DOI issue:
Miscellanea
DOI article:Świechowski, Zygmunt: Attyki gotyckie na Warmii
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.34476#0328
ZYGMUNT ŚWIECHOWSKI
zachodu ciąg dachów nawy i kaplic południowych. W postaci najmniej
skażonej przetrwała najciekawsza ze ścian attykowych na lewo od wieży
zachodniej. Jej blendy ostrołukowe przedzielają czworograniaste słupki
sterczynowe, ustawione ukośnie, o delikatnych profilowaniach. Ożywia je
ponadto plastyczna dekoracja krokiewkowa. Na krawędziach krokiewek,
tworzących kąt ostry, znajdują się czworolistne rozetki, zastępujące mo-
tyw czołganki. Suma tych elementów, organizujących ścianę attykową,
składa się na efekt niezwyczajnie ozdobnej powierzchni, szlachetny przez
konsekwencję podziału pionami funkcjonalnych słupków sterczynowych.
Czas powstania tego odcinka attyki określa w przybliżeniu pierwsza
wzmianka z r. 1422, dotycząca kaplicy św. Krzyża, najbardziej wysuniętej
na zachód. Data ustanowienia przynależnej do kaplicy wikarii wskazuje
że nie mogła ona być wzniesiona wiele wcześniej.
Dekoracja attyki orneckiej musiała wywierać duże wrażenie na
współczesnych. Dowodem tego szczyt wschodni kościoła w Reszlu z lat
ok. 1475, w którym zastosowano te same motywy, podane w formie upro-
szczonej, zdradzającej rękę nieco nieudolnych naśladowców/ Przy ustala-
niu genealogii attyki orneckiej nasuwa się porównanie ze zwieńczeniem
kruchty (z 1382 r.) katedry fromborskiej. Nosi ono wszelkie cechy attyki,
osłaniając ze wszystkich stron dach pulpitowy, oparty o ścianę elewacji
zachodniej budynku. Attykę członkują poprzedzielane słupkami sterczy-
nowymi blendy o zakończeniach wimpergowych, przy czym narożne po-
siadają dekorację krokiewkową. Dekoracji tej pozbawiona jest podwyż-
szona blenda środkowa i dwie z nią sąsiadujące, w czym przejawia się
dążność do wywołania optycznego wrażenia trójkątnego szczytu. Było to
s Mattern G., Die Pfarrkircke Et. Petri trud Patdi 2M Rosset, Konigsberg,
1930, s. 26.
Et/c. 5. Frombork, katedra.
314
zachodu ciąg dachów nawy i kaplic południowych. W postaci najmniej
skażonej przetrwała najciekawsza ze ścian attykowych na lewo od wieży
zachodniej. Jej blendy ostrołukowe przedzielają czworograniaste słupki
sterczynowe, ustawione ukośnie, o delikatnych profilowaniach. Ożywia je
ponadto plastyczna dekoracja krokiewkowa. Na krawędziach krokiewek,
tworzących kąt ostry, znajdują się czworolistne rozetki, zastępujące mo-
tyw czołganki. Suma tych elementów, organizujących ścianę attykową,
składa się na efekt niezwyczajnie ozdobnej powierzchni, szlachetny przez
konsekwencję podziału pionami funkcjonalnych słupków sterczynowych.
Czas powstania tego odcinka attyki określa w przybliżeniu pierwsza
wzmianka z r. 1422, dotycząca kaplicy św. Krzyża, najbardziej wysuniętej
na zachód. Data ustanowienia przynależnej do kaplicy wikarii wskazuje
że nie mogła ona być wzniesiona wiele wcześniej.
Dekoracja attyki orneckiej musiała wywierać duże wrażenie na
współczesnych. Dowodem tego szczyt wschodni kościoła w Reszlu z lat
ok. 1475, w którym zastosowano te same motywy, podane w formie upro-
szczonej, zdradzającej rękę nieco nieudolnych naśladowców/ Przy ustala-
niu genealogii attyki orneckiej nasuwa się porównanie ze zwieńczeniem
kruchty (z 1382 r.) katedry fromborskiej. Nosi ono wszelkie cechy attyki,
osłaniając ze wszystkich stron dach pulpitowy, oparty o ścianę elewacji
zachodniej budynku. Attykę członkują poprzedzielane słupkami sterczy-
nowymi blendy o zakończeniach wimpergowych, przy czym narożne po-
siadają dekorację krokiewkową. Dekoracji tej pozbawiona jest podwyż-
szona blenda środkowa i dwie z nią sąsiadujące, w czym przejawia się
dążność do wywołania optycznego wrażenia trójkątnego szczytu. Było to
s Mattern G., Die Pfarrkircke Et. Petri trud Patdi 2M Rosset, Konigsberg,
1930, s. 26.
Et/c. 5. Frombork, katedra.
314