K R O

N I K

A

N A

U K O W A

Biuletyn Historii Sztuki
R. LIV, 1992, Nr 1
PL ISSN 0006-3967

KONFERENCJA POLSKO-AMERYKAŃSKA
RZEŹBA I RZEŹBIARZE WŁOSCY NA PÓŁNOC OD ALP: 1500—1800

W wyniku kilkuletniej współpracy Instytutu Sztuki
PAN z American Council of Learned Societies została
zorganizowana w Rzymie w dniach od 10 do 12 czerwca
1991 r. konferencja naukowa na temat: Rzeźba i rzeź-
biarze włoscy na północ od Alp: 1500—1800 (La scultura
e gli scultori itałiani al Nord delle Alpi: 1500 al 1800).
Program konferencji we współpracy z prof. Stanisławem
Mossakowskim, dyrektorem Instytutu Sztuki PAN,
ze strony amerykańskiej przygotowała dr Anna Mark-
ham Schulz z Brown University (Prowidence, USA),
która od kilku lat pracuje nad monografią Giammaria
Mosca zwanego w Polsce Padovanem. Konferencja
była finansowana przez amerykański International
Research and Exchanges Board (IREX). Dzięki życz-
liwej pomocy dyrektora Stacji prof. Tadeusza Kaczorka
i jego zespołu, obrady odbyły się w sali konferencyjnej
Stacji Naukowej PAN w Rzymie przy Vicolo Doria.
Szefem licznej polskiej delegacji był prof. Stanisław
Mossakowski. Pierwsze spotkanie zapoznawcze uczest-
ników odbyło się 9 czerwca, w niedzielę wieczorem, przy
lampce wina, z udziałem ambasadora RP, prof. Boles-
ława Michałka i jego małżonki dr Janiny Michałkowej,
historyczki sztuki.
Konferencja miała charakter międzynarodowy.
Oprócz Amerykanów i Polaków brali w niej udział Włosi,
Anglicy, Niemcy, Rosjanie. Obrady trwały dwa i pół
dnia. Wygłoszono 16 referatów w językach: angielskim
i włoskim. Zagadnienia ogólne, oprócz dwóch wstępnych
referatów dr Anny Schulz i prof. Thomasa da Costa
Kaufmanna, były tematem jeszcze tylko wystąpienia
prof. Juliusza Chrościcikiego. Referaty w przeważającej
części miały charakter monograficzny i przedstawiały
działalność poszczgólnych wybitnych rzeźbiarzy w kra-
jach zaalpejskich: Anglia (Torrigiani, Fanelli), Francja
(Mazzoni, Montorsoli), Polska (Berrecci, Mosca, Gucci),
kraje habsburskie (Leoni), Rosja (Rastrelli, Baratta).
Trzy referaty prezentowały działalność zespołów lub
kilku kolejnych rzeźbiarzy włoskich działających w Ba-
warii (uczniowie Giambologni), na Śląsku (uczniowie
Berniniego) i w Polsce (Sala, Rossi, Bianchi, Fontana).
Krótkie omówienie referatów zostało niżej przedstawione
w kolejności ich wygłoszenia.

W pierwszym dniu konferencji 10 czerwca obrady
otworzyła główna organizatorka dr Anna Markham
Schulz (il.l) i poprosiła o przewodnictwo prof. Stanisława
Mossakowskiego. W inauguracyjnym krótkim referacie
noszącym tytuł konferencji: Italian Sculptors and Italian
Sculpture North ofthe Alps: 1500—1800, dr A. Markham
Schulz przedstawiła ogólne tezy konferencji. Fenomen
rzeźbiarzy i rzeźby włoskiej, wybijający się na pierwszy
plan w dziejach plastyki europejskiej, bazował na wielkiej
tradycji antycznej. Liczna emigracja rzeźbiarzy włoskich
do krajów zaalpejskich w okresie nowożytnym i ich
rozległa działalność od Portugalii po Rosję, objęła wszys-
tkie zawody rzeźbiarskie i stopnie specjalizacji, a więc
zarówno prostych kamieniarzy, biegłych sztukatorów,
a także projektantów pomników królewskich. Temat sesji
winien być — zdaniem autorki — rozpatrywany w czte-
rech grupach zagadnień: 1. zróżnicowany charakter emig-
racji rzeźbiarzy włoskich; 2. życie rzeźbiarzy włoskich
i efekty ich pracy w nowym kraju; 3. rola i znaczenie


II. 1. Dr Anna Markham Schulz,
główna organizatorka konferencji. Rys. J. Kowalczyk

107