Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (65.2003)

570

Jerzy Lileyko


15. Pomnika Karola X Gustawa przed Muzeum
Nordyckim w Sztokholmie 1905.
Foto ze zbiorów autora

17. Kolumna Zygmunta III w Warszawie, 1644.
Fot. P. Jamski


Kompartyment Wystawy poświęcony polsko-
szwedzkiemu sąsiedztwu w początku XVIII w. za-
sługuje na rozwinięcie i pogłębienie w kolejnej
ekspozycji, która w szerszym zakresie uwzględni
problematykę artystyczną i ukaże króla Stanisława I
jako mecenasa sztuki, jednego z najwybitniejszych
w ówczesnej Europie.
Końcowe ćwierćwiecze XVIII stulecia przypa-
dło na czasy, kiedy Szwecja i Polska ostatecznie zre-
zygnowały z imperialnej polityki i panowania nad
Bałtykiem, każdy z tych krajów z innych powodów.
Oświeceni monarchowie Gustaw III w Szwecji i Sta-
nisław August w Polsce skoncentrowali się na spra-
wach kultury, nauki i sztuki, czynili wysiłki nad
cywilizacyjnym podniesieniem swoich narodów, po-
pierali artystów i literatów, budowali pałace, zakła-
dali ogrody i ceramiczne manufaktury, wspierali
zespoły teatralne i chętnie przyjmowali intelektual-
ne i artystyczne nowinki z Paryża. Charakterystykę
działań obu panujących przedstawia Marie-Christi-
ne Skuncke w zadziwiającym znajomością i zrozu-
mieniem polskich realiów, pięknie i z życzliwością
napisanym eseju87.
Wiele zauważonych przez Autorkę analogii wre-
formatorskich, kulturalnych i artystycznych przed-

16. Pomnik Stefana Czarnieckiego w Tykocinie,
1762. Fot. P Jamski

87 SKUNCKE, op. cit., 75-87.