DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Krauss, Rosalind E.; Bryl, Mariusz [Übers.]: Optyczna podświadomość
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28197#0300
298
ROSALIND E. KRAUSS
wą egzystencję, i w tym charakterze „należenia do niego” zarówno wska-
zuje na nie deiktycznie - „to”, „tutaj”, „ty” - jak i reprodukuje się deik-
sycznie - jeden termin odzwierciedlający drugi, implikujący drugi - jako
część jego własnej tożsamości. Jak w diagonalnie opozycyjnych terminach
Klein Group i Schematu La - a', tak tutaj „figura” obrazu równa się
„nie-tło” jego autodyferencjacji jako ego. Przepisane w ten sposób:
wewnątrz zewnątrz
„należą do mnie" inwentarz
obiekty częściowe (automatom)
figury nieobecności
pojawienie się obiektu jako psychoanalitycznie pojmowana funkcja sepa-
racji zaczyna sugerować schemat już nam znany.
Jeśli modernistyczna logika widzenia może być skonstruowana na bazie
Klein Group, to ten sam model strukturalistyczny jest też podstawą dla
Schematu L. Ten ostatni, jak wiemy, sytuuje podmiot podświadomości
w opozycji do jego obiektów, które Lacan określał terminem objets a (lub
nazywał obiektami pragnienia). Z tej początkowej opozycji wywodzą się
dwie pochodne: najpierw, gdy objets a zostają podwojone - wzdłuż lu-
strzanej relacji osi deiksycznej - by strukturyzować pole ego podmiotu;
i następnie, gdy zostają upostaciowione w terminach nieobecności, która
rzutuje je na pole podświadomości; nieobecności, określanej też jako to,
co Symboliczne i jako miejsce Innego.
Podobnie jak Klein Group i modernistyczny graf wizualny, Schemat L
został stworzony, by zadośćuczynić strukturalistycznemu dążeniu do
logicznej klarowności. Ma on zatem swój udział w synchronii i kognityw-
nej natychmiastowości, które są cechami struktury. Jednak tylko po to,
by zakwestionować przezroczystość samego diagramu strukturalistycz-
nego. Bowiem terminy logiki, która rządzi wewnątrz diagramu - umoż-
liwiając relację lustrzaną na osi wizualności - ustanawiają odwracalność
między a i a', która jest podstawą niejasności, ale tego, co Lacan nazwie
„błędnym rozpoznaniem”. Ta stała i nieprzezroczysta przeszkoda jest za-
instalowana w samym centrum klarowności diagramu; klarowności, któ-
ra staje się teraz modelem zarówno roszczeń widzenia, jak i jego klęski.
ROSALIND E. KRAUSS
wą egzystencję, i w tym charakterze „należenia do niego” zarówno wska-
zuje na nie deiktycznie - „to”, „tutaj”, „ty” - jak i reprodukuje się deik-
sycznie - jeden termin odzwierciedlający drugi, implikujący drugi - jako
część jego własnej tożsamości. Jak w diagonalnie opozycyjnych terminach
Klein Group i Schematu La - a', tak tutaj „figura” obrazu równa się
„nie-tło” jego autodyferencjacji jako ego. Przepisane w ten sposób:
wewnątrz zewnątrz
„należą do mnie" inwentarz
obiekty częściowe (automatom)
figury nieobecności
pojawienie się obiektu jako psychoanalitycznie pojmowana funkcja sepa-
racji zaczyna sugerować schemat już nam znany.
Jeśli modernistyczna logika widzenia może być skonstruowana na bazie
Klein Group, to ten sam model strukturalistyczny jest też podstawą dla
Schematu L. Ten ostatni, jak wiemy, sytuuje podmiot podświadomości
w opozycji do jego obiektów, które Lacan określał terminem objets a (lub
nazywał obiektami pragnienia). Z tej początkowej opozycji wywodzą się
dwie pochodne: najpierw, gdy objets a zostają podwojone - wzdłuż lu-
strzanej relacji osi deiksycznej - by strukturyzować pole ego podmiotu;
i następnie, gdy zostają upostaciowione w terminach nieobecności, która
rzutuje je na pole podświadomości; nieobecności, określanej też jako to,
co Symboliczne i jako miejsce Innego.
Podobnie jak Klein Group i modernistyczny graf wizualny, Schemat L
został stworzony, by zadośćuczynić strukturalistycznemu dążeniu do
logicznej klarowności. Ma on zatem swój udział w synchronii i kognityw-
nej natychmiastowości, które są cechami struktury. Jednak tylko po to,
by zakwestionować przezroczystość samego diagramu strukturalistycz-
nego. Bowiem terminy logiki, która rządzi wewnątrz diagramu - umoż-
liwiając relację lustrzaną na osi wizualności - ustanawiają odwracalność
między a i a', która jest podstawą niejasności, ale tego, co Lacan nazwie
„błędnym rozpoznaniem”. Ta stała i nieprzezroczysta przeszkoda jest za-
instalowana w samym centrum klarowności diagramu; klarowności, któ-
ra staje się teraz modelem zarówno roszczeń widzenia, jak i jego klęski.