Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (22.2011)

POETYKI KOLAŻU W CZESKIM SURREALIZMIE

197

Dylemat dotyczący fotografii i fotomontażu jest odbiciem szerszej
ambiwalencji determinującej i dynamizującej sztukę awangardową, któ-
ra, z jednej strony, odznacza się „odczarowaną" meta-świadomością nie-
organicznego i modelującego percepcję charakteru artystycznej repre-
zentacji, a także eksploruje techniki akcentujące jej niekoherencję wobec
rzeczywistości; z drugiej zaś, obecna jest w niej utopijna idea Języka
adamickiego", totalnie odnowionego, zbliżonego do rzeczy lub samemu
będącego rzeczą. Wątek „adamicki" jest nie tylko implicytnym składni-
kiem twórczości poetystów, przewija się on również - sformułowany
exp/ic^e - w pismach teoretyków czeskiej awangardy.

Znak komunikacyjny - notuje Jan Mukarovsky - najbardziej charakterystycz-
nym z nich jest słowo / właściwie tworzy rzecz, wyłącza ją z całościowego kon-
tekstu świata, czyni ją jądrem, na którym skupia się uwaga. Imię / znak komu-
nikacyjny / może nawet samo w sobie zastąpić znajomość rzeczy. / Mit o Adamie
nadającym rzeczom imię i tym samym powtarzającym po Bogu na sposób ludzki

akt stwor
wanie^. ==_
E fi
Teige, poste
wskazuje n, E-
nych, zablol
nnró^waż i E.

Niektórz;
sama, ab
ovska i P
w czeskie
postaci, i
między i
a sztuczr
w latach
obiekty z
najróżnie

15 Ibidem. —


daściwszym sensem jest nazy-
.. syntezę słowa i obrazu,
ia za pomocą niej ustalo-
liotami i ich określeniami,
ta w raju wymaga pilnej
zić właśnie poetyści. Pra-
tworzywem tak samo re-
larza czy rzeźbiarza - nie
lo.
aby rzeczywistość objawiła się
zywaniu - piszą Lenka Bydź-
ęconym idei h/rgMac udumicne
trzegać ją można w jej czystej
latach dwudziestych dualizm
d dodatkowych nawarstwień,
:ze w normalnych stosunkach,
rd: z jednej strony powstawały
kolaże, których podłożem były

. za: L. Bydźovska, K. Srp, Lzh-
Galerie hlavniho mesta Prahy,
CR, Umeleckoprumysloye mu-