MAŁGORZATA SZAFRAŃSKA

poezje Plejady, czasem łączone — jak w Hyp-
nerotomachii — z ogrodami47. W Stancach Pierre
de Ronsarda można przeczytać np. o źródle, na
którego dnie nie było ani kamyków, ani mchów, lecz
mnóstwo pereł [...], diamentów, szafirów, turkusów
i rubinów48.
Bajkowe drogocenności małej architektury opi-
sanej w Hypnerotomachii Poliphili miały, być może,
wpływ na scenografię Calandrii wystawionej
w Urbino w 1513 r. Balthasare Castiglione od-


11. 18. Jałowiec w centrum kwatery, drzeworyt,
wg F. Colonna, „Hypnerotomachia Poliphili", 1499 r.

notował archeologiczną precyzję tej tekturowej
architektury i zabiegi dekoratora starającego się
przy pomocy różnych imitacji stworzyć iluzję kosz-
townych materiałów: Scena była upozorowanym
przepięknym miastem [...]. Między innymi była tam
świątynia tak dobrze wykończona, że przy wszystkich
działach państwa Urbino nie można było uwierzyć, że
została wybudowana przez cztery miesiące: wszystko
zrobione było ze stiuku, z przepięknymi szczegółami;
udawane; okna z alabastru [...], architrawy i gzymsy
z cienkiego złota i lazurytu ultramarynowego, a w pe-
wnych miejscach szkła udające drogie kamienie,
które wydawały się najprawdziwsze; figury dookoła
pełne, pozornie z marmuru, wyrzeźbione kolumienki
— długo by trzeba wszystko opisywać49. Ponieważ
Hypnerotomachia powstała w okresie poprzedzają-
cym rozwój nowożytnej scenografii urbanistycznej,


II. 19. Pawie z bukszpanu, drzeworyt,
wg F. Colonna, „Hypnerotomachia Poliphili", 1499 r.

16