Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (18.2007)

ARTUR KAMCZYCKI

MUZEUM LIBESKINDA W BERLINIE.
ŚWIAT ŻYDOWSKI UKRYTY W ARCHITEKTURZE
ROZDWOJONE MUZEUM
Koncepcja Daniela Libeskinda na realizację muzeum 2000 /od me-
7?7.i6cAo-ży<7otesAz'e/' Aistorii, mającego upamiętniać także holokaust, jest
projektem, który wygrał konkurs na pomysł takiegoż muzeum - zorgani-
zowanym przez rząd niemiecki w 1989 roku. To ważne politycznie mu-
zeum federalne - miało być otwarte w 330 rocznicę powstania żydow-
skiej gminy w Berlinie. W konkursie wzięło udział kilkudziesięciu
architektów z całego świata, którzy otrzymali względną swobodę koncep-
tualną na ów projekt. Pomysł Libeskinda został uznany za najciekawszy
i przedłożony do realizacji. W dziesięć lat później po raz pierwszy otwar-
to budowlę dla publiczności. Sale były jeszcze puste, ale gmach zwiedziło
350 tys. ludzi. Architekt urodził się w tradycyjnej rodzinie żydowskiej
w 1946 r. w Łodzi. Większość jego przodków zginęła podczas II wojny
światowej. W 1957 r. Libeskind wyemigrował do Izraela i rozpoczął stu-
dia muzyczne w Teł Awiwie. Jednocześnie interesował się matematyką
i malarstwem, a w 1960 r. po przeprowadzce do Nowego Jorku rozpoczął
studia architektoniczne w Cooper Union School of Architecture.
Założenie architektoniczne, nazwane przez Libeskinda „między li-
niami", przewidywało podział muzeum na dwie części (il. 1) tj. adaptację
barokowego pałacu z czasów Fryderyka Wilhelma P i budowę nowej bla-
szanej konstrukcji tuż obok. Barokowy gmach - znajdujący się przy Lin-
denstrasse na Kreuzbergu - jest murowaną, dwukondygnacyjną, dwu-
skrzydłową budowlą z dziedzińcem, zwieńczoną dachem mansardowymi
Właściwe muzeum wzniesione zostało tuż obok na „zygzakowatym" pla-
nie przypominającym błyskawicę (lub pełzającego węża albo zdruzgotaną
Gwiazdę Dawida).
i Lata 1713-1740.
^ Wnętrza tego pałacu architekt zaadaptował na pomieszczenia z kasami biłetowymi,
szatnię, księgarnię, sałę konferencyjną i restaurację.