DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Recenzje - Wystawy
DOI article:Waźbiński, Zygmunt: Simon Vouet (1590-1649): Paryż, Galeries Nationales du Grand Palais, 6 listopada 1990-11 lutego 1991
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48739#0087
RECENZJE — WYSTAWY
Cassiano Dal Pozzo, jako uczestnik wielu rzymskich
spotkań intelektualistów (w roku 1613 przystał do Ac-
cademia dei Lincei oraz, prawdopodobnie w tym samym
czasie, do Accademia dei Humoristi), ułatwił zapewne
Vouetowi nawiązanie kontaktów ze środowiskiem litera-
ckim Wiecznego Miasta. Dzięki niemu, prawdopodob-
nie, poznał Vouet przebywającego w Rzymie w latach
1608-1615 weneckiego poetę Giulia Strozziego, założycie-
la Accademia degli Ordinati, mieszczącej się w pałacu
kardynała G. B. Detti29; jego portret (zaginiony, znany
dzięki rycinie Michaela Lasne) wykonał Vouet podczas
swego drugiego pobytu w Wenecji (1627). Warto też
odnotować i ten fakt, że kardynał Detti był bliskim
krewnym rodziny Aldobrandinich, zaprzyjaźnionej z kar-
dynałem Del Monte. Zapewne w podobnych okolicznoś-
ciach poznał Vouet pochodzącego z Ascoli poetę Marcel-
lo Giovanettiego, członka założonej przez kardynała
Ludovico Ludovisi Accademia dei Virtuosi3°, dla które-
go wykonał portret oraz frontispis opublikowanego
w 1626 r. zbioru pt. Poesie. Warto jednakże i tym razem
zwrócić uwagę na bardzo dobre stosunki łączące rodzinę
Ludovisi z kardynałem del Monte.
Nie wiadmo z jakiego rzymskiego „klanu" literac-
kiego pochodzili inni ludzie pióra, z którymi współ-
pracował Vouet: Gio. Andrea Rovetti oraz Vincenzo
Giuniggio (ilustracje utworów). Czy spotkał ich — podo-
bnie jak Cassiana — u kardynała Del Monte?
W jednym przypadku nie ma wątpliwości co do
osoby, która poleciła Voueta kardynałowi Maurycemu
Sabaudzkiemu w maju 1621, kiedy ten przybył do
Rzymu31, jako protektor monarchii francuskiej. Reko-
mendacja Cassiana (za ewentualnym poparciem kar-
dynała Del Monte?) przyniosła artyście znacznie większe
korzyści, aniżeli rekomendacja rodzinie Barberinich
(1623). Być może, w jej następstwie Vouet brał udział
w wykonaniu dekoracji z okazji różnych ingresów kar-
dynała (np. objęcie tytularnego kościoła Św. Eustachego
we wrześniu 1623 r.32) względnie, w realizacji okazałych
dekoracji dla kościoła San Luigi dei Francesi, z okazji
święta jego patrona (w sierpniu 1624 r.33). Jest także
wielce prawdopodobne, że Vouet uczestniczył w życiu,
założonej przez kardynała Sabaudzkiego, Accademia
Desiosi, przygotowując ilustracje do dyskutowanych tam
kwestii (np. jedno z zebrań poświęcone, wówczas kanoni-
zowanej, św. Elżbiecie Portugalskiej, odbyło się w sali
wypełnionej obrazami ilustrującymi życie i działalność
świętej)34.
Sprawą niejasną — żeby już zamknąć temat protek-
torów Voueta — jest kwestia, kto zarekomendował
w 1620 r. Voueta rodzinie Orsinich: Dal Pozzo czy raczej
Del Monte? Pozornie chodziło o rzecz prostą, wykonanie
portretu mieszkającej w Genui księżnej Piombino Izabeli
Appiano, w rzeczywistości zaś — na co zwrócił uwagę
prof. Thuillier — o ważną misję dyplomatyczną, polega-
jącą na wysondowaniu stanowiska rodziny wobec zabie-
gającego o jej rękę Paolo Giordano Orsini, księcia
II. 7. Simon Vouet, Portret Marcello Giovanetti,
ryt. Claude Mellan, do zbiorku „Poesie" (1626).
Repr. wg J. Thuillier, „Simon Vouet...", s. 105
Bracciano. W tym kontekście, ze względu na wagę
sprawy, odpowiedź musi być jednoznaczna — Voueta
zarekomendował kardynał Del Monte. Domysł ten jest
tym bardziej uzasadniony, że znane były powszechnie
ścisłe więzy łączące kardynała z tą, spokrewnioną z Me-
dyceuszami, rodziną książęcą.
A zatem, powyższy wątek dotyczący rozważań na
temat rzymskich protektorów, prowadzi do jednego
wniosku — głównym opiekunem Voueta, niemal z urzę-
du, był kardynał Del Monte.
Sądzę zatem, że źródeł inspiracji dla całej serii kom-
pozycji Voueta o charakterze humanistycznym, szukać
79
Cassiano Dal Pozzo, jako uczestnik wielu rzymskich
spotkań intelektualistów (w roku 1613 przystał do Ac-
cademia dei Lincei oraz, prawdopodobnie w tym samym
czasie, do Accademia dei Humoristi), ułatwił zapewne
Vouetowi nawiązanie kontaktów ze środowiskiem litera-
ckim Wiecznego Miasta. Dzięki niemu, prawdopodob-
nie, poznał Vouet przebywającego w Rzymie w latach
1608-1615 weneckiego poetę Giulia Strozziego, założycie-
la Accademia degli Ordinati, mieszczącej się w pałacu
kardynała G. B. Detti29; jego portret (zaginiony, znany
dzięki rycinie Michaela Lasne) wykonał Vouet podczas
swego drugiego pobytu w Wenecji (1627). Warto też
odnotować i ten fakt, że kardynał Detti był bliskim
krewnym rodziny Aldobrandinich, zaprzyjaźnionej z kar-
dynałem Del Monte. Zapewne w podobnych okolicznoś-
ciach poznał Vouet pochodzącego z Ascoli poetę Marcel-
lo Giovanettiego, członka założonej przez kardynała
Ludovico Ludovisi Accademia dei Virtuosi3°, dla które-
go wykonał portret oraz frontispis opublikowanego
w 1626 r. zbioru pt. Poesie. Warto jednakże i tym razem
zwrócić uwagę na bardzo dobre stosunki łączące rodzinę
Ludovisi z kardynałem del Monte.
Nie wiadmo z jakiego rzymskiego „klanu" literac-
kiego pochodzili inni ludzie pióra, z którymi współ-
pracował Vouet: Gio. Andrea Rovetti oraz Vincenzo
Giuniggio (ilustracje utworów). Czy spotkał ich — podo-
bnie jak Cassiana — u kardynała Del Monte?
W jednym przypadku nie ma wątpliwości co do
osoby, która poleciła Voueta kardynałowi Maurycemu
Sabaudzkiemu w maju 1621, kiedy ten przybył do
Rzymu31, jako protektor monarchii francuskiej. Reko-
mendacja Cassiana (za ewentualnym poparciem kar-
dynała Del Monte?) przyniosła artyście znacznie większe
korzyści, aniżeli rekomendacja rodzinie Barberinich
(1623). Być może, w jej następstwie Vouet brał udział
w wykonaniu dekoracji z okazji różnych ingresów kar-
dynała (np. objęcie tytularnego kościoła Św. Eustachego
we wrześniu 1623 r.32) względnie, w realizacji okazałych
dekoracji dla kościoła San Luigi dei Francesi, z okazji
święta jego patrona (w sierpniu 1624 r.33). Jest także
wielce prawdopodobne, że Vouet uczestniczył w życiu,
założonej przez kardynała Sabaudzkiego, Accademia
Desiosi, przygotowując ilustracje do dyskutowanych tam
kwestii (np. jedno z zebrań poświęcone, wówczas kanoni-
zowanej, św. Elżbiecie Portugalskiej, odbyło się w sali
wypełnionej obrazami ilustrującymi życie i działalność
świętej)34.
Sprawą niejasną — żeby już zamknąć temat protek-
torów Voueta — jest kwestia, kto zarekomendował
w 1620 r. Voueta rodzinie Orsinich: Dal Pozzo czy raczej
Del Monte? Pozornie chodziło o rzecz prostą, wykonanie
portretu mieszkającej w Genui księżnej Piombino Izabeli
Appiano, w rzeczywistości zaś — na co zwrócił uwagę
prof. Thuillier — o ważną misję dyplomatyczną, polega-
jącą na wysondowaniu stanowiska rodziny wobec zabie-
gającego o jej rękę Paolo Giordano Orsini, księcia
II. 7. Simon Vouet, Portret Marcello Giovanetti,
ryt. Claude Mellan, do zbiorku „Poesie" (1626).
Repr. wg J. Thuillier, „Simon Vouet...", s. 105
Bracciano. W tym kontekście, ze względu na wagę
sprawy, odpowiedź musi być jednoznaczna — Voueta
zarekomendował kardynał Del Monte. Domysł ten jest
tym bardziej uzasadniony, że znane były powszechnie
ścisłe więzy łączące kardynała z tą, spokrewnioną z Me-
dyceuszami, rodziną książęcą.
A zatem, powyższy wątek dotyczący rozważań na
temat rzymskich protektorów, prowadzi do jednego
wniosku — głównym opiekunem Voueta, niemal z urzę-
du, był kardynał Del Monte.
Sądzę zatem, że źródeł inspiracji dla całej serii kom-
pozycji Voueta o charakterze humanistycznym, szukać
79