176

JAROSŁAW LUBIAK

We wcześniejszej wersji tego fragmentu, pochodzącej z opisu projektu
zgłoszonego na konkurs, Libeskind nazywa „opróżnioną próżnię” „trwałą
pozostałością”40. Na czym miałaby polegać ta dekonstrukcja dekonstruk-
cji, jaka dokonuje się wskutek tego opróżnienia próżni?


9. Muzeum Żydowskie, Berlin. Nowe Skrzydło. Wnętrze. Próżnia. © Wojciech
Goczkowski (fot.)

Dokonuje się to przez przekroczenie Derridowskiej koncepcji śladu.
Libeskind, rozwijając swoją koncepcję „Śladów Nienarodzonych”, docho-
dzi do konkluzji:
Myślę, że istnieje inna idea planowania - planowania, które nie opiera się wy-
łącznie na widocznych matrycach ani na widocznych formalnych połączeniach,
ani też na strukturach komunikatywnych, a które raczej dokonuje się w poprzek
nieprzekraczalnych przerw (gaps), będących, nawet nie w sensie Derridowskim,
śladami (traces)41.

40 D. Libeskind, Between the Lines: Extension to the Berlin Museum with the Jewish
Museum, (w:) Assemblage. A Critical Journal of Architecture and Design Culture, nr 12,
August 1990, s. 49.
41 D. Libeskind, Traces of Unborn: Lecture, Berlin 1997, (w:) idem, The Space of En-
counter, s. 198.