B. RENARD — ARCHITEKT POLSKI XVIII W.


II. 4. Benedykt Renard, Fontanna. Projekt konkursowy z 1706 r., rzut. Zbiory
Archivio Storico dell" Accademia di San Luca, Fot. M. Zgórniak.

Nieco później (w roku 1718) przebywał w Bolonii.
Późniejsze jego losy — ani dzieła — nie były znane.
Batowski napisał także, że artysta ten mógł być
identyczny z Janem Benedyktem Renardem, po-
chodzącym z francuskiej rodziny, nobilitowanym
w Polsce w roku 1719 i obdarzonym w roku nas-
tępnym tytułem barona2.
Ta ostatnia informacja, wynikająca z niedo-
kładnego odczytania Herbarza Niesieckiego, jest
jednak błędna. Dowódca gwardii koronnej i saski
generał Jan Baptysta Renard3 był bowiem bratem
Benedykta i on to właśnie otrzymał polską nobili-
tację, nie w 1719, lecz dopiero w 1726 roku. Jan
Renard, pomimo roli, jaką odgrywał na dworze
i w armii Wettynów, został jednak — w stopniu
większym nawet niż Benedykt — zapomniany
przez naszą historiografię4. Stwierdzenie Niesiec-
kiego5, iż siostrzenicą braci Renard była Anna
Orzelska, zauważone wprawdzie przez biografów
tej ukochanej legitymowanej córki Augusta II
niekoronowanej królowej jego dworu ostatnich lat
panowania6, było jednak pomijane przez innych
historyków i nie wpłynęło na wyświetlenie zna-
czenia tej rodziny.

Nowsza polskojęzyczna literatura na temat
Benedykta Renarda wniosła niezbyt wiele do jego
biografii. Notatka w słowniku architektów Łozy
wzbogaciła zasób faktów podanych przez Batow-
skiego jedynie o wiadomość nieprawdziwą (doty-
czącą rzekomego epitafium Renarda w Węgrowie)7,
sprostowaną następnie przez Mariusza Karpowi-
cza w artykule o polonikach w Akademii Św. Łu-
kasza, zawierającym również próbę szerszej cha-
rakterystyki stylistycznej rzymskich rysunków Re-
narda8. Rysunki te — istotny przykład polsko-
włoskich związków artystycznych — zostały tak-
że krótko omówione (i częściowo reprodukowane)
przez Irenę Malinowską w katalogu polskiej wy-
stawy w Palazzo Venezia w Rzymie w roku 19759.
Dla naszej historii sztuki Renard pozostawał jed-
nak postacią mało konkretną, skoro jeszcze nie-
dawno w monografii pałacu Radziwiłłów w War-
szawie określono go jako „nieznanego bliżej archi-
tekta, kapitana De Renard"10. Ostatnio opubliko-
wane wyniki badań Jerzego Kowalczyka11, który
wykorzystał m.in. wypisy archiwalne Euzebiusza
Łopacińskiego przechowywane w Ośrodku Doku-
mentacji Zabytków w Warszawie, dowodzą, że

29