Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (16.1954)

II. 1. A. Le Brun, Dwie stojące figury kobiece. Nr 3 (por. spis na końcu artykułu)
(Fot. L. Sempoliński)

STANISŁAWA SAWICKA
NIEZNANE RYSUNKI ANDRZEJA LE BRUN1

'Rysunki artystów malarzy i rzeźbiarzy są szcze-
gólnie interesującym materiałem i stanowią niejed-
nokrotnie pierwszorzędnie ważny przyczynek do po-
znania ich twórczości artystycznej. Zarówno pierw-
szy zarys pomysłu twórczego, jak i studia przygoto-
wawcze do kompozycji malarskiej dają nam nieraz
klucz do zrozumienia dróg twórczości danego artysty,
pozwalają zrozumieć i lepiej ocenić niejedno dzieło
sztuki.
Jest to jednak niezmiernie trudny do opracowa-
nia dział zbiorów i stąd pochodzą zarówno zmienne
atrybucje, jak i duża ilość anonimów, nie zawsze bo-
wiem rysunek przedstawia dość cech indywidualnych
zarówno kompozycyjnych, jak i fakturowych — jak
dukt ręki, plamy pędzla czy ślad ołówka — by mógł
być z całą pewnością przypisany danemu autorowi.
Nieraz z trudem tylko dzięki identyfikacji obrazów,
znalezieniu materiału porównawczego lub jakichś od-
kryć archiwalnych rysunek da się ściślej określić.
W zbiorach Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersy-
teckiej w Warszawie znajduje się pokaźny liczebnie
zespół rysunków artystycznych, pochodzących z kilku
kolekcji narastających jednak niemal jednocześnie,
a zamykających się w obrębie ok. pół wieku, obejmu-
jąc ostatnie trzydziestolecie w. XVIII i pierwszą

ćwierć XIX w. Zbiór ten zawiera rysunki z Gabinetu
Rycin Stanisława Augusta, stanowiącego podstawę
dzisiejszego zbioru graficznego, dalej kolekcję Stani-
sława Kostki Potockiego, niewielki zbiorek dawnego
Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego oraz ko-
lekcję Król. Warsz. Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Później przyszły nowe nabytki z okresu międzywo-
jennego dwudziestolecia.
Zbiór królewski liczył ok. 2 000 rysunków (ra-
zem: architektonicznych i artystycznych). Były to pra-
ce rozmaitych artystów, tak obcych, jak i spoloni-
zowanych, działających w Polsce, opłacanych często
ze szkatuły królewskiej. Rysunki artystów Polaków
były w zbiorze raczej nieliczne, natomiast interesujące
ich uzupełnienie stanowiły tzw. rysunki amatorów,
pomieszczone w osobnym pudle w liczbie ok. 460 oraz
rysunki anonimowe, ułożone po części w7edług tema-
tów (3 teki).
Układ zasadniczej kolekcji rysunków artystycz-
nych był alfabetyczny, według nazwisk artystów.
Zbiór Stanisława Kostki Potockiego, ofiarowany
Uniwersytetowi w r. 1817 przy zakupywaniu Królew-
skiego Gabinetu Rycin dla Uniwersytetu Warszaw-
skiego, zawierał ok 300 rysunków oryginalnych, uło-
żonych w 5 tekach według szkół.

1 Artykuł niniejszy był w skróconej formie przed-
stawiony na posiedzeniu Komisji Hist. Sztuki P. A. U.
w Krakowie w dn. 28.VI.1952 r. Streszczenie dotąd

67

w druku się nie ukazało. Tekst obecny jest przero-
biony i rozszerzony.