DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Skuratowicz, Jan; Żuchowski, Tadeusz J.: Rozważania wokół pierwszego przykazania
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29068#0222
218
JAN SKURATOWICZ, TADEUSZ J. ŻUCHOWSKI
Możemy sobie wyobrazić, że w efekcie tak pojętych badań przedmiotem
analizy okaże się hologram budowli. Dla historyka sztuki zajmującego się
architekturą reprodukowanie, zapisanie w postaci dokumentacji jest je-
dynie działaniem pomocniczym, niepozwalającym w żaden sposób zastą-
pić prawdziwego badania obiektu. Historyk sztuki piszący o budowlach
znanych jedynie z obrazków nie zajmuje się architekturą, tylko jej wi-
zualizacją.
HEURYSTYKA W HISTORII SZTUKI
To, co w badaniach sztuki pozostaje niezmiennie istotne, tj. badanie
autentyczności, czyli wyznaczenie krytyki źródeł (Badt), pozostaje dla
zajmujących się VCS zagadnieniem drugorzędnym, a nawet nieistotnym.
Początki tej postawy tkwią w Warburgowskich atlasach. Jest zrozumiałe,
dlaczego VCS niechętnie podejmuje się badań nad architekturą. W bada-
niach nad nią ujawnia się niemoc teoretycznych formuł. Bez rzetelnej
krytyki materiału nie ma możliwości postawienia pytań. Teorie badań
architektury wyrastają z wnikliwej analizy obiektów. Dowodzą tego ba-
dania Kimpela i Zuckale nad systemami budowania w średniowieczu
i badania nad ceremoniałem zaczęte swego czasu przez Baillie'ego.
Oczywiście, na poziomie opisywania stanu badań można ustalić, że
budowanie jest umiejętnością wydzielania i zamykania przestrzeni w ce-
lach użytkowych, a architekturę pojmuje się jako działalność mającą cel
estetyczny. W tym zakresie nie ma znaczenia, czy chodzi o budowle pry-
watne lub publiczne, świeckie lub sakralne. Wydzielenie zaczyna się od
stworzenia systemu wewnętrznego i intro/ekstrawertycznego, tj. komu-
nikacji pozwalającej poruszać się w obrębie architektury, czyli jak wcho-
dzić do niej lub wychodzić. Budowle są wznoszone z określonego mate-
riału, a to oznacza dla badacza konieczność znajomości wiedzy
technicznej znacznie większej i mającej bardziej istotne skutki, niż ma to
miejsce w przypadku malarstwa. Czytanie ideologiczne budowli, badanie
jej stylu i wymowy wizualnej jest mniej istotne, ponieważ całkowicie za-
leżne od określenia podstawowych pytań, takich jak przypisanie jej krę-
gowi wykonawców, określenie okoliczności wzniesienia budowli, czyli
ustalenia, kto i z jakiego powodu odpowiedzialny jest za jej powstanie.
Szczególnie istotne jest to w przypadku obiektów o nieczystej stylistyce,
wielofazowych.
Współczesne badania techniczne przekroczyły granice studiów nad
architekturą, specjalizując się w analizie składu zaprawy, wieku użytych
materiałów (dendrochronologia). Zadaniem nauk technicznych nie jest
JAN SKURATOWICZ, TADEUSZ J. ŻUCHOWSKI
Możemy sobie wyobrazić, że w efekcie tak pojętych badań przedmiotem
analizy okaże się hologram budowli. Dla historyka sztuki zajmującego się
architekturą reprodukowanie, zapisanie w postaci dokumentacji jest je-
dynie działaniem pomocniczym, niepozwalającym w żaden sposób zastą-
pić prawdziwego badania obiektu. Historyk sztuki piszący o budowlach
znanych jedynie z obrazków nie zajmuje się architekturą, tylko jej wi-
zualizacją.
HEURYSTYKA W HISTORII SZTUKI
To, co w badaniach sztuki pozostaje niezmiennie istotne, tj. badanie
autentyczności, czyli wyznaczenie krytyki źródeł (Badt), pozostaje dla
zajmujących się VCS zagadnieniem drugorzędnym, a nawet nieistotnym.
Początki tej postawy tkwią w Warburgowskich atlasach. Jest zrozumiałe,
dlaczego VCS niechętnie podejmuje się badań nad architekturą. W bada-
niach nad nią ujawnia się niemoc teoretycznych formuł. Bez rzetelnej
krytyki materiału nie ma możliwości postawienia pytań. Teorie badań
architektury wyrastają z wnikliwej analizy obiektów. Dowodzą tego ba-
dania Kimpela i Zuckale nad systemami budowania w średniowieczu
i badania nad ceremoniałem zaczęte swego czasu przez Baillie'ego.
Oczywiście, na poziomie opisywania stanu badań można ustalić, że
budowanie jest umiejętnością wydzielania i zamykania przestrzeni w ce-
lach użytkowych, a architekturę pojmuje się jako działalność mającą cel
estetyczny. W tym zakresie nie ma znaczenia, czy chodzi o budowle pry-
watne lub publiczne, świeckie lub sakralne. Wydzielenie zaczyna się od
stworzenia systemu wewnętrznego i intro/ekstrawertycznego, tj. komu-
nikacji pozwalającej poruszać się w obrębie architektury, czyli jak wcho-
dzić do niej lub wychodzić. Budowle są wznoszone z określonego mate-
riału, a to oznacza dla badacza konieczność znajomości wiedzy
technicznej znacznie większej i mającej bardziej istotne skutki, niż ma to
miejsce w przypadku malarstwa. Czytanie ideologiczne budowli, badanie
jej stylu i wymowy wizualnej jest mniej istotne, ponieważ całkowicie za-
leżne od określenia podstawowych pytań, takich jak przypisanie jej krę-
gowi wykonawców, określenie okoliczności wzniesienia budowli, czyli
ustalenia, kto i z jakiego powodu odpowiedzialny jest za jej powstanie.
Szczególnie istotne jest to w przypadku obiektów o nieczystej stylistyce,
wielofazowych.
Współczesne badania techniczne przekroczyły granice studiów nad
architekturą, specjalizując się w analizie składu zaprawy, wieku użytych
materiałów (dendrochronologia). Zadaniem nauk technicznych nie jest