Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (17.1955)

KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI

wianego malarza, bo wpływy te o-
graniczały się do tej fazy twórczości
Neunhertza.
Referat H. Dziurli (Szczecin) Ze
studiów nad barokową rzeźbą wiel-
kopolską i jej związkami z rzeźbą
śląską rzucił światło na nieopraco-
wany dotąd zabytek dużej klasy —
stalle z kościoła oo. benedyktynów
w Lubiniu. W oparciu o dokładną
analizę stall powstałych w latach
1730-38 omówił autor współczesną im
rzeźbę śląską, wiążącą się stylistycz-
nie ze stallami lubińskimi. Niezna-
ny twórca stall wykazuje cechy,
zbliżające go do dzieł przypisywa-
nych Janowi Jerzemu Urbańskiemu,
jednemu z najlepszych rzeźbiarzy
środowiska wrocławskiego (może
twórcy m. in. figur czterech ojców
kościoła z katedry we Wrocławiu,
wykazujących szczególne podobień-
stwa z figurami stall lubińskich).
Urbański był z kolei związany z
praskim warsztatem Brokoffów, od-
grywającym znaczną rolę w rozwoju
rzeźby barokowej środkowej Euro-
py'-
W dyskusji E. Kręglewska wy-
mieniła szereg rzeźb barokowych ze
Śląska i Wielkopolski wiążących się
z barokiem praskim.
Komunikat I. Voise (Toruń) Wro-
cławskie prace B. Strachów skie go
w 300-setną rocznicę przyłączenia
Pomorza do Polski wniósł szereg in-
teresujących przyczynków do dzia-
łalności czołowego grafika śląskie-
go XVIII stulecia. W związku z ob-
chodami w r. 1754 300-lecia wy-
zwolenia Prus Królewskich spod
władzy zakonu wykonał Strachow-
ski — wrocławianin ryciny graficz-
ne w drukach dedykowanych prze-
ważnie Augustowi III. Ponadto wy-
konał on do druku reprodukcję me-
dalu jubileuszowego ze sceną spa-
lenia zamku krzyżackiego w 1454 r.
oraz wręczenia noty o zwycięstwie
Związku Pruskiego, przed zamkiem
w Malborku. Fakt zamówienia przez
Toruń rycin u Strachowskiego, pro-
pagatora kultury polskiej na Ślą-

sku, był dowodem patriotycznej my-
śli zamawiających, tym bardziej, że
Toruń prawie z reguły posługiwał
się grafikami lipskimi i gdańskimi.
Referat G. Chmarzyńskiego (Po-
znań) Postulaty badawcze w zakre-
sie sztuki śląskiej wygłosił w za-
stępstwie nieobecnego prelegenta P.
Skubiszewski. Sumując postulaty
stwierdził autor, że w ciągu lat naj-
bliższych zakres pracy nad sztuką
śląską powinien obejmować:
a) pogłębienie świadomości meto-
dologicznej, opartej na zasadzie
materializmu historycznego,
b) krytyczne spojrzenie na cało-
kształt sztuki śląskiej, którego
wstępnym stopniem będzie jej
periodyzacja,
c) kontynuowanie badań faktogra-
ficznych i dokumentacji, w któ-
rych skład wejdą opracowania
katalogów zabytków sztuki, roz-
poczynając od Górnego Śląska, tj.
województwa opolskiego i stali-
nogrodzkiego,
d) opracowanie monograficzne za-
gadnień specjalnych o szczegól-
nej wadze, jak: architektura i
rzeźba monumentalna XII w.
(portal olbiński); początki urba-
nistyki śląskiej; oblicze kultural-
ne terenów wzdłuż Karkonoszy
i doliny Białej — Nysy Kłodz-
kiej za przesieką wschodnią we
wczesnym XIII w.; przyczyny
przełomu w rozwiązaniach archi-
tektonicznych okresu 1270-95;
rzeźba nagrobna XIV w.; proble-
my rzeźby „stwoszowskiej“ na
Śląsku; architektura zamków i
budownictwo miejskie w dobie
renesansu (zagadnienia attyki);
w związku z problematyką rzeź-
by renesansowej wyjaśnienie ro-
li bpa Turzona a równocześnie
rozwoju mieszczańskich epitafiów
XVI w.; powiązania baroku ślą-
skiego z polskim, szczególnie te-
renów Wielkopolski i sąsiadują-
cych ze Śląskiem dzielnic Mało-
polski; renesansowa grafika

książkowa na Śląsku; malarskie
dekoracje drewnianych i muro-
wanych kościołów od XV w. do
późnego baroku.
Przewodniczący Sesji Śląskiej W.
Tomkiewicz w swym przemówieniu
podsumowującym wyniki konferen-
cji podkreślił znaczenie połączenia
sesji z poprzedzającymi ją nauko-
wymi objazdami terenu. Omówił
braki w dotychczasowych badaniach
i zaproponował zorganizowanie dy-
skusji w poszczególnych środowi-
skach naukowych nad postulatami
wysuniętymi przez G. Chmarzyń-
skiego. Ze swej strony wysunął po-
stulaty: 1) ścisłej współpracy archi-
tektów z historykami sztuki, 2) ape-
lowanie do odpowiednich czynników
o subwencje na odbudowę zabytków
sztuki śląskiej, uzasadniając wagę
tego zagadnienia m. in. jego poli-
tycznymi aspektami.
W imieniu Stowarzyszenia Histo-
ryków Sztuki w Polsce zapewnił po-
moc w stworzeniu bazy organiza-
cyjnej dla badań nad sztuką śląską.
Sekretarz Zarządu Głównego Sto-
warzyszenia M. Porębski odczytał
wnioski, które wpłynęły do prezy-
dium: 1) M. Morelo wskiego — o
zwrócenie się do Dyrekcji Muzeum
Archidiecezjalnego z prośbą o odszu-
kanie portretu Karola Ferdynanda
Wazy celem jego restauracji, 2) Z.
Rewskiego — o wystąpienie do od-
powiednich czynników w sprawie
powiększenia kredytów na akcję
udostępnienia zespołów archiwal-
nych zmagazynowanych na tere-
nach Śląska, niezbędnych dla ba-
dań powiązań sztuki śląskiej z Pol-
ską centralną, badań, których ce-
lem jest odparcie ataków propagan-
dowej nauki zachodnio-niemieckiej.
Zamykając obrady W. Tomkie-
wicz podziękował gospodarzom Se-
sji, członkom Wrocławskiego Od-
działu Stowarzyszenia oraz Dyrek-
cji Muzeum Śląskiego za wydatny
udział w zorganizowaniu konfe-
rencji.
B. W.