieszczenie „wewnętrznych ulic” stanowi
część złożonego problemu, jakim jest organizacja ruchu w galeriowcu -
o lokach rozplanowanych „na przestrzał”, z oknami na dwie skrajne stro-
ny. Komunikacja w pionie (windy i awaryjna klatka schodowa) skupia
się w wydzielonej części budynku, poszczególne korytarze muszą więc
zapewnić dostęp do mieszkań znajdujących się zarówno w północnej, jak
i w południowej części domu. Nie jest zatem możliwe usytuowanie tutaj
mieszkań z jednoczesnym widokiem na wschód i zachód na jednej kon-
dygnacji. Układ taki wymusza, albo raczej pozwala na zastosowanie
dwóch poziomów w obrębie lokum, z których jeden będzie zajmował wy-
łącznie połowę głębokości budynku. Jednostka Le Corbusiera zawiera
530 mieszkań, z czego 173 posiada jeden pokój, a 267 - dwa. 85 z nich to
habitaty trzypokojowe, 4 - czteropokojowe; tylko jeden ma pięć pomiesz-
czeń mieszkalnych. Poszczególne typy są rozmieszczone tak, że - z trze-
ma wyjątkami - przy każdej „ulicy wewnętrznej” znajduje się 58 miesz-
kań. Wszystkie dysponują loggiami od wschodu, zachodu lub południa;
niektóre maisonnettes otwierają się na loggie w dwóch elewacjach66.
Typy jednopokojowe (B2) zajmują połowę głębokości budynku (nie li-
cząc „ulic wewnętrznych”), po stronie zachodniej bądź wschodniej. Do rue
interieur przylega mały, prostokątny przedpokój, w którego przeciwległej
drzwiom wejściowym ścianie znajduje się przejście do pomieszczenia
dzienno-sypialnego (5,45m x 4,06m). Za dłuższą ścianą przedpokoju, po
prawej lub lewej stronie67, umieszczono kuchnię (2,56 x l,50m), tej samej
co przedpokój długości, otwartą dużym oknem podajnym na pokój. Za nią
znajduje się dostępna z wnętrza dzienno-sypialnego łazienka. W jej
pierwszej części zamontowano umywalkę, w drugiej, separowanej - WC
65 Napór krytyki, ordynacja budowlana Berlina i ograniczenie środków finansowych
spowodowały liczne zmiany w projekcie Le Corbusiera. W porównaniu z jednostką mar-
sylską podniesiono wysokość stropów poszczególnych kondygnacji (z 2,25 m do 2,50 m),
zredukowano liczbę dużych mieszkań „luksusowych”, nie zrealizowano urządzeń rekre-
acyjnych na dachu. W Berlinie „ulicę handlową” zastąpił jeden sklep i urząd pocztowy
w przyziemiu. Nie zorganizowano także przedszkola. G. Dolff-Bonekamper, op. cit., s. 83;
Interbau Berlin. Amtlicher Katalog, Berlin 1957, s. 200; F. Muller-Reppen, op. cit., s. 9-12.
66 Ibidem, s. 63.
67 Wszystkie mieszkania jednego typu posiadają bliźniacze plany, w altemacyjnym
porządku. Raz kuchnia znajduje się po prawej, raz po lewej stronie. Negatywowo rozwią-
zane są także wyjścia na loggie lub schody na ewentualną drugą kondygnację.