DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Krzymuska-Fafius, Zofia: Późnogotycka rzeźba Szczecina: tendencje i powiązania
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48739#0265
PÓŹNOGOTYCKA RZEŹBA SZCZECINA
twarz Madonny, podobnie jak w figurze z tryptyku św.
św. Piotra i Pawła (il. 4 i 5) uległa „Riemenschneidero-
wskiemu" wydłużeniu. Rzeźba ta wydaje się stanowić
ostateczny akord w rozwoju twórcy figur ołtarza św. św.
Piotra i Pawła.
Obiektem z terenu Szczecina, który inicjuje od-
^20
mienny zespół rzeźb w tym mieście jest Pieta z Dąbia
(il. 8). Wykonana w drewnie dębowym ze słabymi ślada-
mi podkładu kredowego, tak pod względem treści jak i
formy jest obiektem wprost wyjątkowym.
Maria o dziewczęcych rysach krągłej twarzy spoczy-
wa na fragmencie skalnym, którego piętrzące się poroś-
nięte darnią głazy ukazał rzeźbiarz w zgoła oryginalny
lecz zarazem realistyczny sposób. Zatopiona w kontem-
placji, ze wzrokiem skierowanym w przestrzeń, podtrzy-
muje oparte o jej kolano, pomniejszone martwe ciało
Syna. Długi płaszcz Marii sięga ziemi częścią poły roz-
wiewając się po prawej stronie rzeźby. Ukośnie ukazana
i wyprężona postać Chrystusa tworzy charakteiystyczny
akcent kompozycyjny. Jego lewa ręka ułożona jest
wzdłuż ciała, prawa zwisa bezwolnie ku ziemi. Na na-
brzmiałej klatce piersiowej wyraziście rysuje się półkole
zakończenia żeber i przebicie boku. Głowa, na której
spoczywa gruba korona z regularnie uplecionych wici
cierniowych, okolona jest precyzyjnie modelowanymi i
II. 5. Męczeństwo św. Pawła, Szczecin, kościół
św. św. Piotra i Pawła, (zaginione) Fot. MNS
III. 5: Le Martyre de Saint Paul, Szczecin, eglise
Saints-Pierre-et Paul, (disparu) Photo MNS
II. 6. Ścięcie św. Jana Chrzciciela, fragment ołtarza z kościoła
w Trzmielu (?), Starogard Łobezki, zbiory rodziny
von Borcke, (zaginione). Fot. MNS
III. 6: La coupe de Saint Jean Baptiste, fragment de l'autel de
1'eglised Trzm iel ( ?), Starogard Łobezki, collection de la
familie von Borcke (disparu). Photo MNS
symetrycznie układającymi się skrętami zarostu. Klasy-
cznie zarysowane brwi nadają rysom Chrystusa szcze-
gólną regularność. Oczy i usta są zaś boleśnie wpółotwarte.
Wąskie, nisko opuszczone i wsunięte między uda peri-
zonium marszczy się drobnymi załamaniami fałd.
Wprowadzenie motywu kamieni skalnych nawiązu-
je do miejsca wydarzenia - Golgoty, natomiast przy-
pominająca o dzieciństwie Chrystusa pomniejszona
jego postać jak również dziewczęca twarz Marii prze-
mawiają za mistycznym jej typem21, który na pocz.
XV w. w sposób szczególnie przejmujący ukazuje Pieta
z Unna w Westfalii22. Pionowa pozbawiona sztywności
redakcja kompozycji Piety z Dąbia, może spowodowa-
na szczupłością miejsca w ołtarzu, do którego była prze-
znaczona, wywołuje skojarzenia z licznymi w sztuce
regionów północnych, realizacjami tematu spopulary-
zowanymi dzięki wizjom św. Brygidy, Tronu Łaski czy
17
twarz Madonny, podobnie jak w figurze z tryptyku św.
św. Piotra i Pawła (il. 4 i 5) uległa „Riemenschneidero-
wskiemu" wydłużeniu. Rzeźba ta wydaje się stanowić
ostateczny akord w rozwoju twórcy figur ołtarza św. św.
Piotra i Pawła.
Obiektem z terenu Szczecina, który inicjuje od-
^20
mienny zespół rzeźb w tym mieście jest Pieta z Dąbia
(il. 8). Wykonana w drewnie dębowym ze słabymi ślada-
mi podkładu kredowego, tak pod względem treści jak i
formy jest obiektem wprost wyjątkowym.
Maria o dziewczęcych rysach krągłej twarzy spoczy-
wa na fragmencie skalnym, którego piętrzące się poroś-
nięte darnią głazy ukazał rzeźbiarz w zgoła oryginalny
lecz zarazem realistyczny sposób. Zatopiona w kontem-
placji, ze wzrokiem skierowanym w przestrzeń, podtrzy-
muje oparte o jej kolano, pomniejszone martwe ciało
Syna. Długi płaszcz Marii sięga ziemi częścią poły roz-
wiewając się po prawej stronie rzeźby. Ukośnie ukazana
i wyprężona postać Chrystusa tworzy charakteiystyczny
akcent kompozycyjny. Jego lewa ręka ułożona jest
wzdłuż ciała, prawa zwisa bezwolnie ku ziemi. Na na-
brzmiałej klatce piersiowej wyraziście rysuje się półkole
zakończenia żeber i przebicie boku. Głowa, na której
spoczywa gruba korona z regularnie uplecionych wici
cierniowych, okolona jest precyzyjnie modelowanymi i
II. 5. Męczeństwo św. Pawła, Szczecin, kościół
św. św. Piotra i Pawła, (zaginione) Fot. MNS
III. 5: Le Martyre de Saint Paul, Szczecin, eglise
Saints-Pierre-et Paul, (disparu) Photo MNS
II. 6. Ścięcie św. Jana Chrzciciela, fragment ołtarza z kościoła
w Trzmielu (?), Starogard Łobezki, zbiory rodziny
von Borcke, (zaginione). Fot. MNS
III. 6: La coupe de Saint Jean Baptiste, fragment de l'autel de
1'eglised Trzm iel ( ?), Starogard Łobezki, collection de la
familie von Borcke (disparu). Photo MNS
symetrycznie układającymi się skrętami zarostu. Klasy-
cznie zarysowane brwi nadają rysom Chrystusa szcze-
gólną regularność. Oczy i usta są zaś boleśnie wpółotwarte.
Wąskie, nisko opuszczone i wsunięte między uda peri-
zonium marszczy się drobnymi załamaniami fałd.
Wprowadzenie motywu kamieni skalnych nawiązu-
je do miejsca wydarzenia - Golgoty, natomiast przy-
pominająca o dzieciństwie Chrystusa pomniejszona
jego postać jak również dziewczęca twarz Marii prze-
mawiają za mistycznym jej typem21, który na pocz.
XV w. w sposób szczególnie przejmujący ukazuje Pieta
z Unna w Westfalii22. Pionowa pozbawiona sztywności
redakcja kompozycji Piety z Dąbia, może spowodowa-
na szczupłością miejsca w ołtarzu, do którego była prze-
znaczona, wywołuje skojarzenia z licznymi w sztuce
regionów północnych, realizacjami tematu spopulary-
zowanymi dzięki wizjom św. Brygidy, Tronu Łaski czy
17