Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (12.1950)

MANIERYZM I POCZĄTKI REALIZMU W PEJZAŻU NIDERLANDZKIM


Rgc. 3. Jacopo Tintoretto. Pejzaż z piszącym poetą, Princeton, (w/g Tietzego).

spojrzenie w dwie aleje flankowane drzewami .Teren nie odchodzi w głąb
falami równoległymi do płaszczyzny obrazu, jak w pejzażu panoramicz-
nym, gdzie warstwy piętrzyły się poziomo jedna nad drugą, rzutując dal
na płaszczyznę obrazu; nie ma tu również diagonalnego systemu kompo-
zycji przestrzennej, częstego w kosmicznym pejzażu Bruegla. U Fiam-
ss Związki pejzażu z teatrem zasługują na zbadanie (postuluje to również Ra-
czyński). Nie pogłębiając bynajmniej tego obszernego zagadnienia, warto zaznaczyć,
że na terenie włostkim, podobnie jak w malarstwie pejzażowym, również w scenografii,
system kulisowy dochodzi do ostatecznego sformułowania ok. r. 1600. Giovanni Batt.
Aleotti pierwszy zastosował na scenie system kulis w 1606 r. w teatrze ,,Intrep<idi"
w Ferrarze; również jego dziełem jest rozbudowany system kulisowy w ,,Teatro
Farnese" w Parmie (1618). Por. na ten temat (i w ogóle o związkach scenografii ze
sztuką w epoce manieryzmu i baroku): Hans Tintelnot, Barocktheater und barocke
Kunst. Die Entraicklungspeschichte der Fest- und Theaterdekoration in ih/rem Ver-
baltnis zur barocken Knnst, Berlin, 1939, s. 49.

127