DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.6746#0083
37
V E T E R. U M P I C T U R JE
SEPULGRI NASONIORUM
Explicatae 3 atque animadverfionibus illuflrafce
JOHANNE PETRO BELLORIO.
OPERIS PR^EFATIO.
Aud levis fane jaStura ducenda eft, quod ad atatcm no- *™m*m
firam non &que TiSlorum ac Sculptorum & Statuariorum ftorum TwrL
cximia pervenerint opera; neque contingat nohis mdie-vi- TZm£mZ
dere Apellem, Zeuxim, Tarrhafium , & Timanthem ; utrmt-
ApoIIonium, Agafiam, Glyconem, Ckomenem fumma animi
admiratione Roma confpicimus , plurimofque alios , qui ex
illuftrioribus Athenarum & Gracia fcholis prodierunt. Ni-
mirum tot incendiis & ruinis ita prorfus interierunt, &
abfumta funt praclara illa TiSlurx decora & omamenta,
ut nihil prttter fui defiderium nobis reliquerint; eorumquc
dumtaxat memoria in Veterum fcriptis & monumentis fuperftes exijiat, quam certe
nulla umquam delebit oblivio. Quare , Ji quis de Veterum TiSlurx praftantia judl-
cium ferre voluerit, illarum faneftatuarum , qu<t noftro adhuc tempore fuperfunt, ar~
tificio eam metiatur, oportet; qua quidem prifcorum artificum fummam induftriam,
ingeniumque fummum abunde declarant . TiSIura enim W Sculptura , quum utrique pmura,&scui.
prima illam & rudem formam delineatio inducat, tam arSlo quafi necefsitudinis vin-
culo , quod ad ftudium, judicium > $ ingenii vim attinet, colligantur , ut, fi folam cuh coir>£antur-
marmoris & coloris dijferentiam tollas, in reliquis omnibus amicifsime confpirent, &
copulentur, atque una tantum ars videantur, eodem quafi ingenii humani partu edi-
t&, & ad eumdem finem omnia referentes, nimirum ut naturam imitentur artificiofe*
Htnc mirum non eft, duas has artes, five illarum ortum , jhe interitum fpeSIes, fivc
denique, quum in lucem redierunt, eadem fata eafdtmque <vicifsitudines femper exper-
tas cffe pro temporum ac morum ratione ; ita ut ab utraque eadem exempla, # fimtlia
prorfus documenta peti pofint. Quamvis autem Veterum TiBurtc ne retiquix quidem fk«*jattrh
* J r 1 J ^^r 7 / r ' Ptiiwa adhuc
nojtra memoria Juperfint, qua prijcorum Sculptorum operibus conjerrt queant; non ta- fupcrfum reii-
men credendum eft, ita omnia oblivionis tenebris involuta & quafi fepulta jacere, ut qUi<e'
ne ulla quidem pri/tina lucis fcintillula nobis reltSla fuerit. Certum enim e(l3 Raphae- tT R^blltlh
7 TT 1 7 7 cn r/ n A n t vrbniatti'
lem Vrbinatem, hodierna TiSlura rejtitutorem W principem , nonnullas hujus generis
rehquias, in ruderibus & ruinis inventas , in lucem rcvocajfe, ad quarum imitatio-
nem cum in pingendo ftudiofe fe componcret, artem hanc ad fummam elegantiam &
perfeSIionem, ad quam veteres Grxci eam perduxerant, & a qua ante ipfius xtatem
longe aberat, excoluit. Is primus oculos fuos conjecit in vtftigia piSlurarum antiqua- ^fiuJ<e]rtrk""
rum, qua Roma in Titi ac Trajani thermis , necnon in celeberrima Hadriani mlla,
qua Tibure eft, uti & in Neapolitanis & Tuteolanis Cryptis ad ipfius ufque atatem
permanferant. Imo fama eft , eum in Graciam mifijfe homines pingendi peritos, qui il-
lorum operum reliquias colligerent , qua Gracis immortalem gloriam pepererunt. His
fariter wftigiis inharenies Julius Romanus, Tolydorus, & Johannes Vtinenfis, ma-
gnum fibi hac in arte nomen compararunt, quorum pojlremus in Vaticanas Torticus
rarifsima quaque Tiburtina VilU ornamenta tranftulitcodemque paSIo reliqui Difci-
puli egregium prorfus & laudabile magiftri fui Raphaelis exemplum feSiati funt j qui
fane in Vaticanis JEdibus aternitate di?na exempla eximix TiSlura, qua Veteres ex-
celluerunt, nobis reliquit; &, five coloris prxftantiam fi<ve ipfum efformandi artificium
fpeStes , admirabilem illam Zeuxis , Tarrhafii , & Apellis artem vehti in hcem dcnuo ^
revocajfe videtur . Ceterum perfuafus fum, fi in eruendis ex humo Veterum piBuris ea-
demfqu* in quxrendis ftatuis & marmoribus, poneretur opera & ftudimn, nos plura
V E T E R. U M P I C T U R JE
SEPULGRI NASONIORUM
Explicatae 3 atque animadverfionibus illuflrafce
JOHANNE PETRO BELLORIO.
OPERIS PR^EFATIO.
Aud levis fane jaStura ducenda eft, quod ad atatcm no- *™m*m
firam non &que TiSlorum ac Sculptorum & Statuariorum ftorum TwrL
cximia pervenerint opera; neque contingat nohis mdie-vi- TZm£mZ
dere Apellem, Zeuxim, Tarrhafium , & Timanthem ; utrmt-
ApoIIonium, Agafiam, Glyconem, Ckomenem fumma animi
admiratione Roma confpicimus , plurimofque alios , qui ex
illuftrioribus Athenarum & Gracia fcholis prodierunt. Ni-
mirum tot incendiis & ruinis ita prorfus interierunt, &
abfumta funt praclara illa TiSlurx decora & omamenta,
ut nihil prttter fui defiderium nobis reliquerint; eorumquc
dumtaxat memoria in Veterum fcriptis & monumentis fuperftes exijiat, quam certe
nulla umquam delebit oblivio. Quare , Ji quis de Veterum TiSlurx praftantia judl-
cium ferre voluerit, illarum faneftatuarum , qu<t noftro adhuc tempore fuperfunt, ar~
tificio eam metiatur, oportet; qua quidem prifcorum artificum fummam induftriam,
ingeniumque fummum abunde declarant . TiSIura enim W Sculptura , quum utrique pmura,&scui.
prima illam & rudem formam delineatio inducat, tam arSlo quafi necefsitudinis vin-
culo , quod ad ftudium, judicium > $ ingenii vim attinet, colligantur , ut, fi folam cuh coir>£antur-
marmoris & coloris dijferentiam tollas, in reliquis omnibus amicifsime confpirent, &
copulentur, atque una tantum ars videantur, eodem quafi ingenii humani partu edi-
t&, & ad eumdem finem omnia referentes, nimirum ut naturam imitentur artificiofe*
Htnc mirum non eft, duas has artes, five illarum ortum , jhe interitum fpeSIes, fivc
denique, quum in lucem redierunt, eadem fata eafdtmque <vicifsitudines femper exper-
tas cffe pro temporum ac morum ratione ; ita ut ab utraque eadem exempla, # fimtlia
prorfus documenta peti pofint. Quamvis autem Veterum TiBurtc ne retiquix quidem fk«*jattrh
* J r 1 J ^^r 7 / r ' Ptiiwa adhuc
nojtra memoria Juperfint, qua prijcorum Sculptorum operibus conjerrt queant; non ta- fupcrfum reii-
men credendum eft, ita omnia oblivionis tenebris involuta & quafi fepulta jacere, ut qUi<e'
ne ulla quidem pri/tina lucis fcintillula nobis reltSla fuerit. Certum enim e(l3 Raphae- tT R^blltlh
7 TT 1 7 7 cn r/ n A n t vrbniatti'
lem Vrbinatem, hodierna TiSlura rejtitutorem W principem , nonnullas hujus generis
rehquias, in ruderibus & ruinis inventas , in lucem rcvocajfe, ad quarum imitatio-
nem cum in pingendo ftudiofe fe componcret, artem hanc ad fummam elegantiam &
perfeSIionem, ad quam veteres Grxci eam perduxerant, & a qua ante ipfius xtatem
longe aberat, excoluit. Is primus oculos fuos conjecit in vtftigia piSlurarum antiqua- ^fiuJ<e]rtrk""
rum, qua Roma in Titi ac Trajani thermis , necnon in celeberrima Hadriani mlla,
qua Tibure eft, uti & in Neapolitanis & Tuteolanis Cryptis ad ipfius ufque atatem
permanferant. Imo fama eft , eum in Graciam mifijfe homines pingendi peritos, qui il-
lorum operum reliquias colligerent , qua Gracis immortalem gloriam pepererunt. His
fariter wftigiis inharenies Julius Romanus, Tolydorus, & Johannes Vtinenfis, ma-
gnum fibi hac in arte nomen compararunt, quorum pojlremus in Vaticanas Torticus
rarifsima quaque Tiburtina VilU ornamenta tranftulitcodemque paSIo reliqui Difci-
puli egregium prorfus & laudabile magiftri fui Raphaelis exemplum feSiati funt j qui
fane in Vaticanis JEdibus aternitate di?na exempla eximix TiSlura, qua Veteres ex-
celluerunt, nobis reliquit; &, five coloris prxftantiam fi<ve ipfum efformandi artificium
fpeStes , admirabilem illam Zeuxis , Tarrhafii , & Apellis artem vehti in hcem dcnuo ^
revocajfe videtur . Ceterum perfuafus fum, fi in eruendis ex humo Veterum piBuris ea-
demfqu* in quxrendis ftatuis & marmoribus, poneretur opera & ftudimn, nos plura