DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Lubiak, Jarosław: Architektura pamięci Daniela Libeskinda
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28197#0160
158
JAROSŁAW LUBIAK
dowskich obywateli miasta. Po drugie: fizyczną i duchową koniecznością jest zinte-
growanie znaczenia Holocaustu z budowlą. Holocaust nie był zwyczajnym wydarze-
niem w historii, ale zwrotnym wydarzeniem w pamięci Berlina. Po trzecie: poprzez
uznanie szczególnej formy nieobecności można wyrazić to, w jaki sposób życie może
zyskać znaczenie oraz obrać optymistyczny, pełen nadziei kierunek3.
1. Muzeum Żydowskie, Berlin. Collegienhaus i Nowe Skrzydło © Jiidisches Museum Ber-
lin, fot.: Bitter+Bredt, Berlin
Wpierw zatem Libeskind stawia problem pojęciowy: jak pojąć udział
Żydów w tworzeniu Berlina po tym, jak udział ten został tak tragicznie
zanegowany, a sami Żydzi zgładzeni? Jak pojąć, czy więcej: jak unaocz-
nić to, że bez ich życia i pracy historia miasta wyglądałaby zupełnie ina-
czej? Następnie Libeskind stawia problem architektoniczny: w jaki spo-
sób ująć Holocaust - którego doświadczyć możemy jedynie poprzez jego
skutki, to znaczy przez pustkę i przez nieobecność - w kształt budynku?
3 D. Libeskind, Traces ofthe Unborn, (w:) 1995 Raoul Wallenberg Lecture, College of
Architecture and Urban Planning, The University of Michigan, Ann Arbor 1995, s. 31, 33.
JAROSŁAW LUBIAK
dowskich obywateli miasta. Po drugie: fizyczną i duchową koniecznością jest zinte-
growanie znaczenia Holocaustu z budowlą. Holocaust nie był zwyczajnym wydarze-
niem w historii, ale zwrotnym wydarzeniem w pamięci Berlina. Po trzecie: poprzez
uznanie szczególnej formy nieobecności można wyrazić to, w jaki sposób życie może
zyskać znaczenie oraz obrać optymistyczny, pełen nadziei kierunek3.
1. Muzeum Żydowskie, Berlin. Collegienhaus i Nowe Skrzydło © Jiidisches Museum Ber-
lin, fot.: Bitter+Bredt, Berlin
Wpierw zatem Libeskind stawia problem pojęciowy: jak pojąć udział
Żydów w tworzeniu Berlina po tym, jak udział ten został tak tragicznie
zanegowany, a sami Żydzi zgładzeni? Jak pojąć, czy więcej: jak unaocz-
nić to, że bez ich życia i pracy historia miasta wyglądałaby zupełnie ina-
czej? Następnie Libeskind stawia problem architektoniczny: w jaki spo-
sób ująć Holocaust - którego doświadczyć możemy jedynie poprzez jego
skutki, to znaczy przez pustkę i przez nieobecność - w kształt budynku?
3 D. Libeskind, Traces ofthe Unborn, (w:) 1995 Raoul Wallenberg Lecture, College of
Architecture and Urban Planning, The University of Michigan, Ann Arbor 1995, s. 31, 33.