DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Mitchell, W. J. T.; Bryl, Mariusz [Übers.]: Pokazując widzenie: krytyka kultury wizualnej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28196#0275
W.J.T. Mitchell
POKAZUJĄC WIDZENIE: KRYTYKA KULTURY
WIZUALNEJ*
Początkowo zamierzałem oddać do tego tomu mocno rozrywkowy re-
ferat „Dzieło sztuki w epoce biocybernetycznej reprodukcji”, multime-
dialną demonstrację siły studiów wizualnych lub kultury wizualnej jako
krytycznej metodologii, wraz z przeglądem niektórych z najbardziej eks-
cytujących nowych zjawisk w sztuce współczesnej i mediach. Gdy jednak
zbliżał się termin konferencji w Clark Institute i coraz wyraźniej ryso-
wało się znaczenie jej ambitnego tematu („Historia sztuki, estetyka i stu-
dia wizualne”), uświadomiłem sobie, że pożądane byłoby jednak coś bar-
dziej fundamentalnego i skoncentrowanego na temacie, coś co odnosiłoby
się do podstawowych założeń wyłaniającego się obszaru badań i edukacji,
znanego jako „studia wizualne”* 1. Dlatego ten esej nie będzie tak rozryw-
kowy jak „Reprodukcja biocybernetyczna”; jego ton będzie raczej szary
i bezbarwny, jak zwykle, gdy porusza się wszystkie te abstrakcyjne i nud-
ne pytania, na które każda dyscyplina musi odpowiedzieć wtedy, gdy
próbuje się ukształtować. Co będzie przedmiotem badań studiów wizu-
alnych? Jakie są granice i definicje ograniczające obszar badań? Czy
w ogóle jest to obszar, czy też jedynie moment interdyscyplinarnej tur-
bulencji w procesie transformacji historii sztuki, estetyki i studiów nad
mediami?
Po prawie dziesięciu latach nauczania kursu nazwanego „Kultura
wizualna” na Uniwersytecie Chicago, nadal nie mam kategorycznych
odpowiedzi na te pytania2. Mogę zaoferować jedynie moje własne prze-
* Przekład na podstawie: W.J.T. Mitchell, Showing Seeing: A Critiąue ofVisual Cul-
ture, (w:) Michael Ann Holly, Keith Moxey (eds.), Art History, Aesthetics, Visual Studies,
Sterling and Francine Clark Art Institute, Williamstown, Massachusetts, Yale Univeristy
Press, New Haven-London 2002, s. 231-250.
1 Jestem wdzięczny Jonathanowi Bordo, Jamesowi Elkinsowi, Ellen Esrock, Joelowi
Snyderowi i Nicholasowi Mirzoeffowi za ich cenne uwagi i rady.
2 Zainteresowanym moimi wcześniejszymi próbami w tym zakresie pragnę polecić
dwa teksty: What Is Visual Culture?, (w:) I. Lavin (ed.), Meaning in the Visual Arts:
POKAZUJĄC WIDZENIE: KRYTYKA KULTURY
WIZUALNEJ*
Początkowo zamierzałem oddać do tego tomu mocno rozrywkowy re-
ferat „Dzieło sztuki w epoce biocybernetycznej reprodukcji”, multime-
dialną demonstrację siły studiów wizualnych lub kultury wizualnej jako
krytycznej metodologii, wraz z przeglądem niektórych z najbardziej eks-
cytujących nowych zjawisk w sztuce współczesnej i mediach. Gdy jednak
zbliżał się termin konferencji w Clark Institute i coraz wyraźniej ryso-
wało się znaczenie jej ambitnego tematu („Historia sztuki, estetyka i stu-
dia wizualne”), uświadomiłem sobie, że pożądane byłoby jednak coś bar-
dziej fundamentalnego i skoncentrowanego na temacie, coś co odnosiłoby
się do podstawowych założeń wyłaniającego się obszaru badań i edukacji,
znanego jako „studia wizualne”* 1. Dlatego ten esej nie będzie tak rozryw-
kowy jak „Reprodukcja biocybernetyczna”; jego ton będzie raczej szary
i bezbarwny, jak zwykle, gdy porusza się wszystkie te abstrakcyjne i nud-
ne pytania, na które każda dyscyplina musi odpowiedzieć wtedy, gdy
próbuje się ukształtować. Co będzie przedmiotem badań studiów wizu-
alnych? Jakie są granice i definicje ograniczające obszar badań? Czy
w ogóle jest to obszar, czy też jedynie moment interdyscyplinarnej tur-
bulencji w procesie transformacji historii sztuki, estetyki i studiów nad
mediami?
Po prawie dziesięciu latach nauczania kursu nazwanego „Kultura
wizualna” na Uniwersytecie Chicago, nadal nie mam kategorycznych
odpowiedzi na te pytania2. Mogę zaoferować jedynie moje własne prze-
* Przekład na podstawie: W.J.T. Mitchell, Showing Seeing: A Critiąue ofVisual Cul-
ture, (w:) Michael Ann Holly, Keith Moxey (eds.), Art History, Aesthetics, Visual Studies,
Sterling and Francine Clark Art Institute, Williamstown, Massachusetts, Yale Univeristy
Press, New Haven-London 2002, s. 231-250.
1 Jestem wdzięczny Jonathanowi Bordo, Jamesowi Elkinsowi, Ellen Esrock, Joelowi
Snyderowi i Nicholasowi Mirzoeffowi za ich cenne uwagi i rady.
2 Zainteresowanym moimi wcześniejszymi próbami w tym zakresie pragnę polecić
dwa teksty: What Is Visual Culture?, (w:) I. Lavin (ed.), Meaning in the Visual Arts: