DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Koziejowska, Zofia: Falenty - Rezydencja wiejska warszawskiego bankiera w dobie oświecenia
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38029#0288
ZOFIA KOZIE JO WSKA
FALENTY - REZYDENCJA WIEJSKA WARSZAWSKIEGO BANKIERA
W DOBIE OŚWIECENIA*
Półtoramilowa odległość Falent od Warszawy na
szlaku, prowadzącym do niej z Krakowa wywarła nie-
wątpliwie wpływ na ich losy. Pierwsza wiadomość
o nich pochodzi z dn. 24.IV.1434 roku, gdy zanotowa-
no, że Boruta, chorąży ziemi mazowieckiej, spłaca
prawa i pretensje do Falent Puchały z Raszyńca, Ja-
na z Runowa i Adama z Czeczotek. W roku 1482 ksią-
żę Bolesław obdarował Dziersława z Falent placami
i gruntem w Warszawie na wybudowanie domu
i stajni1. W XVI wieku Falenty należały kolejno do
Wiśniewskich i Wolskich.
Ok. 1620 roku Zygmunt Opacki, ówczesny właści-
ciel Falent, rządca z Zamku Krakowskiego, wznosi tu
murowany pałac, o którym w opisie podróży pani de
Guebriant w r. 1642 zanotowano2, że wszystkie jego
mury są gipsem wyprawne, czyli tynkowane, że dla
króla Władysława IV, który czasem tam przyjeżdża
na odpoczynek, są ozdobne apartamenta z francuska
sporządzone, że dom ma wielkie podwórze, dobrze
* Artykuł niniejszy jest streszczeniem pracy ma-
gisterskiej wykonanej w r. 1951 na Uniwersytecie
Warszawskim, pod kierunkiem prof, dr Stanisława Lo-
rentza.
1 Obie wiadomości, jak i dane o późniejszych wła-
rozrządzone stajnie i ogród przyjemny, a leży wśród
gajów i strumyków, łąk i kanałów. Z tej pierwszej
murowanej budowli pozostały pod częścią dzisiejsze-
go pałacu piwnice o murach prawie dwumetrowej
grubości z kolebkowymi sklepieniami i może niektóre
pomieszczenia parterowe. Wymiary cegieł wynoszą
tu 12 X 14 X 31 cm. Dnia 4.III.1646 roku przybyła
do Falent królowa Maria Ludwika i stąd odbywała
wjazd do Warszawy dn. 20.III. t. r.
W r. 1654 Zygmunt Opacki muruje kościół w są-
siednim Raszynie. Po nim dziedziczy Falenty syn Woj-
ciech, zm. w r. 1680, jak świadczy nagrobek w koście-
le raszyńskim. Dnia 8.III.1670 r. przybywa tu z Czę-
stochowy królowa Eleonora, po którą następnego dnia
przyjeżdża z Warszawy król Michał Korybut. Dnia
8.VIII.1683 r. następny właściciel, Stanisław brat
Wojciecha Opackiego, gości tu Jana Sobieskiego
w drodze do Wiednia. W końcu wieku XVII Falen-
ty przechodzą do Władysława Łosia, wojewody po-
ścicielach Falent wg wypisów w Tekach Korotyńskie-
go w Archiwum m. Warszawy.
2 Wypis z podróży Pani de Guebriant, posłowej
nadzwyczajnej do Polski za Władysława IV, Nowy
Pamiętnik Warszawski, sierpień 1801.
II. 1. Plan posiadłości Teppera w Falentach. Wg planu Sz. B. Zuga z r. 1784 w Gab. Rycin U. W.,
rys. S. Miłoszewski.
258
FALENTY - REZYDENCJA WIEJSKA WARSZAWSKIEGO BANKIERA
W DOBIE OŚWIECENIA*
Półtoramilowa odległość Falent od Warszawy na
szlaku, prowadzącym do niej z Krakowa wywarła nie-
wątpliwie wpływ na ich losy. Pierwsza wiadomość
o nich pochodzi z dn. 24.IV.1434 roku, gdy zanotowa-
no, że Boruta, chorąży ziemi mazowieckiej, spłaca
prawa i pretensje do Falent Puchały z Raszyńca, Ja-
na z Runowa i Adama z Czeczotek. W roku 1482 ksią-
żę Bolesław obdarował Dziersława z Falent placami
i gruntem w Warszawie na wybudowanie domu
i stajni1. W XVI wieku Falenty należały kolejno do
Wiśniewskich i Wolskich.
Ok. 1620 roku Zygmunt Opacki, ówczesny właści-
ciel Falent, rządca z Zamku Krakowskiego, wznosi tu
murowany pałac, o którym w opisie podróży pani de
Guebriant w r. 1642 zanotowano2, że wszystkie jego
mury są gipsem wyprawne, czyli tynkowane, że dla
króla Władysława IV, który czasem tam przyjeżdża
na odpoczynek, są ozdobne apartamenta z francuska
sporządzone, że dom ma wielkie podwórze, dobrze
* Artykuł niniejszy jest streszczeniem pracy ma-
gisterskiej wykonanej w r. 1951 na Uniwersytecie
Warszawskim, pod kierunkiem prof, dr Stanisława Lo-
rentza.
1 Obie wiadomości, jak i dane o późniejszych wła-
rozrządzone stajnie i ogród przyjemny, a leży wśród
gajów i strumyków, łąk i kanałów. Z tej pierwszej
murowanej budowli pozostały pod częścią dzisiejsze-
go pałacu piwnice o murach prawie dwumetrowej
grubości z kolebkowymi sklepieniami i może niektóre
pomieszczenia parterowe. Wymiary cegieł wynoszą
tu 12 X 14 X 31 cm. Dnia 4.III.1646 roku przybyła
do Falent królowa Maria Ludwika i stąd odbywała
wjazd do Warszawy dn. 20.III. t. r.
W r. 1654 Zygmunt Opacki muruje kościół w są-
siednim Raszynie. Po nim dziedziczy Falenty syn Woj-
ciech, zm. w r. 1680, jak świadczy nagrobek w koście-
le raszyńskim. Dnia 8.III.1670 r. przybywa tu z Czę-
stochowy królowa Eleonora, po którą następnego dnia
przyjeżdża z Warszawy król Michał Korybut. Dnia
8.VIII.1683 r. następny właściciel, Stanisław brat
Wojciecha Opackiego, gości tu Jana Sobieskiego
w drodze do Wiednia. W końcu wieku XVII Falen-
ty przechodzą do Władysława Łosia, wojewody po-
ścicielach Falent wg wypisów w Tekach Korotyńskie-
go w Archiwum m. Warszawy.
2 Wypis z podróży Pani de Guebriant, posłowej
nadzwyczajnej do Polski za Władysława IV, Nowy
Pamiętnik Warszawski, sierpień 1801.
II. 1. Plan posiadłości Teppera w Falentach. Wg planu Sz. B. Zuga z r. 1784 w Gab. Rycin U. W.,
rys. S. Miłoszewski.
258