DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Kubiak, Szymon Piotr: Odbudowa modernizmu - modernizm odbudowy: Interbau, urbanistyka i architektura Berlina lat 50. XX wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28197#0153
ODBUDOWA MODERNIZMU - MODERNIZM ODBUDOWY
151
Zadaniem tej architektury nie jest zatem unaocznienie funkcji, lecz
wyrażanie procesów życiowych. Myślenie to wprowadził do debaty nad
nowoczesnym budownictwem F.L.Wright. Pierwsza publikacja jego
dzieła An Organie Architecture (1893) ukazała się w Niemczech w 1910
roku i od tego czasu pojęcie „architektury organicznej” zaczęto tam sto-
sować w odniesieniu do tych prądów, które przeciwstawiały się surowe-
mu euklidesowo-geometrycznemu systemowi126. Teorie Wrighta rozwinął
Hugo Haring, jeden z największych przeciwników Le Corbusiera. W tym
samym roku 1932, kiedy Johnson i Hitchcock wydali The International
Style, Haring opublikował pracę das haus ais organhaftes gebilde [sic!].
O postulatach szwajcarskiego mistrza pisał, iż „intelektualna jasność
geometrii i zainteresowanie formalnym pięknem okazują się w tym wy-
padku ważniejsze niż logika formy użytecznej (‘gebrauchsform’) i wyko-
rzystanie jej formy naturalnej (‘wesensform’)”127. To właśnie Haring pró-
bował szukać dla każdej części domu charakterystycznego kształtu oraz
ich związku z całością i związku ze środowiskiem. Jego spadkobiercami
byli zarówno Scharoun, jak i Ruegenberg, ale przede wszystkim Fin,
Hugo Alvar Henrik Aalto.
Ośmiokondygnacyjny budynek Aalto w Tiergarten, mimo że wsparty
częściowo na pilotis, tylko nieznacznie przypomina sylwetkę galeriowca,
narzuconą tego typu domom przez Le Corbusiera. Architekt przy projek-
towaniu planu wyraźnie odrzucił zasady symetrii, osiowości i parataksy.
Mieszkania zgrupowane są na jednym poziomie po cztery w mniejszym,
północnym i większym, południowym skrzydle. Od zachodu łączy je węż-
sza część mieszcząca dwa mieszkania, skomunikowane - jedno z północ-
nym, drugie z południowym skrzydłem. Owe dwa masywy oddzielone są
od gruntu partią cokołu, nad którą bezpośrednio znajdują się parterowe
habitaty. Łącznik natomiast otwiera się w przyziemiu w formie „kondy-
gnacji powietrznej”, skomunikowanej z zewnętrzem kilkoma stopniami
i rampą oraz pomyślanej jako przestrzeń wspólnotowa z ławkami i efek-
townym widokiem na wschodni i zachodni obszar Hansaviertel - na obie
strony Altonaerstrafie128.
Mieszkania, definiowane jako Allraum, podobnie jak w domu Ru-
egenberga podzielone są na płynne, zazębiające się przestrzenie. W cen-
trum znajduje się pokój dzienny otwarty na taras dużą płaszczyzną
126 J. Pahl. op. cit., s. 49.
127 H. Haring, bemerkungen zum asthetischen problem des neuen bauens, 1931, (cyt.
za:) H. Lauterbach, J. Jaedicke (Hrsg.), Hugo Haring. Schriften, Entwiirfe, Bauten, Stutt-
gart 1965, s. 257.
128 G. Dolff-Bonekamper, op. cit., s. 121-122. Od wschodniej strony jawi się budynek
Aalto jako dwa punktowce powiązane łącznikiem; od zachodu natomiast jako bardziej
zwarty blok w typie Zeilenbau.
151
Zadaniem tej architektury nie jest zatem unaocznienie funkcji, lecz
wyrażanie procesów życiowych. Myślenie to wprowadził do debaty nad
nowoczesnym budownictwem F.L.Wright. Pierwsza publikacja jego
dzieła An Organie Architecture (1893) ukazała się w Niemczech w 1910
roku i od tego czasu pojęcie „architektury organicznej” zaczęto tam sto-
sować w odniesieniu do tych prądów, które przeciwstawiały się surowe-
mu euklidesowo-geometrycznemu systemowi126. Teorie Wrighta rozwinął
Hugo Haring, jeden z największych przeciwników Le Corbusiera. W tym
samym roku 1932, kiedy Johnson i Hitchcock wydali The International
Style, Haring opublikował pracę das haus ais organhaftes gebilde [sic!].
O postulatach szwajcarskiego mistrza pisał, iż „intelektualna jasność
geometrii i zainteresowanie formalnym pięknem okazują się w tym wy-
padku ważniejsze niż logika formy użytecznej (‘gebrauchsform’) i wyko-
rzystanie jej formy naturalnej (‘wesensform’)”127. To właśnie Haring pró-
bował szukać dla każdej części domu charakterystycznego kształtu oraz
ich związku z całością i związku ze środowiskiem. Jego spadkobiercami
byli zarówno Scharoun, jak i Ruegenberg, ale przede wszystkim Fin,
Hugo Alvar Henrik Aalto.
Ośmiokondygnacyjny budynek Aalto w Tiergarten, mimo że wsparty
częściowo na pilotis, tylko nieznacznie przypomina sylwetkę galeriowca,
narzuconą tego typu domom przez Le Corbusiera. Architekt przy projek-
towaniu planu wyraźnie odrzucił zasady symetrii, osiowości i parataksy.
Mieszkania zgrupowane są na jednym poziomie po cztery w mniejszym,
północnym i większym, południowym skrzydle. Od zachodu łączy je węż-
sza część mieszcząca dwa mieszkania, skomunikowane - jedno z północ-
nym, drugie z południowym skrzydłem. Owe dwa masywy oddzielone są
od gruntu partią cokołu, nad którą bezpośrednio znajdują się parterowe
habitaty. Łącznik natomiast otwiera się w przyziemiu w formie „kondy-
gnacji powietrznej”, skomunikowanej z zewnętrzem kilkoma stopniami
i rampą oraz pomyślanej jako przestrzeń wspólnotowa z ławkami i efek-
townym widokiem na wschodni i zachodni obszar Hansaviertel - na obie
strony Altonaerstrafie128.
Mieszkania, definiowane jako Allraum, podobnie jak w domu Ru-
egenberga podzielone są na płynne, zazębiające się przestrzenie. W cen-
trum znajduje się pokój dzienny otwarty na taras dużą płaszczyzną
126 J. Pahl. op. cit., s. 49.
127 H. Haring, bemerkungen zum asthetischen problem des neuen bauens, 1931, (cyt.
za:) H. Lauterbach, J. Jaedicke (Hrsg.), Hugo Haring. Schriften, Entwiirfe, Bauten, Stutt-
gart 1965, s. 257.
128 G. Dolff-Bonekamper, op. cit., s. 121-122. Od wschodniej strony jawi się budynek
Aalto jako dwa punktowce powiązane łącznikiem; od zachodu natomiast jako bardziej
zwarty blok w typie Zeilenbau.