DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Lipiński, Filip: Widzące obraz: motyw postaci w twórczości Edwarda Hoppera
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29066#0153
FILIP LIPIŃSKI
WIDZĄCE OBRAZ.
MOTYW POSTACI W TWÓRCZOŚCI EDWARDA HOPPERA
Niniejszy artykuł jest próbą analizy grupy obrazów Edwarda Hoppe-
ra (1882-1967), których miejscem wspólnym jest postać - jeden z kilku
motywów ikonograficznych regularnie podejmowanych przez amerykań-
skiego artystę w kolejnych pracach w trakcie całego, długiego okresu
twórczościh Hopper nie tylko powracał do tych samych tematów, ale
również do podobnych zabiegów kompozycyjnych, tak jakby malowanie
było nieskończonym, ponawianym w każdym obrazie procesem zbliżania
się ku czemuś, co przekracza uwarunkowania umocowanej w rzeczywi-
stości reprezentacji i kieruje nas w stronę uniwersalnych właściwości
dzieła ujawniających się w każdej próbie interpretacji. Owo powracanie
zawiera w sobie różnicę, której śladem jest konkretne rozwiązanie wizu-
alne, a zarazem ukazuje specyfikę malarskiego idiomu artysty w per-
spektywie całości jego twórczości.
Historyk sztuki Brian 0'Doherty, w jednym ze stosunkowo niewielu
interesujących tekstów, jakie powstały na temat malarstwa amerykań-
skiego artysty, pisze o „głosie" Hoppera^. Jest to „element w obrazie,
który od-twarza figurę będącą czymś innym niż osoba artysty lub mit
jego twórczości"^. W powyższym sformułowaniu 0'Doherty nawiązuje do
1 Artykuł ten jest przeredagowaną i miejscami zmienioną częścią pracy magisterskiej
pt. Twórczość Edwarda Tdoppera. Próba anańzy Aer/neneniyczne;', napisanej pod kierun-
kiem prof. UAM dr hab. Wojciecha Suchockiego w Instytucie Historii Sztuki UAM w 2005
roku (kopia dostępna w bibliotece Instytutu Historii Sztuki UAM).
W niniejszym tekście przyjrzymy się jedynie wybranym pracom Hoppera, szczególnie
tym powstałym w późniejszym okresie (1945-1967), jednak ustalenia, jakie poczynimy
próbując ukazać ich specyfikę, można w dużej mierze odnieść do przedstawień postaci
namalowanych na wcześniejszym etapie twórczości amerykańskiego artysty.
2 B. 0'Doherty, Hoppers Vowe, (w:) idem, American Masiers.* TAe Voice and iAe My-
iA, New York 1973, s. 23.
s Ibidem.
WIDZĄCE OBRAZ.
MOTYW POSTACI W TWÓRCZOŚCI EDWARDA HOPPERA
Niniejszy artykuł jest próbą analizy grupy obrazów Edwarda Hoppe-
ra (1882-1967), których miejscem wspólnym jest postać - jeden z kilku
motywów ikonograficznych regularnie podejmowanych przez amerykań-
skiego artystę w kolejnych pracach w trakcie całego, długiego okresu
twórczościh Hopper nie tylko powracał do tych samych tematów, ale
również do podobnych zabiegów kompozycyjnych, tak jakby malowanie
było nieskończonym, ponawianym w każdym obrazie procesem zbliżania
się ku czemuś, co przekracza uwarunkowania umocowanej w rzeczywi-
stości reprezentacji i kieruje nas w stronę uniwersalnych właściwości
dzieła ujawniających się w każdej próbie interpretacji. Owo powracanie
zawiera w sobie różnicę, której śladem jest konkretne rozwiązanie wizu-
alne, a zarazem ukazuje specyfikę malarskiego idiomu artysty w per-
spektywie całości jego twórczości.
Historyk sztuki Brian 0'Doherty, w jednym ze stosunkowo niewielu
interesujących tekstów, jakie powstały na temat malarstwa amerykań-
skiego artysty, pisze o „głosie" Hoppera^. Jest to „element w obrazie,
który od-twarza figurę będącą czymś innym niż osoba artysty lub mit
jego twórczości"^. W powyższym sformułowaniu 0'Doherty nawiązuje do
1 Artykuł ten jest przeredagowaną i miejscami zmienioną częścią pracy magisterskiej
pt. Twórczość Edwarda Tdoppera. Próba anańzy Aer/neneniyczne;', napisanej pod kierun-
kiem prof. UAM dr hab. Wojciecha Suchockiego w Instytucie Historii Sztuki UAM w 2005
roku (kopia dostępna w bibliotece Instytutu Historii Sztuki UAM).
W niniejszym tekście przyjrzymy się jedynie wybranym pracom Hoppera, szczególnie
tym powstałym w późniejszym okresie (1945-1967), jednak ustalenia, jakie poczynimy
próbując ukazać ich specyfikę, można w dużej mierze odnieść do przedstawień postaci
namalowanych na wcześniejszym etapie twórczości amerykańskiego artysty.
2 B. 0'Doherty, Hoppers Vowe, (w:) idem, American Masiers.* TAe Voice and iAe My-
iA, New York 1973, s. 23.
s Ibidem.