Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (16.2005)

248

ROSALIND E. KRAUSS


Piet Mondrian, Kompozycja w limach (Czarne i białe), 1916-
1917
Zarzucić swą sieć nad całością świata zewnętrznego po to, by
wprowadzić ją do świadomości. By ją myśleć...

pomyśleć tylko o Oknach Matisse’a lub o jakiejkolwiek innej strukturze
en aby me: na przykład o niektórych kolażach Picassa, gdzie przednia
strona gitary lub kartka z nutami staje się figurą dla całości karty, na
którą jest naklejona; lub o gniazdowych kwadratach Stelli, jak Jasper s
Dilemma lub Hyena Stomp. Rama-w-ramie - to sposób, by wprowadzić
figurę w pole malarskie i jednocześnie ją zanegować: znajduje się ona
bowiem wewnątrz przestrzeni jedynie jako obraz swojego zewnętrza,
swoich granic, swoich ram. Figura traci swój logiczny status obiektu
w ciągłym polu, który percepcja zwykle wyodrębnia i przez to ujmuje
w ramę; rama zaś, nie jest już pomyślana jako kres naturalnych lub
empirycznych granic pola perceptualnego. Wnętrze i zewnętrze, będąc
dla siebie nawzajem figurą, wchodzą we wzajemną relację dedukcyjną:
figura ramy zmienia obraz w wykres logiki relacji i topologii samowystar-
czalności. Cokolwiek jest w polu, jest tam, ponieważ jest już uprzednio
zawarte przez pole, jak gdyby zapowiedziane przez jego granice. Jest to
zatem obraz czystej natychmiastowości i doskonałego samozamknięcia.