DOI Heft:
Miscellanea
DOI Artikel:Gostyński, Tadeusz: Przypuszczalny prototyp wawelskiego stropu z głowami
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34476#0330
TADEUSZ GOSTYŃSKI
PRZYPUSZCZALNY PR OT (3 TYP
WAWELSKIEGO STROPU Z GŁOWAMI
W 1536 roku, w czasie wykańczania tak zwanej Sali Poselskiej na
Wawelu, umieszczono w niej strop mający zagadkową dekorację: głowy
ludzkie w obramieniu kasetonów.
Pierwowzoru tej dość dziwnej kompozycji szukać zdaje się trzeba
w Arco di Trionfo, zdobiącym bramę wjazdową do dawnej rezydencji kró-
lów Neapolu, Castel Nuovo.
Dwa luki, jeden zamykający bramę i drugi znajdujący się w wyż-
szej kondygnacji, nad lożą, ozdobione są kasetonami ośmiobocznymi i kwa-
dratowymi, w których umieszczone są naprzemian, w szachownicę, głowy
i rozety z herbami Aragonów pośrodkub Pod bramą tą przejeżdżała wie-
lokrotnie Bona ze swą matką Izabellą, biorąc udział w różnych uroczysto-
ściach, od wczesnego dzieciństwa aż do chwili ślubu zawartego ,,per pro-
cura" w Neapolu z Zygmuntem P'. Z Neapolem i Castel Nuovo związane
są jej wspomnienia z najpiękniejszego może okresu jej życia, pozbawio-
nego jeszcze trosk, a pełnego marzeń, okresu, do którego wracała później
wspomnieniem przez całe życie.
Jeśli zwiedzającemu komnaty wawelskie pozostaje w pamięci ów
dziwny strop w Sali Poselskiej, nie w mniejszym stopniu wraża się w pa-
* Riccardo Filangieri, Castel Nuono Reggia Angioina ed Aragonese di Na-
poH, Napoli, 1934, s. 144 i 173. Arco di Trionfo wystawił kr. Alfons Aragoński dla
uczczenia na sposób antyczny swego wkroczenia do Neapolu w dn. 26. II. 1443. Po-
czątkowo, w dniu wjazdu do stolicy wystawiony był na Piazza del Mercato prowi-
zoryczny luk tryumfalny drewniany. Dopiero w r. 1452, po ukończeniu odbudowy
swej rezydencji Alfons Aragoński wrócił do myśli wspaniałego utrwalenia pamięci
swego zwycięstwa i uroczystego wjazdu do Neapolu (Filangieri, s. 107). Prawdopo-
dobnie luk ten w ostatecznej swej formie zaprojektowany był przez Francesco da
Laurana, zaś budową kierował Pietro Martino di Milano. Sam pomysł umieszczenia
luku właśnie nad bramą zamkową, na wąskiej ścianie pomiędzy dwiema wieżami,
pochodzi prawdopodobnie od samego kr. Alfonsa. W pierwszym projekcie, znanym
z rysunku, luk ten był jeszcze na pół gotycki.
^ Władysław Pociecha, Krółotoa Bona, Poznań, 1949, t. I, s. 112, 116, 129, 132,
166, 175 i 201.
316
PRZYPUSZCZALNY PR OT (3 TYP
WAWELSKIEGO STROPU Z GŁOWAMI
W 1536 roku, w czasie wykańczania tak zwanej Sali Poselskiej na
Wawelu, umieszczono w niej strop mający zagadkową dekorację: głowy
ludzkie w obramieniu kasetonów.
Pierwowzoru tej dość dziwnej kompozycji szukać zdaje się trzeba
w Arco di Trionfo, zdobiącym bramę wjazdową do dawnej rezydencji kró-
lów Neapolu, Castel Nuovo.
Dwa luki, jeden zamykający bramę i drugi znajdujący się w wyż-
szej kondygnacji, nad lożą, ozdobione są kasetonami ośmiobocznymi i kwa-
dratowymi, w których umieszczone są naprzemian, w szachownicę, głowy
i rozety z herbami Aragonów pośrodkub Pod bramą tą przejeżdżała wie-
lokrotnie Bona ze swą matką Izabellą, biorąc udział w różnych uroczysto-
ściach, od wczesnego dzieciństwa aż do chwili ślubu zawartego ,,per pro-
cura" w Neapolu z Zygmuntem P'. Z Neapolem i Castel Nuovo związane
są jej wspomnienia z najpiękniejszego może okresu jej życia, pozbawio-
nego jeszcze trosk, a pełnego marzeń, okresu, do którego wracała później
wspomnieniem przez całe życie.
Jeśli zwiedzającemu komnaty wawelskie pozostaje w pamięci ów
dziwny strop w Sali Poselskiej, nie w mniejszym stopniu wraża się w pa-
* Riccardo Filangieri, Castel Nuono Reggia Angioina ed Aragonese di Na-
poH, Napoli, 1934, s. 144 i 173. Arco di Trionfo wystawił kr. Alfons Aragoński dla
uczczenia na sposób antyczny swego wkroczenia do Neapolu w dn. 26. II. 1443. Po-
czątkowo, w dniu wjazdu do stolicy wystawiony był na Piazza del Mercato prowi-
zoryczny luk tryumfalny drewniany. Dopiero w r. 1452, po ukończeniu odbudowy
swej rezydencji Alfons Aragoński wrócił do myśli wspaniałego utrwalenia pamięci
swego zwycięstwa i uroczystego wjazdu do Neapolu (Filangieri, s. 107). Prawdopo-
dobnie luk ten w ostatecznej swej formie zaprojektowany był przez Francesco da
Laurana, zaś budową kierował Pietro Martino di Milano. Sam pomysł umieszczenia
luku właśnie nad bramą zamkową, na wąskiej ścianie pomiędzy dwiema wieżami,
pochodzi prawdopodobnie od samego kr. Alfonsa. W pierwszym projekcie, znanym
z rysunku, luk ten był jeszcze na pół gotycki.
^ Władysław Pociecha, Krółotoa Bona, Poznań, 1949, t. I, s. 112, 116, 129, 132,
166, 175 i 201.
316