Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (12.1950)

ATTYKI GOTYCKIE NA WARMII

Interesujące nas elementy architektoniczne kościoła orneckiego nie
są równoczesne z trójnawowym korpusem budowli, łączonej słusznie przez
Cłasena i Zinka z kościołem cysterskim w Peplinie i datowanej na lata
ok. 1340—1370 Powstanie zakończenia attykowego łączy się z przebu-
dową, w czasie której wzniesiono kaplice, przylegające do naw bocznych
nieprzerwanym ciągiem od strony południowej i północnej. Za pierwszymi
dziesiątkami XV wieku, jako okresu rozbudowy, świadczą liczne fundacje
ołtarzy i wikarii, jakie wtedy nastąpiły, a przede wszystkim wzmianka
o samych kaplicach! Tak więc w r. 1422 wymienia się kaplicę św. Krzyża,
położoną na lewo od wejścia, w r. 1431 kaplicę od strony południowej
pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, i w r. 1442 kaplicę od strony pół-
nocnej pod wezwaniem Matki Boskiej. Datą ukończenia przebudowy
XV-wiecznej jest najpóźniej rok 1494, w którym biskup płocki Jakub kon-
sekrował kościół na nowo.
Dostawienie rzędów kaplic stworzyło trudności natury konstruk-
cyjnej przy wznoszeniu dachu, i trudności kompozycyjne, wynikłe ze znie-
kształcenia bryły budynku przez poszerzenie niskich naw bocznych.
2 Clasen H., Gotische Baahanst, (Handbach der Knnsttoisseiischaft), Potsdam,
1930, s. 167; Zink H. Ermddndische Haiienkirchen.
^ Dane archiwalne o kaplicach wydobył Dittrich, Beitrage zur Geschichte der
Ermlandischen Kirchen; die Kirche zu Wormditt, Zeitschrift far die Geschichte and
Aitertamshande Ermiaads, IX, Braunsberg 1887, s. 191.


Rt/c. 2. Orneta, fara, eietoacja zachodnia. Fot. Z. ^wiechowski.

311