DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kubiak, Szymon Piotr: Odbudowa modernizmu - modernizm odbudowy: Interbau, urbanistyka i architektura Berlina lat 50. XX wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28197#0142
140
SZYMON PIOTR KUBIAK
W Berlinie zabudowę dywanową przewidział dla Fridrichshain już
Hans Scharoun, ale pojedyncze przykłady pojawiły się wcześniej -
w okresie Republiki Weimarskiej. W 1932 roku Mieś van der Rohe wy-
budował parterowy domek wiejski (Haus Lemke) nad Obersee w dzisiej-
szej dzielnicy Hohenschonhausen, o płaskim dachu i ceglanych elewa-
cjach - realizację idei „otwartego planu”. Budynek na rzucie L ujmuje
skrzydłami taras-atrium, „wychodzący” na ogród i jezioro". W Han-
saviertel dla małych domków jednorodzinnych przeznaczono obszar ujęty
Handelallee. O zaprojektowanie bungalowów poproszono m.in. wspo-
mnianego Sępa Rufa, Eduarda Ludwiga i Arne Jacobsena100. Dwa domki
Rufa reprezentującego Monachium zbliżają się kształtem znowu do lite-
ry L, a elewacje pokrywa ciemna płytka klinkierowa. Od berlińskiej re-
alizacji Mięsa odróżnia je wystający poza narys budynku płaski daszek,
podbity oczywiście drewnianymi deskami.
Pięć bungalowów berlińczyka Eduarda Ludwiga należało do obiek-
tów wystawowych najszerzej komentowanych we współczesnej prasie.
Architekt ten zdobył rozgłos w fachowych kręgach projektem „Partero-
wego domku szeregowego z dziedzińcem mieszkalnym jako założenia
wspólnotowego” (.Erdgeschofl-Reihenhaus mit Wohnhof ais Gemeinscha-
ftsanlage), opublikowanym w 1951 roku przez Bund Deutscher Architek-
ten101. Stanowił go tzw. „bliźniak” o całkowicie przeszklonej jednej ele-
wacji, do której przylegały dwa kwadratowe placyki-ogrody otoczone
murem tej samej wysokości co dom. Podobne rozwiązanie pojawiło się
w Hansaviertel. Wolnostojące murki wydzielają prywatną strefę po-
szczególnych domków, łącząc jednocześnie ze sobą w spójne założenie.
Z okien pobliskich galeriowców ukazuje się obszar zabudowany przez
Ludwiga niczym abstrakcja geometryczna: płaszczyzny szarych dachów
w niepowtarzalnych kształtach stykają się pod kątem prostym z grub-
szymi liniami murów i delikatnymi, falistymi strukturami z eternitu.
W obrębie atriów dodatkowe podziały wprowadzają geometryczne płytki,
układające się na trawnikach w proste wzory102.
99 P. Sigel (red.), Architekturfiihrer Berlin, Berlin 2001, s. 417. Domek, po pełnieniu
funkcji garażu i pralni, został udostępniony w 1990 roku zwiedzającym. W latach 2000-
2002 przeprowadzono gruntowną rekonstrukcję.
io° Poi-.; S. Lietzmann, Premieren kurz von Interbau-Schlu/3. Einfamilienhduser,
Móbelschau und Kirchenbau, FAZ nr 229, 3. Oktober 1957, s. 10.
101 BDA (Hrsg.), Die kleine Wohnung, lebendig gestaltet durch den Architekten, Stut-
tgart 1951, s. 1 nn.
i°2 Por.: K. Landsberg, Interbau Berlin 1957. Ebenerdige Einfamilienhduser, „Die In-
nenarchitektur” nr 4, Oktober 1957, s. 251-253; Filnf eingeschossige Einfamilienhduser
mit Wohnhdfen auf der Internationalen Bauausstellung Berlin 1957, „Die Kunst und das
schone Heim” H. 4, Januar 1958, s. 156-157.
SZYMON PIOTR KUBIAK
W Berlinie zabudowę dywanową przewidział dla Fridrichshain już
Hans Scharoun, ale pojedyncze przykłady pojawiły się wcześniej -
w okresie Republiki Weimarskiej. W 1932 roku Mieś van der Rohe wy-
budował parterowy domek wiejski (Haus Lemke) nad Obersee w dzisiej-
szej dzielnicy Hohenschonhausen, o płaskim dachu i ceglanych elewa-
cjach - realizację idei „otwartego planu”. Budynek na rzucie L ujmuje
skrzydłami taras-atrium, „wychodzący” na ogród i jezioro". W Han-
saviertel dla małych domków jednorodzinnych przeznaczono obszar ujęty
Handelallee. O zaprojektowanie bungalowów poproszono m.in. wspo-
mnianego Sępa Rufa, Eduarda Ludwiga i Arne Jacobsena100. Dwa domki
Rufa reprezentującego Monachium zbliżają się kształtem znowu do lite-
ry L, a elewacje pokrywa ciemna płytka klinkierowa. Od berlińskiej re-
alizacji Mięsa odróżnia je wystający poza narys budynku płaski daszek,
podbity oczywiście drewnianymi deskami.
Pięć bungalowów berlińczyka Eduarda Ludwiga należało do obiek-
tów wystawowych najszerzej komentowanych we współczesnej prasie.
Architekt ten zdobył rozgłos w fachowych kręgach projektem „Partero-
wego domku szeregowego z dziedzińcem mieszkalnym jako założenia
wspólnotowego” (.Erdgeschofl-Reihenhaus mit Wohnhof ais Gemeinscha-
ftsanlage), opublikowanym w 1951 roku przez Bund Deutscher Architek-
ten101. Stanowił go tzw. „bliźniak” o całkowicie przeszklonej jednej ele-
wacji, do której przylegały dwa kwadratowe placyki-ogrody otoczone
murem tej samej wysokości co dom. Podobne rozwiązanie pojawiło się
w Hansaviertel. Wolnostojące murki wydzielają prywatną strefę po-
szczególnych domków, łącząc jednocześnie ze sobą w spójne założenie.
Z okien pobliskich galeriowców ukazuje się obszar zabudowany przez
Ludwiga niczym abstrakcja geometryczna: płaszczyzny szarych dachów
w niepowtarzalnych kształtach stykają się pod kątem prostym z grub-
szymi liniami murów i delikatnymi, falistymi strukturami z eternitu.
W obrębie atriów dodatkowe podziały wprowadzają geometryczne płytki,
układające się na trawnikach w proste wzory102.
99 P. Sigel (red.), Architekturfiihrer Berlin, Berlin 2001, s. 417. Domek, po pełnieniu
funkcji garażu i pralni, został udostępniony w 1990 roku zwiedzającym. W latach 2000-
2002 przeprowadzono gruntowną rekonstrukcję.
io° Poi-.; S. Lietzmann, Premieren kurz von Interbau-Schlu/3. Einfamilienhduser,
Móbelschau und Kirchenbau, FAZ nr 229, 3. Oktober 1957, s. 10.
101 BDA (Hrsg.), Die kleine Wohnung, lebendig gestaltet durch den Architekten, Stut-
tgart 1951, s. 1 nn.
i°2 Por.: K. Landsberg, Interbau Berlin 1957. Ebenerdige Einfamilienhduser, „Die In-
nenarchitektur” nr 4, Oktober 1957, s. 251-253; Filnf eingeschossige Einfamilienhduser
mit Wohnhdfen auf der Internationalen Bauausstellung Berlin 1957, „Die Kunst und das
schone Heim” H. 4, Januar 1958, s. 156-157.