Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (54.1992)

MAŁGORZATA SZAFRAŃSKA


II. 21. Grób Adonisa na wyspie, drzeworyt,
wg F. Colonna, „Hypnerotomachia Poliphili", 1499 r.

cję literackim krajobrazem, w którym porusza się
Poliphilo odczytujący po drodze tajemnicze senten-
cje, hieroglify i rebusy.
KRAJOBRAZ SYMBOLICZNY
Ogrody opisane w Hypnerotomachii Poliphili nie
były projektami, modelami opracowanymi z myślą
o odtwarzaniu choć autor, a za nim ilustrator
pokazali np. praktyczny sposób podziału wyspy na
dwadzieścia ogrodowych części (il.23). Rytm kolej-
nych sekwencji przystrzennych na wyspie nie jest

rytmem ogrodu, lecz porządkiem wynikającym
z toku rozwoju literackiego wątku dzieła. Autor
tworzy kolejne ogrody gdy pojawiają się kolejne
pojęcia i problemy do symbolicznego zapisania.
Ogród na wyspie, którego opis przez swą szczegóło-
wość tak często każe myśleć o związku z ogrodową
rzeczywistością , jest w istocie sztuczną konstrukcją
szyfrującą grupę istotnych w tekście Francesco
Colonny znaczeń.
Na tej wyspie jest wiele ogrodniczych niedo-
rzeczności: przede wszystkim układ kolisty — for-
ma antyogrodowa, utrudniająca wytyczanie i pielę-
gnację kwater. Dalej: układanie każdego z kręgów
z indentycznych kwater. Te i inne ogrodnicze

18