DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Miziołek, Jerzy: Henryka Hektora Siemiradzkiego wizja antyku: "Sąd Parysa" w Muzeum Narodowym w Warszawie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0087
81
JERZY MIZIOŁEK
Warszawa, Uniwersytet Warszawski
Henryka Hektora Siemiradzkiego wizja antyku:
,, Sąd Parysa" w Muzeum Narodowym
w Warszawie
Wostatnich latach daje się obserwować triumfalny powrót XIX-wiecznego ma-
larstwa akademickiego. Rośnie liczba wystaw i konferencji naukowych po-
święconych m.in. Frederick'owi Leighton'owi (1830-1896), Lawrence'owi
Alma Tademie (1836-1912) i Albertowi Moore (1841-1893)1. Proporcjonalnie do ilości
wernisaży i publikacji poświęcanych tym do niedawna mało cenionym artystom, rosną też
ogromnie ceny ich płócien. Badacze i muzeolodzy z zachwytem mówią i rozpisują się o
rozmaitych osiągnięciach malarzy spod znaku Akademii. Zauważono ostatnio, że nawet
w stosunku do wielce udanych superprodukcji Hollywood'u w rodzaju Gladiatora, płótna
Leightona czy Alma Tademy pozwalają lepiej zrozumieć wspaniałość i wielkość cywili-
zacji klasycznej Grecji i Rzymu2. Czy mamy rzeczywiście do czynienia z kolejnym na-
wrotem do klasycyzmu i jego ideałów? Patrząc na rzeźby Igora Mitoraja i ich ciągle
rosnącą międzynarodową sławę odpowiedź na to pytanie musi być w znacznym stopniu
pozytywna. Nadto godny odnotowania jest fakt, że obecne badania nad twórczością aka-
demików cechuje pogłębiona refleksja nad źródłami ich sztuki - tak pisanymi jak i arche-
ologicznymi - oraz kontekstem historycznym ich twórczości. Chodzi zatem o nowe
podejście do problematyki tradycji antyku w 2. połowie XIX wieku, jej aktualność i atrak-
cyjność na początku III tysiąclecia n.e. Znakomitego punktu wyjścia do takiego nowego
podejścia do twórczości wielkiego polskiego akademika, Henryka H. Siemiradzkiego,
dostarcza jego Sąd Parysa przechowywany w Muzeum Narodowym w Warszawie (il. 1).
Siemiradzki „zobaczył Rzym i wszystko przestało dla niego istnieć"
W przeciwieństwie do wspomnianych brytyjskich malarzy Henryk Siemiradzki (23 X 1843
- 23 VIII 1902) ciągle oczekuje na swój zasłużony, „triumfalny powrót"3. Warto przypomnieć
1 Zob. m.in. R. TOMLINSON, The Athens of Alma Tadema, Stroud 1991; Frederic Leighton: Antiquity Renaissance
Modernity, ed. T. Barringer i E. Prettejohn, New Haven - London 1999; Sir Lawrence Alma-Tadema, ed. E. Becker,
New York 1997 (z bibliografią); R.J. BARROW, Lawrence Alma-Tadema, London 2001; R. ASLESON, Albert Moore,
London 2000.
2 BARROW op. cit, passim.
3 Najważniejszymi publikacjami na temat artysty pozostają dwie książki: S.R. LEWANDOWSKI, Henryk Siemiradzki,
Warszawa 1911 (wyd. 1. 1904). J. DUŻYK, Siemiradzki, opowieść biograficzna, Kijków 1986.
JERZY MIZIOŁEK
Warszawa, Uniwersytet Warszawski
Henryka Hektora Siemiradzkiego wizja antyku:
,, Sąd Parysa" w Muzeum Narodowym
w Warszawie
Wostatnich latach daje się obserwować triumfalny powrót XIX-wiecznego ma-
larstwa akademickiego. Rośnie liczba wystaw i konferencji naukowych po-
święconych m.in. Frederick'owi Leighton'owi (1830-1896), Lawrence'owi
Alma Tademie (1836-1912) i Albertowi Moore (1841-1893)1. Proporcjonalnie do ilości
wernisaży i publikacji poświęcanych tym do niedawna mało cenionym artystom, rosną też
ogromnie ceny ich płócien. Badacze i muzeolodzy z zachwytem mówią i rozpisują się o
rozmaitych osiągnięciach malarzy spod znaku Akademii. Zauważono ostatnio, że nawet
w stosunku do wielce udanych superprodukcji Hollywood'u w rodzaju Gladiatora, płótna
Leightona czy Alma Tademy pozwalają lepiej zrozumieć wspaniałość i wielkość cywili-
zacji klasycznej Grecji i Rzymu2. Czy mamy rzeczywiście do czynienia z kolejnym na-
wrotem do klasycyzmu i jego ideałów? Patrząc na rzeźby Igora Mitoraja i ich ciągle
rosnącą międzynarodową sławę odpowiedź na to pytanie musi być w znacznym stopniu
pozytywna. Nadto godny odnotowania jest fakt, że obecne badania nad twórczością aka-
demików cechuje pogłębiona refleksja nad źródłami ich sztuki - tak pisanymi jak i arche-
ologicznymi - oraz kontekstem historycznym ich twórczości. Chodzi zatem o nowe
podejście do problematyki tradycji antyku w 2. połowie XIX wieku, jej aktualność i atrak-
cyjność na początku III tysiąclecia n.e. Znakomitego punktu wyjścia do takiego nowego
podejścia do twórczości wielkiego polskiego akademika, Henryka H. Siemiradzkiego,
dostarcza jego Sąd Parysa przechowywany w Muzeum Narodowym w Warszawie (il. 1).
Siemiradzki „zobaczył Rzym i wszystko przestało dla niego istnieć"
W przeciwieństwie do wspomnianych brytyjskich malarzy Henryk Siemiradzki (23 X 1843
- 23 VIII 1902) ciągle oczekuje na swój zasłużony, „triumfalny powrót"3. Warto przypomnieć
1 Zob. m.in. R. TOMLINSON, The Athens of Alma Tadema, Stroud 1991; Frederic Leighton: Antiquity Renaissance
Modernity, ed. T. Barringer i E. Prettejohn, New Haven - London 1999; Sir Lawrence Alma-Tadema, ed. E. Becker,
New York 1997 (z bibliografią); R.J. BARROW, Lawrence Alma-Tadema, London 2001; R. ASLESON, Albert Moore,
London 2000.
2 BARROW op. cit, passim.
3 Najważniejszymi publikacjami na temat artysty pozostają dwie książki: S.R. LEWANDOWSKI, Henryk Siemiradzki,
Warszawa 1911 (wyd. 1. 1904). J. DUŻYK, Siemiradzki, opowieść biograficzna, Kijków 1986.